Απ’ του Πύργου τη κορφή
οι κόσμοι που βγορίζουν…
Απ´του Πύργου τη κορφή οι κόσμοι που βγορίζουν,
είν´πέλαγα π´απλώνουντε όσπου η ματιά στερεύει.
Είν´οι γκρεμνοί με ρεματιές τ´ απάτητα χαράκια,
οι βιόλες που ανθίζουνε και οι κορφές που στέκουν.
Η γαλανή η θάλασσα με τα θαλασσοπούλια,
κι´οι αετοί που χάνουντε εις´τ´ουρανού τσ´αβίσους.
Το έμπα έβγα των καιρών μόύλα τα κατακαίρια,
και των πουλιών το λάλισμα απού γλυκά μαγεύει.
Απ´του Πύργου τη κορφή οι κόσμοι που βγορίζουν…….
Μαρία Νικ Γρυφάκη
Συγγραφέας
12 Μαντινάδες της αγάπης
Μα ’ναψες, φως μου, μια φωθιά απού ζωή μου δίνει
και τρέμω όντε φανταστώ, την ώρα που θα σβήνει.
Τσι δυό καρδιές μας σμίξαμε και δε μας τσι ξεσμίγει
ούτε ο Χάρος μάθια μου, όποιος κι αν πρωτοφύγει.
Ήλιος, αέρας, ουρανός, γέλιο χαρά, τραγούδι
είσαι αγάπη μου γλυκειά κι ευωδιαστό λουλούδι.
Τα μάθια σου, το γέλιο σου, και η γλυκειά φωνή σου
κι η παιδική σου η καρδιά με δέσανε μαζί σου.
Όταν γελάς, αγάπη μου, γελούν βουνά και κάμποι,
ανθίζουνε τα γιασεμιά κι ο κόσμος όλος λάμπει.
Ένα μονάχα χάδι σου, ψυχή μου, θα γιατρέψει
βαθειά πληγή που μ’ άνοιξες κι έχει κακοσυνέψει.
Μόνο με γέλιο αγγελικό το εδικό σου μοιάζει
για τούτονα κι όντε γελάς η γης αναγαλλιάζει.
Άλλη δε βάνω στην καρδιά ο κόσμος κι αν χαλάσει
για δε σου μοιάζει, αφέντρα μου, καμιά σ’ ούλη την πλάση.
Απ’ της καρδιάς μου τη φωλιά, γλυκειά μου, δεν σε βγάνω,
ώστε να ζω και να νογώ κι ούτε σαν αποθάνω.
Καταμεσίς τση θάλασσας, φωθιά μπορώ ν’ ανάψω
μα δεν μπορώ αγάπη μου να σ’ αγαπώ να πάψω.
Και ν’ αποθάνω ίδια ’δα, καρδιά μου, δε με νοιάζει,
που νιώθω «κλινικά νεκρός» μακριά σου, με σπαράζει.
Δεν με τρομάζει ο κίνδυνος, το μόνο που φοβούμαι
μη σε ζορίσουν να μου πεις, να… ξε-αγαπηθούμε!
Παύλος Πολυχρονάκης
Ελιά – λάδι
Τσοι χρόνους που περάσανε, πολλά ‘χουνε γραμμένα
σε κεινανά που διάβασα προσθέτω ακόμη ένα.
Απού τα χρόνια του Χριστού, ευλοημένο δέντρο
μια εποχή δεν πέρασε να μην είναι στο κέντρο.
Οι εποχές περάσανε λαοί φάγανε λάδι
άθρωπος δεν ευρέθηκε για να του βρει ψεγάδι.
Πολλοί έφαγαν απ’ αυτό σε ούλους τσοι αιώνες
η αρχοντιά στον τόπο μας είναι οι ελαιώνες.
Στην εκκλησιά με κείνονα ανάβουν τα καντήλια
μα όσα παίνια και να πω θα ξεπεράσω χίλια.
Λύχνους σε ούλα τα χωριά ανάβαμε τσοι νύχτες
μ’ εκείνους εκεντούσανε οι κοπελιές τσοι προίκες.
Και τα κοπέλια άναβαν για διάβασμα τα βράδια
τσοι λύχνους σβήναν νεαροί όντεν εκάναν χάδια.
Εις το νησί την κατοχή το ‘χαμε σωτηρία
όντε μας εκυρίεψαν τα άγρια θηρία.
Με λάδι τσοι παντρεύανε παλιότερα τσοι κόρες
μα ‘δα το τρώνε με χαρά θαρρώ σ’ ούλες τσι χώρες.
Φάρμακα και καλλυντικά ούλοι το προτιμούνε
έρχουνται στην πατρίδα μας το πια καλό ζητούνε.
Εμείς θωρούμε τσοι ελιές μαζώνουμε το λάδι
κι ευχαριστούμε το Θεό κάθε πρωί και βράδυ.
Μαδαρίτης
Γνωμικά – παροιμίες
– Εύκολους ενθουσιασμούς στο νου σου να μη βάνεις
γιατί ο Θεός τα πράματα δε ξέρεις πώς τα πάει.
– Φορτίο είναι η ανθρωπιά γι’ αυτούς που τη κρατούνε
μα είναι υπερήφανοι όπου και να βρεθούνε.
– Καλλιά ξεχνάς όταν χρωστάς παρά όταν σου χρωστούνε
μα γύριζε τα δανεικά προτού να σου το πούνε.
– Να μιλάς όταν πρέπει για να σ’ ακούνε,
να σηκώνεσαι να σε βλέπουν να σιωπάς να σ’ εκτιμούνε.
– Λείψε από το δίκιο σου και μείνε αργά στο σπίτι σου.
– Ούλα τα ντέρθια είναι κακά κι όλοι οι καημοί καημένε
μα σα τη σκατοπαραδιά, άλλος καημός δεν είναι.
– Τον γέρο να τονε ρωτάς και να του παίρνεις γνώμη
απού ‘ναι δάσκαλος παλιός και μαθητής ακόμη.
– Είμαστε άνθρωποι και έχομε χαρίσματα και ελαττώματα
να προσπαθούμε να γινόμαστε καλύτεροι κάθε μέρα.
– Μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλο λόγο μη πεις.
– Το αίμα νερό δε γίνεται κι ανέ γενεί δεν πίνεται.
– Κάθε πουλάκι με το καιρό ντου κελαηδεί.
– Ο Καλόγερος κοιμάται κι ο Θεός του μαγειρεύει.
– Κάθε μια ξέρει τι βράζει το τσικάλι της…
– Εχομε και φίλους έχομε κι εχθρούς.
– Ο φόβος φυλάει τα έρημα.
– Ο φόβος κάνει πόδια κι η πείνα κάνει δόντια.
– Ακουγα που το λέγανε ανθρώποι μυαλωμένοι
πως την καλύτερη ζωή περνούνε οι αρραβωνιασμένοι.
– Η παντοτινή φιλία φαίνεται από την επιτυχία.
Αυτό θα εξαρτηθεί κι από τους δύο.
– Ευπρόσδεκτος, αντάξιος του ωραίου και αληθινού
ζηλευτή η συντροφιά του.
– Αγαπητός· το αγαπώ τα κλείνει όλα,
λέξη ιερή που αρχίζει από “Α” και τελειώνει σε “Ω”.
Ριζίτικο
Γέρος και νιος εκάθουντο σ’ αρχοντικό κονάκι
κι ορμήνευέ ντου για πολλά, πολλά ορμήνευέ ντου.
– Γιε μου κι αμ πας στο καπηλειό και βρεις τους χαροκόπους
γύρω για γύρω του σκαμνιού την τάβλα να καθίζεις
με το καλιά σου κάθιζε και νηστικός σηκώνου.
Μαντινάδες
Το μερακλή τον άνθρωπο όλοι τον αγαπούνε
κι όπου περάσει και σταθεί ρωτούνε από πούναι.
Όταν σε πρωτοείδανε τα μάθια τα δικά μου
ήταν το στήθος μ’ ανοιχτό και μπήκε στην καρδιά μου.
Τάσσω σου Παναγία μου Γαβαλοχωριανή μου
λαμπάδα σαν το μπόι μου να βλέπεις τη καλή μου.
Ο Ριζίτης Μ.Τ.
Υμνος στην Δημοκρατία
Ελευθερία, δημοκρατία,
δυο λέξεις τόσο μαγικές,
που μέσα τους είναι κλεισμένες
όλου του κόσμου οι ομορφιές.
Χιλιοτραγουδισμένες λέξεις,
απ’ όλου του κόσμου τους λαούς.
Στην πράξη λίγοι τις απολαμβάνουν,
άπιαστο όνειρο για τους πολλούς.
Εις το καλούπι του να προσαρμόσει τη δημοκρατία
ο καθένας απ’ την πλευρά του προσπαθεί,
και μάχεται να πείσει τη συνείδησή του,
ότι το δίκαιο με το δικό του το συμφέρον, ισοδυναμεί.
Τι κι αν ο κόσμος είν’ αμπέλι ξέφραγο,
τι κι αν είναι ξεραμένα απ’ τη δίψα χιλιάδες χείλια;
Φτάνει να βρουν και ‘κείνοι μια αφύλακτη γωνιά,
να κλέψουν από τ’ αμπέλι μερικά σταφύλια.
Αδίστακτοι άνθρωποι, κομπλεξικοί
στο όνομά της βαφτίζουνε και το φασισμό.
Καμία στον κόσμο λέξη
δεν είναι τόσο προδομένη, όσο αυτές οι δύο.
Ελευθερία, Δημοκρατία,
μεγάλες λέξεις, μεγάλα ονόματα.
Πληρούν τα σύμπαντα,
αν στη ζωή μας γίνουν βιώματα.
Δημοκρατία, Ελευθερία,
η πεμπτουσία σας είναι η αγάπη.
Είστε αθάνατες, μην απελπίζεστε,
η σειρά σας θα ‘ρθει.
Ποτέ δε θα ‘ρθει με τα λόγια,
ούτε και με πολεμικές συρράξεις,
μα θα ‘ρθει από τον ίσιο δρόμο, χωρίς ντροπή
και δίχως φόβο, μόνο με καλές πράξεις.
Ελευθερία, Δημοκρατία, αλήθεια,
αγάπη και δίκιο, τι έχετε να φοβηθείτε;
Ταυτόσημες έννοιες είστε,
άυλες και απρόσβλητες, αιώνια θα ζείτε.
Πόλεμο σας κηρύττει το κατεστημένο,
με μετερίζι του, τα χρυσοστόλιστα σαλόνια.
Σώμα δεν έχετε, τι να σκοτώσουν;
Κάστρο είστε απόρθητο, θα ζείτε αιώνια.
Σήφης Εμμ. Χιωτάκης
Συγγραφέας και μέλος της Λογοτεχνικής Παρέας Χανίων
