Αγαπητοί αναγνώστες,
Χριστός Ανέστη – Καλό μήνα!
Ο Μάης, που μας ήρθε από προχθές Κυριακή (1/5) του Θωμά, είναι ο πέμπτος μήνας του χρόνου, λέγεται Καλομήνας, έχει 31 μέρες, και πήρε το όνομα του από τη ρωμαϊκή θεότητα Μάγια – Μαία (=τροφός), τη μητέρα του Θεού Ερμή, στον οποίο ήταν αφιερωμένος.
Έχει πολλές και σημαντικές θρησκευτικές γιορτές.
Την Πρωτομηνιά του, 1/5, έχομε τη γιορτή του Θωμά, το Αντίπασχα, που λέμε.
Στις 2/5, είναι η ανακομιδή των λειψάνων Αθανασίου του Μεγάλου κι έχομε σε πολλά μέρη εκκλησία Του, που γιορτάζεται σήμερα.
Στις 4/5, η γιορτή της Μάρτυρος Πελαγίας, από την Ταρσό της Κιλκισίας. Έζησε στα χρόνια του Διοκλητιανού, σε ειδωλολατρικό περιβάλλον. Είδε όραμα που την προέτρεπε να βαπτιστεί. Κατάφερε να ξεφύγει από το οικογενειακό περιβάλλον και να βαπτιστεί! Η συνέχεια είναι: αναστάτωση στην οικογένεια, φοβερές τιμωρίες από τον πατέρα της, βασανισμούς και τέλος θάνατός της!
Στις 5/5, γιορτάζουμε την Μεγαλομάρτυρα Ειρήνη, και ψάλομε στη Χάρη της το απολυτίκιο της γιορτής της:
«Ειρήνης τον άρχοντα, ιχνηλατούσα Σεμνή, ειρήνης επώνυμος, δι’ επιπνοίας Θεού, εδείχθης πανεύφημε· Συ γαρ του πολέμου, τας ενέδρας φυγούσα, ήθλησας υπέρ φύσιν, ως παρθένος φρονίμη· διό Μεγαλομάρτυς Ειρήνη, ειρήνην ημίν αίτησαι».
6/5, έχομε την ιερή μνήμη Ιώβ του πολύαθλου και στις 8/5 την Κυριακή των Μυροφόρων και Ιωάννου!
Μια ματιά τώρα και στο Ιστορικό χρονολόγιο:
1/5/1919: Αρχίζει η απόβαση από σήμερα του ελληνικού Στρατού στη Σμύρνη, σύμφωνα με τη Συνθήκη των Σεβρών.
2/5/1919: Συνιστάται Ελληνική Αρμοστεία στη Σμύρνη, και τοποθετείται Ύπατος Αρμοστής ο Αριστείδης Στεργιάδης.
3/5/1821: Για τον αφοπλισμό των χριστιανικών πληθυσμών της Κύπρου, οι Τούρκοι στέλνουν 4.000 στρατό τους, ο οποίος λεηλατεί και καταστρέφει τα πάντα.
4/5/1941: Σε πανηγυρικό λόγο του, ο Χίτλερ εξήρε την ανδρεία των Ελλήνων μαχητών. Πολέμησαν γενναία, τόνισε…
5/5/1944: Ο Ιερός Λόχος, που καταρτίστηκε στη Μέση Ανατολή από τον Συνταγματάρχη Χρ. Τσιγάντε, επεχείρησαν επιδρομή στη Χίο, την οποία κατείχαν Γερμανοί, και κατέστρεψε τις εγκαταστάσεις των όλες!
***
Και τώρα, συνεχίζομε με παρουσίαση της εκλεκτής πνευματικής έκδοσης, την οποία λάβαμε Τιμητικά, από το δραστήριο Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας (Βαρβάροι/Μυρτιά, Δήμος Αρχανών Αστερουσίων Ηρακλείου), το οποίο προεδρεύει με ιδιαίτερη επιτυχία, ο εκλεκτός φίλος φιλόλογος κ. Κώστας Μουτζούρης. Η ύπαρξη και το επιτελούμενο έργο του Κέντρου τιμά την Κρήτη μας.
Θα σας παρουσιάσουμε, λοιπόν, σήμερα έστω και φτωχικά, τον τόμο των “Πρακτικών του Φιλολογικού Μνημοσύνου- Ημερίδας, των αφιερωμένων στην Ποιήτρια και Αγωνίστρια Βικτωρία Θεοδώρου. Το σχετικό συνέδριο πραγματοποιήθηκε στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης – Κολυμπάρι Χανίων, στις 27 Ιουλίου 2019. Τίτλος του: “ΜΝΗΜΗ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ”
ΟΑΚ – Κολυμπάρι Χανίων, 27-7-2019, σχ.8ο, σ. 206+ εικόνες, έκδοση: Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας! Χανιά, 2022.
Ξεκινώντας τη μελέτη του πολύτιμου αυτού τόμου στεκόμαστε εξ αρχής στον Πίνακα των περιεχομένων του τόμου, που είναι τα κάτωθι:
ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ – ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ (ΟΑΚ) Δρ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΖΟΡΜΠΑ
ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ κ. ΚΩΣΤΑ ΜΟΥΤΖΟΥΡΗ
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΗΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΓΓΟΝΟ ΤΗΣ κ. ΝΙΚΟ – ΧΑΡΗ ΠΑΛΥΒΟ
ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ
ΕΙΡΗΝΗ ΣΠΑΝΟΥΔΑΚΗ: ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΕΩΣ ΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΞΕΝΙΑ ΨΑΡΡΟΥ: ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ
Σ.Ν. ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ: ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ: ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΔΥΟ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ
ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΥΤΖΟΥΡΗΣ: Η ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΝΙΑ
ΓΙΟΥΛΗ (ΑΓΓΕΛΙΚΗ) ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ: «Μ’ ΑΓΝΑΝΤΕΜΑ ΕΤΡΑΦΗΚΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ»- Η ΕΞΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΣΤΟ ΤΡΙΚΕΡΙ ΚΑΙ Η ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΔΡΟΜΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΕΦΗ (ΕΥΘΑΛΙΑ) ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑ: ΟΤΑΝ Η ΛΥΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΛΑΓΟΥΤΟ ΨΑΛΛΟΥΝ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΑΠΑΡΗΓΑ – ΝΙΚΟΣ ΧΟΥΡΔΑΚΗΣ: ΑΝΙΧΝΕΥΟΝΤΑΣ ΓΕΝΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΡΧΕΤΥΠΙΚΕΣ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΕΣ ΣΤΑ ΜΕΙΛΙΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ
ΒΟΥΛΑ ΕΠΙΤΡΟΠΑΚΗ: Η ΠΟΙΗΤΡΙΑ ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ
ΕΡΑΤΟΣΘΕΝΗΣ ΚΑΨΩΜΕΝΟΣ: Η ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ- Η ΦΙΛΟΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΝΕΙΚΟΣ
ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ της Ορθόδοξου Ακαδημίας Κρήτης (ΟΑΚ)
ΕΡΓΟ – ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΗΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ
ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ – ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΗΣ Α΄ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΑΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΗΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΓΡΑΜΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ
ΕΙΡΗΝΗ ΣΠΑΝΟΥΔΑΚΗ: ΓΙΑ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΙΜΗΣ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ
Ξεκινώντας από τους Χαιρετισμούς των διοργανωτών, στεκόμαστε στο Καλωσόρισμα του Γεν. Δ/ντή της ΟΑΚ, κ. Ζορμπά, όπου μεταξύ των άλλων τόνισε:
«Σήμερα, όλοι μαζί, από τούτο το ελεύθερο βήμα διαλόγου της Ακαδημίας, τιμούμε μία από τις σημαντικότερες Ελληνίδες ποιήτριες και πεζογράφους, τη Χανιώτισσα, αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης Βικτωρία Θεοδώρου, για την προσφορά της στην ποίηση, την πεζογραφία και γενικότερα στα Γράμματα στον Ελλαδικό και στον Βαλκανικό χώρο, αλλά και την προσφορά της στην Εθνική Αντίσταση.
Γεννημένη στα Χανιά, ήταν απόφοιτος του Τμήματος Κλασικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το έργο της πλούσιο και πολύπλευρο, αποτελούμενο από Ποίηση και Πεζά. Αξίζει δε να τονισθεί ότι ποιήματα της Βικτωρίας Θεοδώρου έχουν αποδοθεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, ενώ πλούσιο είναι και το μεταφραστικό έργο που άφησε».
Για να συνεχίσει παρακάτω, τονίζοντας:
«Ουκ ολίγοι οι λόγοι τιμής και ανάκλησης της μνήμης της: Η Βικτωρία Θεοδώρου ως γυναίκα, αγωνίστρια και ποιήτρια.
Ως γυναίκα που κυοφορεί τη ζωή -εκτός από μητέρα-επέκτεινε τη δημιουργικότητα της ύπαρξής της στην Τέχνη και τον αγώνα, αποτελώντας πρότυπο για κάθε γυναίκα που επιθυμεί να πραγματώνει τον εαυτό της.
Ως αγωνίστρια, εκφράζει την αντίσταση ενάντια στον μονόλογο, αφού «η Βικτωρία Θεοδώρου ήταν αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης. Συμμετείχε από τα εφηβικά της χρόνια στην ΕΠΟΝ, ενώ το 1948 εκτοπίστηκε στη Χίο, το Τρίκερι, τη Μακρόνησο και, πάλι, στο Τρίκερι, από όπου, αν και αρνήθηκε να κάνει “δήλωση μετάνοιας”, αφέθηκε ελεύθερη».
Ως ποιήτρια, μετουσίωσε τον ίδιο τον αγώνα. Άλλωστε, η Ποίηση πάντοτε αποτελούσε έξοδο και καταφύγιο της ανθρώπινης ύπαρξης. Όπως η ίδια φανερώνει: «Η ποίηση ήταν για εμένα ένα καταφύγιο ενάντια στις δυσκολίες που αντιμετώπισα, αλλά και κάτι σαν χρέος να μιλήσω για αυτά που έζησα… Ήταν όμως και χαρά, αφού μπόρεσα να ακουμπήσω τις αναμνήσεις μου και να τις μεταδώσω.
Δεν πήγαν χαμένες».
Στο καλωσόρισμα του διοργανωτή της εκδήλωσης, Προέδρου του Κέντρου Κρητ. Λογοτεχνίας κ. Κώστα Μουτζούρη, διαβάζουμε:
«…Το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας, του οποίου η έδρα βρίσκεται στους Βαρβάρους Ηρακλείου, στο χωριό καταγωγής του Νίκου Καζαντζάκη, σας καλωσορίζει στη σημερινή μας σύναξη, στο Φιλολογικό Μνημόσυνο – Ημερίδα για τη Βικτωρία Θεοδώρου, την ποιήτρια, τη συγγραφέα, την αγωνίστρια της Αντίστασης και της ζωής, την οποία συνδιοργανώνει εδώ στο Κολυμπάρι με την Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης.
Επιλέξαμε να γίνει εδώ η ημερίδα, γιατί το Κολυμπάρι είναι το χωριό καταγωγής του αείμνηστου συζύγου της Χαρίδημου Σπανουδάκη, γιατί το Κολυμπάρι ανήκει στην ίδια Επαρχία με το χωριό καταγωγής της μητέρας τής Βικτωρίας, το Νησί Τοπολίων, και γιατί εδώ η οικογένεια της Βικτωρίας είχε προγραμματίσει να τελεσθεί και τελέστηκε σήμερα το πρωί, το εξάμηνο μνημόσυνό της στην Ιερά Μονή Γωνιάς.
Η Βικτωρία Θεοδώρου μυήθηκε στη μαγεία της Τέχνης από τον πολυτάλαντο καλλιτέχνη πατέρα της, τον Τράικο, και στον αγώνα της ζωής από τη μητέρα της.
Για τον πατέρα της έγραψε το αφήγημα Ο Τράικο και για τη μητέρα της το μεγάλο ποίημα Εγκώμιο.
Η Βικτωρία Θεοδώρου διδάχτηκε πολλά από τις μνήμες του Πολέμου και της Κατοχής -και ως Επονίτισσα και μέλος της ΕΤΑ (Επιμελητεία του Αντάρτη) εργάστηκε στα χωριά της Κυδωνίας και κυρίως στο Ακρωτήρι- από τα Νοσοκομεία στα οποία εργάστηκε, από τον Εμφύλιο Πόλεμο, από τις Εξορίες και από τη σκληρή πραγματικότητα των μετέπειτα χρόνων.
Καλλιέργησε τον Λόγο, έγραψε ποίηση και πεζογραφία, και μετέφρασε Βαλκάνιους συγγραφείς και ποιητές.
Η Βικτωρία Θεοδώρου έχει υμνήσει και προβάλει τα Χανιά και ιδίως τη Νέα Χώρα. Έχει αγωνιστεί για την Ελλάδα και την Ελευθερία της, αλλά και για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου…».
Συγκινεί βαθύτατα και ο Χαιρετισμός εκ μέρους της Οικογένειας της τιμώμενης, από τον νεαρό εγγονό της, τον κ. Νίκο – Χάρη Παλυβό, είπε:
«ΕΙΜΑΙ Ο ΝΙΚΟΣ-ΧΑΡΗΣ ΠΑΛΥΒΟΣ, ο μικρότερος εγγονός, και είμαι φοιτητής.
Ο παππούς και η γιαγιά μου ήρθαν από την Κίσσαμο στην Αθήνα για να σπουδάσουν. Εγώ κάνω το αντίθετο. Από την Αθήνα ήρθα στην Κρήτη να σπουδάσω.
Αυτές τις μέρες τις περνώ στο Ακρωτήρι.
Σας ευχαριστούμε που ήρθατε να μας τιμήσετε και, ιδιαίτερα, ευχαριστούμε την Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης, τον κύριο Ζορμπά και το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας, την Ιερά Μονή Γωνιάς, τον κύριο Μουτζούρη και όλους τους Φορείς που παρευρίσκονται, που μας δέχτηκαν και που οργάνωσαν αυτήν την εκδήλωση μνήμης.
Βρήκαμε πριν από λίγες μέρες αυτούς τους στίχους της Βικτωρίας, που νομίζω πως δεν είναι σύμπτωση και πως μας μιλούν:
«- Πού θα ‘σαι όταν θα φεύγω
όταν θα με καλεί ο βαρκάρης;
Πού θα ’μαι όταν θα με ζητάς
και θ’ αποκρίνεται το κύμα;
– Στ’ Ακρωτηριού τις κουμαριές
θα βόσκει αχόρταγη η ψυχή μου
Και σε πηγή θαλασσινή θα ξεδιψάζει.
Σας ευχαριστώ».
Και έπονται (σ. 27 – 177) οι Εισηγήσεις του συνεδρίου και τα Επιλογικά του: Απολογισμός της ημερίδας, το δελτίο Τύπου της όλης διοργάνωσης, η Εργο-βιογραφία της Βικτ. Θεοδώρου, έτερο Βιογραφικό της, γραμμένο από την ίδια, «γιατ’ όνομα της Βικτ. Θεοδώρου», από την Ειρήνη Σπανουδάκη και τέλος: φωτογρ. στιγμιότυπα.
Ο χώρος μας όμως λέει: Τέλος για σήμερα κι είχαμε τόσα ακόμη να τονίσουμε! Ας είναι· ευχές για ένα ευχάριστο Σαββατοκύριακο, με την ευλογία της Κυριακής των Μυροφόρων, και Ιωάννου του Θεολόγου!
Καλά να περνάτε!
