Σήμερα τα ερωτήματα που απασχολούν πολλούς έφηβους είναι “Τι κλάδο να ακολουθήσω;” “Γιατί σε κάποιους αρέσουν οι θετικές επιστήμες και σε μένα όχι;”.
Οι απαντήσεις είναι το ίδιο σύνθετες όσο είναι και η προσωπικότητα του κάθε ενός μας. Οι έφηβοι μας επηρεάζονται και από εξωγενείς παράγοντες, όπως εμπνευσμένοι εκπαιδευτικοί, προσωπικές εμπειρίες, ταξίδια, μελέτες που διάβασαν, επιστημονικά γεγονότα κ.α.
Έρευνες έδειξαν ότι 5 είναι τα βασικά γνωρίσματα τα οποία επηρεάζουν τις επιλογές μας. Αυτά είναι η περιέργεια, η φιλικότητα, η ευσυνειδησία, η εξωστρέφεια και η νευρικότητα.
Χαρακτηριστικά που είναι κληρονομήσιμα σε μεγάλο βαθμό. Αυτό σημαίνει ότι οι εξωστρεφείς γονείς τείνουν να έχουν εξωστρεφή παιδιά συχνότερα από τους εσωστρεφείς γονείς.
Στο σημείωμα παραθέτω μια σειρά έρευνες καθώς και παρατηρήσεις μου που τονίζουν τη σημασία της περιέργειας στην επιλογή των θετικών επιστημών.
Η περιέργεια υπερισχύει
Κάθε ένα από τα 5 χαρακτηριστικά μπορεί να εξυπηρετήσει ένα επιστήμονα . Έτσι ένα πιο ευσυνείδητο άτομο μπορεί να εργαστεί σκληρότερα για να πάρει απαντήσεις, ενώ ένα πιο νευρικό άτομο θα μπορούσε να είναι δυσαρεστημένο με ιδέες που δεν έχουν πραγματικά διευθετηθεί.
Οι περίεργοι άνθρωποι αναζητούν νέα πράγματα, ενώ οι πιο προσεκτικοί προτιμούν δοκιμασμένα και αληθινά. Μια ομάδα στην οποία κανείς δεν είναι διατεθειμένος να δοκιμάσει νέα πράγματα θα αποτύχει όταν αλλάξουν οι συνθήκες ή όταν για παράδειγμα βασικές προμήθειες δεν είναι διαθέσιμες. Δεν είναι τυχαίο ότι τις Σχολές Πλοιάρχων τις επιλέγουν περίεργοι και τολμηροί έφηβοι.
Οι περίεργοι οφείλουν…
J Να είναι ενήμεροι για κάθε ανακάλυψη, ώστε να μη σπαταλούν χρόνο και ενέργεια για να ανακαλύψουν ξανά τον τροχό.
J Να έχουν υψηλό επίπεδο ενημερότητας για τον κόσμο γύρω τους.
J Να γνωρίζουν ότι τα επιστημονικά πεδία που ικανοποιούν την περιέργεια μας ως ερευνητές είναι άπειρα από την ανάλυση απολιθωμάτων, την δυναμική των ρευστών σε σωλήνες, τη σύγκριση γλωσσών ή την ευφυΐα των ζώων.
Νοσηρή περιέργεια
Πρόσφατη έρευνα (2021) έδειξε ότι όσοι έχουν παθολογική-νοσηρή περιέργεια έχουν την διάθεση να ερευνούν επιστημονικά πεδία όπως εγκληματολογία, ιατροδικαστική ή ασυνήθιστα φαινόμενα.
Ένα ερωτηματολόγιο που είναι διαθέσιμο, στα Αγγλικά, στο διαδίκτυο ‘The Morbid Curiosity Scale΄ σας γραδάρει και υπολογίζει πόσο φανατικά (νοσηρά ) περίεργος είστε.
Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι οι νοσηρά περίεργοι είναι επαναστάτες, κοινωνικά περίεργοι και ψυχολογικά ανθεκτικοί σε δύσκολες καταστάσεις, όπως η πανδημία.
Περιέργεια και επιστήμη
‘Για να ευημερούμε, χρειαζόμαστε έρευνα υψηλής ποιότητας. Αυτό είναι εφικτό μόνο χάρη σε Α’ τάξεως ειδικούς. Οι εξαιρετικοί επιστήμονες αξίζουν προσοχής, σεβασμού και αναγνώρισης. Αυτοί θα είναι πηγή έμπνευσης, για όσους κάνουν επιλογές για το μέλλον τους.
Η περιέργεια και το πάθος στους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας τροφοδοτούν την πρόοδο της ανθρωπότητας. Για να είσαι επιτυχημένος επιστήμονας χρειάζεσαι περιέργεια, πάθος και πρόοδο. Θυμάμαι όταν ήμουν νεαρή κοπέλα ήμουν εξαιρετικά περίεργη. Η βαθιά μου περιέργεια και το πάθος μου για την κατανόηση του κόσμου αποκάλυψε τα μυστικά της φύσης και γέμισε τη ζωή μου με χαρά.
Η συμβουλή μου στους νέους είναι να «έχουν περιέργεια και πάθος. Εκτός από την περιέργεια, το πάθος και την πρόοδο ένας καλός επιστήμονας χρειάζεται φαντασία και αποφασιστικότητα για να πετύχει». Ada Yonath, Βραβείο Νόμπελ στη Χημεία, 2009.
Παιδική – εφηβική περιέργεια στα Χανιά
Ένας παππούς, μου αφηγήθηκε ότι παρατηρούσε τον εγγονό του να παίζει με μια αράχνη.
«Παππού δες τι κάνει η αραχνούλα Όταν κουνώ το δάκτυλο μου πηγαίνει πίσω, κι όταν το πηγαίνω πίσω αυτή πλησιάζει και το αγγίζει. Πολύ περίεργη πρέπει να είναι αυτή η αραχνούλα».
«Μπράβο» του απάντησε ο παππούς. «Κι εσύ είσαι περίεργος γι αυτό παίζετε μαζί».
Τα νήπια μας είναι αρκετά περίεργα ώστε να ενεργούν σαν επιστήμονες από τη στιγμή που στρατουλίζουν.
Αν όλοι οι εκπαιδευτικοί εφάρμοζαν με συνέπεια την διερευνητική μέθοδο διδασκαλίας η έμφυτη περιέργεια των νηπίων θα καλλιεργούταν σε όλα τα επίπεδα.
Στο πρόσφατο σεμινάριο μου της εφευρετικής σκέψης κάλεσα νεαρούς έφηβους να απαντήσουν στο ερώτημα…
Η πόλη Neom, της Σαουδικής Αραβίας έχει μήκος 170.000 μέτρα, αλλά μόνο 200 μέτρα πλάτος. Ποιο κοινό αντικείμενο έχει την ίδια αναλογία;
Η απάντηση ήταν δύσκολη, έτσι τους οδήγησα να τη συγκρίνουν με το μήκος και το πάχος μιας κόλας Α4, το μήκος και το πάχος μιας βέργας μπετόσιδηρου… Για να εμφυσήσω το σεβασμό προς τα ζώα τους ζήτησα να προτείνουν ποια ζώα νομίζουν ότι είναι περίεργα, και λύτες προβλημάτων Και μετά τους ρώτησα «Σκεφτείτε τι θα κατάφερναν αυτά τα ζώα αν είχαν όπλο τους τη γλώσσα;».
Συμπερασματικά
J Καλλιεργούμε την έμφυτη περιέργεια των παιδιών χρησιμοποιώντας τη διερευνητική μέθοδο.
J Υπάρχουν επιστημονικά πεδία που ικανοποιούν την περιέργεια μας, ως ερευνητές, σε κάθε δέσμη.
J Ένας καλός επιστήμονας χρειάζεται περιέργεια, πάθος για πρόοδο, φαντασία και αποφασιστικότητα για να πετύχει.
J Η ευημερία μας απαιτεί έρευνες υψηλής ποιότητας από πρώτης τάξεως ειδικούς επιστήμονες.
