Η επικαιρότητα επιβάλλει να δούµε ορισµένα χαρακτηριστικά που αφορούν την προενταξιακή διαδικασία ως χωριστής ενότητας του Ο∆ΗΓΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Ε.Ε. που θα κυκλοφορήσει και από τη στήλη αυτή της εφηµερίδας µας. Ο λόγος είναι ότι η προενταξακή διαδικασία γίνεται στην πόρτα µας, στη γειτονιά µας. Πρέπει λοιπόν να γνωρίζουµε τις δυνατότητες που διαφαίνονται στην περίπτωση ολοκλήρωσης της πολιτικής αυτής.
Ο εµπορικές σχέσεις που µπορούν να πολλαπλασιαστούν, οι σχέσεις συµπαραγωγής µε τις υπό ένταξη γειτονικές χώρες, οι γειτονικές συνεργασίες παντός τύπου, από την εκπαίδευση, µέχρι τον αθλητισµό τον τουρισµό, τη βιοµηχανία και άλλους τοµείς, γεννούν µια νέα προοπτική που µπορεί να βοηθήσει τη χώρα µας στις δύσκολες εποχές που διανύουµε. Αρκεί να προετοιµαστούµε κατάλληλα. Στη γειτονιά µας λοιπόν επισυµβαίνουν οι πράξεις µιας συνολικής διεύρυνσης της ΕΕ που θα ασκήσει έντονη επιρροή στα οικονοµικά µας συµφέροντα. Στόχος τσου παρόντος σηµειώµατος είναι να βάλει τις βάσεις µιας έγκυρης και έγκαιρης γνώσης για το πώς µπορούµε να µετατρέψουµε την έντονη επιρροή από τη διεύρυνση σε όφελος των οικονοµικών συµφερόντων, τόσο των φορέων, όσο και των ιδιωτών της χώρας µας. Με το ίδιο ενδεχόµενο όφελος να ισχύει τόσο για τις συνορεύουσες περιοχές, όσο και τις περισσότερο αποµακρυσµένες από τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες.
Συνοπτικά θα λέγαµε ότι όλο το παιχνίδι της ένταξης αφορά την προσαρµοστικότητα των νέων κρατών µελών της ΕΕ στην κεντρική αρχή που είναι το κοινοτικό κεκτηµένο.
Κατά συνέπεια, οι δράσεις που καλύπτουν την προενταξιακή βοήθεια έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις εργασίες µας, δεδοµένου ότι η προσπάθεια διεύρυνσης, για τα έτη του τρέχοντος Πολυετούς ∆ηµοσιονοµικού Πλαισίου (Π∆Π) 2021 – 2027, αφορούν πρωτίστως και αποκλειστικά τις βαλκανικές χώρες (Αλβανία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Κοσσυφοπέδιο, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία) και την Τουρκία.
Για την υλοποίηση της πολιτικής υπέρ των υπό ένταξη χωρών, ιδρύθηκε το 2007 το Μέσο Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ) που είναι το µέσο µε το οποίο η ΕΕ στηρίζει τις µεταρρυθµίσεις στην περιοχή της διεύρυνσης µε οικονοµική και τεχνική βοήθεια από το 2007. Τα κονδύλια του ΜΠΒ ενισχύουν τις ικανότητες των δικαιούχων καθ’ όλη τη διάρκεια της ενταξιακής διαδικασίας, µε αποτέλεσµα τις σταδιακές, θετικές εξελίξεις στην περιοχή.
∆εν είναι ευκαταφρόνητο το ποσό που δεσµεύεται για την περίοδο του πολυετούς δηµοσιονοµικού πλαισίου 2021-2027, για την υλοποίηση όσων προβλέπονται από το ΜΠΒ III, αφού ανέρχεται σε 14,162 δισεκατοµµύρια ευρώ. Μόνο για το 2023 προβλέπονται να δαπανηθούν 2.481 εκατ. € και ένα πρόσθετο κονδύλιο για τη στήριξη των δράσεων περίπου 50 εκατ. €.
Ο σκοπός της διάθεσης των κονδυλίων αυτών είναι να υποστηριχθούν οι εφαρµογές από τις απαραίτητες πολιτικές και οικονοµικές µεταρρυθµίσεις, προετοιµάζοντάς τις δοµές των υπό ένταξη χωρών για τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την ένταξη στην ΕΕ. Αυτές οι µεταρρυθµίσεις θα πρέπει να παρέχουν στους πολίτες τους καλύτερες ευκαιρίες και να επιτρέψουν την ανάπτυξη προτύπων, ίσων µε αυτά που απολαµβάνουµε ως πολίτες της ΕΕ. Τα προενταξιακά ταµεία βοηθούν επίσης την ΕΕ να επιτύχει τους δικούς της στόχους, συµπεριλαµβανοµένης της βιώσιµης οικονοµικής κατάστασης, του ενεργειακού εφοδιασµού, των µεταφορών, του περιβάλλοντος και της κλιµατικής αλλαγής και της σταθερότητας.
Ο γενικός στόχος του µέσου ΜΠΒ III είναι να υποστηρίξει τους δικαιούχους στην υιοθέτηση και εφαρµογή των πολιτικών, θεσµικών, νοµικών, διοικητικών, κοινωνικών και οικονοµικών µεταρρυθµίσεων που απαιτούνται από αυτούς τους δικαιούχους για να συµµορφωθούν µε τις αξίες της Ένωσης και να ευθυγραµµιστούν σταδιακά µε τους κανόνες, τα πρότυπα και τις πολιτικές της Ένωσης και πρακτικές µε σκοπό την προσχώρηση στην Ένωση, συµβάλλοντας έτσι στη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευηµερία τους.
Γίνεται αντιληπτό ότι απαιτείται ένα Πλαίσιο Προγραµµατισµού των δράσεων και των δαπανών του ΜΠΒ III που θα αφορά τα ακόλουθα σηµεία ενσωµάτωσης στην Ε.Ε.:
• Κράτος δικαίου, θεµελιώδη δικαιώµατα και δηµοκρατία.
• Καλή διακυβέρνηση, ευθυγράµµιση µε το κεκτηµένο της ΕΕ.
• Σχέσεις καλής γειτονίας και στρατηγική επικοινωνία.
• Πράσινη ατζέντα και βιώσιµη συνδεσιµότητα.
• Ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη χωρίς αποκλεισµούς.
• Εδαφική και διασυνοριακή συνεργασία.
• ∆ράσεις υπέρ της κλιµατικής αλλαγής, και της προστασίας του περιβάλλοντος.
• ∆ράσεις για την κοινωνία των πολιτών και την ισότητα των φύλων.
Από το σύνολο των δράσεων που προαναφέρθηκαν, οι Περιφερειακές δράσεις καταρτίζονται βάσει του πλαισίου προγραµµατισµού του ΜΠΒ III από την Επιτροπή, σε διαβούλευση µε τους δικαιούχους του ΜΠΒ ΙΙΙ και άλλους βασικούς ενδιαφερόµενους φορείς, για την αντιµετώπιση ζητηµάτων περιφερειακής φύσης και όποτε η περιφερειακή προσέγγιση επιτρέπει µεγαλύτερη αποτελεσµατικότητα από τις διµερείς δράσεις.
Τα Προγράµµατα διασυνοριακής συνεργασίας (CBC) υποστηρίζονται από το ΜΠΒ III µεταξύ των δικαιούχων του ΜΠΒ και µεταξύ των δικαιούχων και των κρατών µελών (Interreg) και το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ).
Τα Προγράµµατα αγροτικής ανάπτυξης υπεισέρχονται µέσω του ΜΠΒ ΙΙΙ µε βάση τις σχετικές προτεραιότητες που καθορίζονται στο Πλαίσιο Προγραµµατισµού του ΜΠΒ III και στις στρατηγικές γεωργίας και αγροτικής ανάπτυξης κάθε δικαιούχου του ΜΠΒ III. Η βοήθεια προγραµµατίζεται ως πολυετή προγράµµατα για κάθε δικαιούχο του ΜΠΒ III, καλύπτοντας ολόκληρη την περίοδο εφαρµογής του ΜΠΒ III.
Το θεσµικό πλαίσιο, αλλά και οι αρχές όλης της δράσης αναλύονται µε έµφαση, από τον Ο∆ΗΓΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε., ο οποίος σύντοµα θα είναι στη διάθεση των αναγνωστών µας.
