Το κάψιμο του Σκινέ: 1η Αυγούστου 1941
Μαύρος καπνός υψώνεται απ’ του Σκινέ τον κάμπο,
ο ήλιος εσκοτείνιασε, λέει πλέον δεν λάμπω.
Θαμπώθηκαν οι ακτίνες μου απ’ το καπνό που βγαίνει
τα σπίτια όλα καίγονται και ότι εκεί συμβαίνει.
Όπλα πολλά βρεθήκανε σε Σκινιανού το σπίτι,
τον πρόεδρο φωνάξανε για να τους εξηγήσει.
Και έρχεται ο πρόεδρος, ο Ζαχαράκης Νίκος
κι αντίκρισε από κοντά των Γερμανών το μίσος.
Όπλα εσείς δεν έχετε, έτσι έχεις δηλώσει,
έλα να δεις που κρύβονται, αλλά θα το πληρώσεις.
Εσείς σκοτώνετε Γερμανούς και παίρνετε τα όπλα
το χωριό σας αντίποινα, να περιμένει τώρα.
Και τι να πει ο πρόεδρος, τα λόγια ήταν λίγα,
αιχμάλωτο τον πήρανε στ’ Αλικιανού, τον πήγαν.
Αφού τους άνδρες μάζεψαν και τσ’ είχανε στο χέρι
αρχίσανε το κάψιμο περί, το μεσημέρι.
Σειρά τα πήραν οι Γερμανοί, συνέχεια τα ‘καίγαν,
ίσως για κάποια εκδίκηση έτσι περίπου ‘λέγαν.
Πρώτα βενζίνη ρίχνανε μετά σπίρτο πετούσαν,
το σπίτι όλο καίγετο, σ’ άλλο μετά περνούσαν.
Δύο φορές τον κάψανε μέσα σε δέκα μέρες,
ερείπια αφήσανε κουνήθηκαν κι οι πέτρες.
Ανάπηροι και γέροντες πολύ δυσκολεύτηκαν,
να βγουν έξω αργήσανε μ’ εγκαύματα εζήσαν.
Λίγες μέρες νωρίτερα τους σκύλους εξοντώνουν
την παρουσία των Γερμανών, να μην την φανερώνουν…
Φαίνεται ότι τον Σκινέ, ο Μίλερ αντιπαθούσε,
ίσως η παρουσία του πολύ τον ενοχλούσε.
Τους νέους απεκήρυξε, δέκα επτά και άνω,
το όμορφό σας το χωριό, εγώ θα το ξεκάνω.
Ο Μίλερ αυτό εδήλωσε και το ‘καμε στην πράξη
σε λίγες ώρες το χωριό το είχε ανατινάξει.
Εις του χωριού την είσοδο βάλανε πινακίδα,
έγραφε ότι ο Σκινές, είναι Γερμανική ιδιοκτησία.
Εκάψανέ τον, τον Σκίνε συθέμελα τον ‘ρίξαν
και όλα τα γυναικόπαιδα μακριά τα εξόρισαν.
Μεγάλα αυτοκίνητα πλήρως τα εγεμίσαν,
στις Μαργαρίτες και Κουρνά εκεί πήγαν τ’ αφήσαν.
Οι κακουχίες οι γνωστές, ελονοσία, ρίγη,
αισθάνονταν πως η ζωή για όλους θα ‘ναι λίγη.
Κατάφεραν κι επέζησαν και στο χωριό γυρίσαν
και μέσα απ’ τα ερείπια τα ρόδα, ξανάνθισαν.
Πεντάχρονο εγώ παιδί, απ’ το βουνό κοιτούσα
τι είναι ο καπνός κι οι μπαλωθιές, συχνά αυτό ρωτούσα.
Κάνε παιδί μου το Σταυρό, κάτι κακό συμβαίνει,
μην έρθουν κι εδώ οι Γερμανοί που είμαστε κρυμμένοι.
Αργότερα εμάθαμε από πανωμερίτη,
τα Σκινιανά ερείπια, τη φρίκη στον Κερίτη.
Αντώνης Παπαλιονάκης
Μνήμες από την Κατοχή
Προτού να κάψουν τον Σκινέ, την κατοχή οι ναζίστες
ύπουλα ενεργήσανε σαν γνήσιοι φασίστες.
Πιο πρώτα εσκοτώσανε όσους υπήρχαν σκύλους
που είχανε οι χωρικοί τις πιο καλούς τους φίλους.
Μην προειδοποιήσουνε με τα γαυγίσματά τους
τους άνδρες κι ανενόχλητοι να κάμουν τη δουλειά τους.
Για παραπλάνησ’ είπανε πως κείνανα τα έτη
έπεσε μια ασθένεια στων σκύλων το μιλέτι.
Αρρώστια που κολλητική ήτανε στους ανθρώπους
για να την εξαλείψουνε άλλους δεν είχαν τρόπους.
Όσοι εις την εκτέλεση δεν πάνε το σκυλί τους
τους περιμένει η Αγιά και η φυλάκισή τους.
Μικρά παιδιά τα πήγανε έλειπαν οι μεγάλοι
και μάρτυρες γινήκανε στων Γερμανών το… χάλι.
Κι αφού ‘ξοντώσαν τα σκυλιά με τούτονα το τρόπο
σκοτώσαν και τσι Σκινιανούς και κάψανε τον τόπο.
Εις το χωριό δεν άφησαν πέτρα πάνω σε πέτρα
και κάθε οικογένεια τα θύματά τσ’ εμέτρα.
Σχέδιο καταχθόνιο εφάρμοσαν οι σκύλοι
που τσ’ εκτιμούμε σήμερα κι είναι καλοί μας φίλοι.
Όμως μαζί τους είχανε και Έλληνες προδότες
που δεν ξελείπουνε ποτέ ρουφιάνοι καταδότες.
Κι οι Συμπερίτες είχαν Έλληνες στην παρέα
όμως σε Ζούρβα και Μεσκλά περάσανε… ωραία.
Αυτά θυμούνται σήμερα της εποχής παιδάκια
που στην “Τσακίστρα” πήγανε δεμένα τα σκυλάκια.
Εννιαχωριανός
Ο πραγματικός άγιος
Εγίνηκα πολλώ χρονώ εγνώρισα αθρώπους
είδα ψαλτάδες σύμβουλους παπάδες Επισκόπους.
Ούλ’ ήτανε πολλά καλοί αλλά ο πιο σπουδαίος
ήταν κατά τη γνώμη μου ένας ο ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ.
Σκεφτόμουνε πολλές φορές κάτι κι εγώ να δείξω
αυτόν τον άγιο άθρωπο σε ούλους να θυμίσω.
Μετά την αποχώρηση γερμανικών θηρίων
λίγος καιρός επέρασε δεν άξιζε σχολίων.
Απόμεινε ένα καιρό ακέφαλη εκκλησία
χωρίς δεσπότη αρχικά με θεία ευλογία.
Ήτονε πρέπει τυχερό Κισσάμου και Σελίνου
νέος δεσπότης να γενεί μέσα του χρόν’ εκείνου.
Μητροπολίτης γίνηκε ο μέγας Ειρηναίος
πολύ σπουδαίος δυνατός ιερωμένος νέος.
Δυο επαρχίες είχενε σωστός και ευεργέτης
έκαμε έργα ζηλευτά χωρίς να γίνει επαίτης.
Τα πρώτα έργα που ‘καμε ήταν οικοτροφεία
να ‘χουνε του λαού παιδιά μόρφωση προστασία.
Την πια μεγάλη έκαμε στην Κρήτη εταιρεία
ΑΝΕΚ που ονομάστηκε με δυο μεγάλα πλοία.
Πρώτη αυτή ξεκίνησε τη ναυτική Ελλάδα
τα χρόνια κείνα έλαμπε σαν φωτεινή λαμπάδα.
Σε λίγα χρόνια γίνηκε η ΕΤΑΝΑΠ απού ‘ναι
για Σούγια και Παλιόχωρα, Γαύδο αν θέλεις μείνε.
Να προστατέψει την υγειά νέων και γέρων θέλει
Νοσοκομείο έκαμε και μέσα στο Καστέλι.
Μοναστηριού την έκταση έξω απ’ το Κολυμπάρι
έγινε κέντρο μόρφωσης τση αγροθιάς καμάρι.
Στα ξένα τον εξόρισε κάποια βραδιά η χούντα
εκειά θρησκεία δούλεψε τα σφάλμαντά ντου πούν’ τα;
Εύρηκε τρόπο γύρισε στην Κίσσαμο με δόξα
πλήθος έτρεξαν Χρισιανοί ούλοι χειροκροτούσαν.
Τα έργα ντου συνέχισε, χτίστηκε ΑΚΑΔΗΜΙΑ
στο Κολυμπάρι, στη Γωνιά τω Χρισιανώ Κυρία.
ΟΡΘΟΔΟΞΗ τη λένε εδά παγκόσμιας αξίας
συνάξεις και συνέδρια γίνουντ’ τσ’ εκκλησίας.
Πρώτος διευθυντής εκειά Παπαδερός εγίνει
κι η προσφορά ντου σίγουρα αξέχαστη θα μείνει.
Στη μέση τ’ Αποκόρωνα ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ εστήθη
ίδρυμα Χριστιανικό στον τόπο ντου υψώθη.
Για τσι σχολές τσι τεχνικές που ‘τανε πρωτοπόρος
ίντα να πεις για τσ’ εκκλησιές γίνεται πάντα ντόρος.
Δεν δύνεται ποτές κιανείς ούλα να περιγράψει
όντε θυμάται τη ζωή να μην αναστενάξει.
Ο μακαρίτης που ‘φυγε έδωκε την ευκή ντου
εδά ψηλά στον ουρανό βρίσκεται η ψυχή ντου.
Θωρεί μας ούλους, ευλογεί, πάντα το ποίμνιό ντου.
Μαδαρίτης
