Αγαπητοί αναγνώστες,
Καλημέρα Σας. Στους εορτάζοντες: Χρόνια Πολλά!
Ευχές σ’ όλους για Καλό μήνα, και ο κορωνοϊός ξορκισμένος πια! Είμαστε, με τη χάρη του Θεού, στις πρώτες, κιόλας, μέρες του Φλεβάρη, του δεύτερου μήνα του χρόνου, του μήνα, που όπως λέει ο Λαός μας, ξεκινά με τα “Συμόγιορτα”, δηλ. με το τριήμερο το αφιερωμένο σε τρεις Αγίους: στον Άγιο Τρύφωνα, την πρωτομηνιά, στην Υπαπαντή του Κυρίου, στις δύο του μήνα και τ’ Αγίου Συμεών στις 3/2.
Για τον καιρό των ημερών, λέει: «Καλοκαιριά τσ’ Υπαπαντής, Μαρτιάτικος χειμώνας!»
Στις 3 του Φλεβάρη εορτάζουν μαζί με τον Προφήτη Συμεών, οι Μάρτυρες: Σταμάτιος, Ιωάννης και Νικόλαος, καταγωγή τους οι Σπέτσες. Έζησαν εκεί ως το 1822, οπότε ξεκίνησαν με πλοιάριο φορτωμένο λάδι, που με τον άγριο καιρό που συνάντησαν, βρέθηκαν στον Τσεσμέ, στ’ Αλάτσατα. Ζήτησαν βοήθεια, σαν ναυαγοί, αλλά η τύχη τους τους οδήγησε στον εκεί αγά, ο οποίος τους φυλάκισε, τους βασάνισε, τους θανάτωσε και τους έριξε στη θάλασσα. Ξεβράστηκαν, οι χριστιανοί της περιοχής τούς συνέλεξαν, τους έθαψαν.
Ο Σταμάτιος ήταν 18 χρονών, ο Ιωάννης 22 και ο Νικόλαος πολύ γέρος. Στην ιερή των μνήμη, ψάλλομε το απολυτίκιο της εορτής των, 3 Φεβρουαρίου:
«Νομίμως ἀθλήσαντες, ὑπὲρ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, παμμάκαρ Σταμάτιε· σὺν Ἰωάννῃ ὁμοῦ, αὐτάδελφοι ἔνδοξοι. Σύναθλον δὲ ἐν πᾶσι, τὸν Νικόλαον σχόντες, δόξης τῆς τῶν Μαρτύρων, ἠξιώθητε ἅμα, πρεσβεύοντες τῇ Τριάδι, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν!»
Και το Μεγαλυνάριο της εορτής των:
«Χαίροις αὐταδέλφων ἡ ξυνωρίς, Ἰωάννη μάκαρ, καὶ Σταμάτιε καρτερέ, σὺν τῷ Νικολάῳ, ὑμῶν τῷ συνοδίτῃ, Σπετςῶν οἱ πολιοῦχοι, Χίου σεμνώματα».
Σήμερα, 4 Φεβρουαρίου, η ιερή μνήμη Ιάσιμου του Θαυματουργού και Ισιδώρου του Πηλουσιώτου.
*** *** ***
Και μια γρήγορη ματιά στο Ιστορικό Ημερολόγιο των ημερών:
29/1/1897: Τα ελληνικά τορπιλοβόλα, υπό τον πρίγκιπα Γεώργιο αναχωρούν για τα Χανιά, για ενίσχυση της Κρητικής Επανάστασης.
30/1/1925: Δυστυχώς, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κων/ πόλεως, Κων/νος ο ΣΤ΄ χαρακτηρίζεται ανταλλάξιμος και εκδιώκεται εκτός τουρκικού εδάφους.
1/2/1832: Εκλέγεται από το Συνέδριο του Λονδίνου (εκλέκτορες: Άγγλοι, Ρώσοι και Γάλλοι) ο Όθωνας, γιος του βασιλιά Βαυαρίας Λουδοβίκου του Α΄ ως βασιλιάς της Ελλάδας. Ως γνωστόν μετά 30 χρόνια, στις 12.10.1862 έγινε η έξωσή του!
2/2/1897: Ο Συν/ρχης Τιμολ. Βάσσος, αρχηγός του εκστρατευτικού σώματος στην Κρήτη, αναγγέλλει από την Ι.Μ. Γωνιάς (Κολυμπάρι) ότι κατέλαβε την Κρήτη εν ονόματι του Βασιλέως των Ελλήνων!
3/2/1830: Υπογράφεται στο Λονδίνο από τις χώρες: Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία, πρωτόκολλο με το οποίο η Ελλάδα κηρύσσεται Ανεξάρτητο Κράτος με μοναρχικό καθεστώς κληρονομικό!
*** *** ***
Η σημερινή λαογραφική μας ματιά έχει να μας θυμίσει:
Λέμε, λοιπόν, για τον Φλεβάρη που μας ήρθεν από χθες:
1. Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει, μ’ αν του δώσει και κακιώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει!
2. Σου ‘πανε Φλεβάρη βρέξε, και εξέχασες να πάψεις!
3. Ο Φλεβάρης με νερό, κουτσός μπαίνει στο χορό!
4. Καλός καιρός τσ’ Υπαπαντής, μαρτιάτικος χειμώνας!
5. Ό,τι καιρός τση Παπαντής, θα ‘ναι σαράντα μέρες!
6. Υπαπαντή καλοβρεμένα, και τ’ αμπάρια γεμισμένα!
Αλλά ο Φλεβάρης είναι μήνας με τα περισσότερα λαογραφικά, κι έτσι θα συνεχίσουμε και τις επόμενες βδομάδες του να γράφουμε σχετικά και δε θα βιαστούμε να γράψουμε: «Όξω Κουτσοφλέβαρε, κι όξω ψύλλοι, ποντικοί, μέσα Μάρτης και χαρές, λένε οι νοικοκυρές!»
Αύριο, Σάββατο 5 Φεβρουαρίου η τελετή της ενθρόνισης του νέου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ. Ευγένιου του Β΄ στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Μηνά Ηρακλείου.
*** *** ***
Αύριο Σάββατο 5 Φεβρ. η τελετή της ενθρόνισης του Νέου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ. Ευγενίου του Β’ στον Ιερό Ναό Αγίου Μηνά Ηρακλείου.
Η στήλη μας είχε γράψει κατά τη διαδικασία της εκλογής του Αρχιεπισκόπου Κρήτης, στο φύλλο της 14.1.22, σ. 3. Σήμερα, παραμονή της τελετής ενθρόνισης του νέου Αρχιεπισκόπου Κρήτης, Σεβασμιωτάτου Ευγενίου, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγ. Μηνά – Ηρακλείου, στις 12 το μεσημέρι, η συγκίνηση και η χαρά μας είναι μεγάλη!
Λυπούμαστε βέβαια που δεν μπορούμε να παρευρεθούμε· όμως νοερά θα είμαστε παρόντες, και το «Άξιος και Υπεράξιος» που θα φωνάξουμε από τα Χανιά θα φτάσει ως εκεί! Το χαρμόσυνο γεγονός και η λαμπρότητά του είναι δεδομένα, και το πλήρωμα της Εκκλησίας Κρήτης κατευχαριστημένο Σας υποδέχεται με τις θερμές, θερμότατες ευχές όλων μας, εγκάρδιες!
Ευχόμαστε στον Θεό να ενισχύει και να προστατεύει το έργο Σας, να Σας χαρίζει Υγεία, Δύναμη και Αντοχές, για την Αρχιερατική Ποιμαντορία Σας, εις έτη πολλά!
Σεβασμιώτατε,
Η χάρη του Θεού και ο Άγιος Μηνάς, μ’ όλη την Κρήτη, που θα σας υποδεχτεί καταχαρούμενα, αύριο στην ενθρόνιση Σας, είναι κοντά Σας, είναι μαζί Σας, κι όλοι ευχόμαστε:
Καλή δύναμη στο θείο έργο Σας!
Με βαθύτατο σεβασμό και ευχές
ασπαζόμεθα το σεβαστό Σας χέρι!
Την ευχή Σας: Σταμάτης Απ. Αποστολάκης
σ. Δάσκαλος- Λαογράφος
*** *** ***
Και συνεχίζομε με το συναρπαστικό έμμετρο εξ ολοκλήρου, βιβλίο: Ειρήνης Ταχατάκη: “Ταξιδιωτικά έμμετρα” Αρχάνες, 2020 σχ. 8ο, σ. 290, πλούσια εικονογράφηση!
Αυτό το θαυμαστό βιβλίο της πολυβραβευμένης Δασκάλας με Δ κεφαλαίο, πολυτάλαντης, πολυγραφότατης αρχόντισσας των Αρχανών Ειρήνης Ταχατάκη, το έχομε λάβει καιρό τώρα.
Η αναβολή της παρουσίασης του, ουσιαστικά, δεν δικαιολογείται. Είχα, πάντως, σχεδιάσει, από τότε που το έλαβα και το μελέτησα να βρω τον χρόνο που να ταιριάζει με την παρουσίαση αυτού του έργου. Έτσι έμεινε μέχρι σήμερα, μιας και τα έργα για τα 200 χρόνια από το ’21 ήταν πολλά και έπρεπε να αναφερθούν κι η στήλη μας να τα παρουσιάσει. Σήμερα πάντως, αρχές του Φλεβάρη, που πάμε να δούμε και λίγο φωτεινό ουρανό και λαμπερό ήλιο χειμωνιάτικα, έχομε δώρο Θεού, στην ως προχθές βαρυχειμωνιάτικη θεομηνία, το περιεχόμενο του έργου: “Ταξιδιωτικά έμμετρα”, της ξεχωριστής οικογενειακής φίλης από τα παλιά, κυρίας Ειρήνης Ταχατάκη, έχει τη θέση του. Γιατί χαρίζει ανάπαυλα, γιατί προσφέρει η συναρπαστική γραφή του πνευματική ξεκούραση, ευχάριστη διάθεση και ζωηρό ενδιαφέρον! Οι 15σύλλαβοι χαρισματικοί στίχοι του, απλωμένοι στις πάνω από διακόσιες εξήντα (260) σελίδες του έργου, συνεπαίρνουν και σε κάνουν να θαυμάσεις, να συγχαρείς και να εκτιμήσεις σωστά την ταλαντούχο δημιουργό τους, γιατί καταφέρνει μέσα στις τόσο μεγάλες κουραστικές ξεναγήσεις της, στα πέρατα του Κόσμου, να συνταιριάζει τα δεκαπεντασύλλαβα αριστοτεχνικά στιχάκια της, περιγράφοντας κάθε φορά τα ταξίδια της, είτε με Συλλόγους και λοιπούς Φορείς των Αρχανών και του Ηρακλείου, στα ατέλειωτα μήκη και πλάτη της Ελλάδας μας και του Εξωτερικού· καθώς και τις συμμετοχές της, οικογενειακά, μια ζωή, με τον αξέχαστο Μιχάλη, σύζυγό της αγαπημένο σε ψυχαγωγικές εκδηλώσεις (στις ευχαριστίες της εξάλλου [σ. 11] ευχαριστεί τον αξέχαστο αγαπημένο της Μιχάλη),
σε αλησμόνητους εορτασμούς Αποκριάς, Λαμπρής, Πανηγυριών, Πρωτομαγιάς, Δεκαπενταύγουστου, Τρυγο- πατημάτων, Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Φώτων. Ολοχρονίς δηλ. του χρόνου, με το μολύβι στο χέρι να γράφει· σωστότερα: να τραγουδάει τα γενόμενα και να τα καταθέτει στον φάκελο των “Έμμετρων Ταξιδιωτικών” της, ώσπου να γίνουν τόμος για το Τυπογραφείο· υλικό συναρπαστικό, ευχάριστο, δώρο σε όλους μας! Τα έμμετρα περιγραφόμενα ταξίδια της κ. Ειρήνης καλύπτουν τελικά τα πέρατα του Κόσμου· από τη μακρινή Νέα Υόρκη και τον Καναδά, κι από την Ιταλία και την Ελβετία, με τις μαγευτικές πόλεις: Ρώμη, Φλωρεντία, Ζυρίχη και Λοζάνη, Γενεύη, Μιλάνο και Σαν Μαρίνο, κ.ά. από την Αγκώνα κι ως το Πρίντεζι.
Εκδρομές στη συνέχεια Συλλόγων των Αρχανών στον ελλαδικό χώρο: Πελοπόννησο, Εφτάνησα, Ήπειρο και Πήλιο. Βόρεια Ελλάδα, ως τα σύνορα του Έβρου, κι αργότερα στη Σαντορίνη.
Δεν άφησε, όπως διαβάζουμε, ούτε την Τουρκία στα 1979. Με διαλεχτή Αρχανιώτικη συντροφιά φτάσανε στ’ Αϊβαλί, στη Σμύρνη, τον Τσεσμέ, την Πέργαμο, κ.λπ.
Και το συναρπαστικό όντως βιβλίο της κ. Ειρήνης δεν θα κλείσει, αν δεν μας τραγουδήσει με αρχανιώτικες κοντυλιές, στα πανηγύρια και στις εκδρομές στις αποχαιρετιστήριες συνάξεις, για όλα τελικά, όσα μ’ έναν λόγο έζησε στην αξέχαστη οικογενειακή και διδασκαλική της πορεία στις Αρχάνες!
Κυρία Ταχατάκη, από τα Χανιά ως τις Αρχάνες η αγάπη μας και η εκτίμηση μας, ό,τι και να γράψει, ό,τι και να εκφράσει, είναι λίγα και φτωχά!
Τα περιγραφόμενα στις σελίδες του έργου Σας κατασυγκινούν, συνεπαίρνουν, θαυμάζονται.
Να έχετε υγεία και χρόνους πολλούς να τα φέρνετε στη σκέψη σας, γιατί τέτοια γραφτά, τέτοια βιώματα δυναμώνουν, ενισχύουν, προσθέτουν αντοχές!
Το τονίζουν με απέραντη αγάπη και εκτίμηση τους: ο σεβαστός μας περιφερειάρχης Κρήτης κ. Αρναουτάκης, στον “Πρόλογο” του στο έργο Σας, όπου μεταξύ των άλλων σημειώνει (σ. 13):
«Ως Περιφέρεια Κρήτης, τη συγχαίρουμε πραγματικά για αυτή τη νέα συγγραφική της δουλειά. Ένα βιβλίο που θα κερδίσει με βεβαιότητα μια ξεχωριστή θέση στην πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά των Αρχανών. Στη συγγραφέα και σε όλους τους συντελεστές της έκδοσης αξίζουν θερμά συγχαρητήρια…»
Ο δε εκλεκτός συνάδελφος μας και αξιόλογος συγγραφέας κ. Ζαχαρίας Καλοχριστιανάκης, στον “Πρόλογο” του, στο εν λόγω έργο της συναδέλφου και συγχωριανής του, καταθέτει, μεταξύ των άλλων, και τα ακόλουθα:
«Η γλαφυρότητα του λόγου της μας συνεπαίρνει και μας μεταφέρει σε τόπους που ταξίδεψε, νοερούς ταξιδιώτες του ονείρου, ενώ το φωτογραφικό υλικό, έργο του ταλαντούχου συζύγου της μακαριστού Μιχάλη Ταχατάκη, συμπληρώνει και καλλύνει την αισθητική επάρκεια του βιβλίου…» (σ. 15)
Τέλος, η χαρισματική δημιουργός του έργου: “Ταξιδιωτικά έμμετρα” κα Ειρήνη Ταχατάκη, στο δικό της
“Εισαγωγικό”, στον τόμο (σ. 17-19), εύχεται στους αναγνώστες του «να πάρουν μια ιδέα από τις ομορφιές του Κόσμου!»
Πάντα άξια, κυρία Ειρήνη, σε καταχειροκροτούμε!
Εδώ, όμως, τελειώσαμε και για σήμερα. Σας ευχαριστούμε που μας διαβάσατε. Το βιβλίο, σημειώνεται στην αρχική σελίδα του, διανέμεται δωρεάν, αναζητήστε το, οι ενδιαφερόμενοι!
Γεια Σας, Καλό Σαββατοκύριακο!