Η µελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων που κατέθεσε στο Συµβούλιο Επικρατείας ο ∆ήµος, αποτελεί ένα ακόµη επεισόδιο στο διαχρονικό σκάνδαλο της αποχέτευσης στα Χανιά
Επετειακό το σηµερινό άρθρο, αφού είναι το 500στό στη σειρά των άρθρων µου στα Χανιώτικα Νέα, από τις 21 Ιανουαρίου 2011. Με αυτήν την ευκαιρία, ευχαριστώ για άλλη µια φορά τη διεύθυνση της εφηµερίδας και ιδιαίτερα τον ιδρυτή της Γιάννη Γαρεδάκη, τον διευθυντή Παρασκευά Περάκη και φυσικά τον «ηθικό αυτουργό» αυτής της απόφασης, το φίλο Βαγγέλη Κακατσάκη που εισηγήθηκε την έναρξη αυτής της συνεργασίας.
∆υστυχώς και σε αυτό άρθρο θα ασχοληθώ για µιάν ακόµη (και ελπίζω τελευταία) φορά µε το διαχρονικό σκάνδαλο της αποχέτευσης στα Χανιά. Ένα πάγιο αίτηµα του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Σταυρού (S.E.A) ήταν από τις αρχές του 2023 όταν άρχισαν οι εργασίες εγκατάστασης του αντλιοστασίου λυµάτων στον Σταυρό, η πρόσβαση στην σχετική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ).
Παρόλο που ο ∆ήµαρχος δεσµεύτηκε κατ’ επανάληψη στο ∆ηµοτικό Συµβούλιο να την διαβιβάσει στο Σύλλογο κάτι τέτοιο δεν συνέβη παρά µόνο πριν από λίγες εβδοµάδες στις 18 Σεπτεµβρίου! Αυτό συνέβη στη σχετική συζήτηση που έγινε ενώπιον του Συµβουλίου Επικρατείας σχετικά µε την προσφυγή του S.E.A. όπου ο ∆ήµος παρουσίασε «µια» ΜΠΕ του 1999!
∆ιαβάζοντάς την θυµήθηκα εκείνη την ιστορία µε τις δικαιολογίες που ετοιµάστηκε να απαριθµήσει ο επικεφαλής του τιµητικού αγήµατος υποδοχής του αυτοκράτορα στο ερώτηµα «γιατί δεν έγιναν οι προβλεπόµενοι τιµητικοί κανονιοβολισµοί». «10 λόγοι εξοχότατε!» απάντησε ο επικεφαλής. «Πρώτον, δεν είχαµε µπαρούτι». «Σταµάτησε εκεί» απάντησε ο αυτοκράτορας. «Μόνον αυτός ο λόγος αρκεί».
Πράγµατι, η µελέτη που κατατέθηκε στο ΣτΕ αναφέρεται µόνο στην εγκατάσταση επεξεργασίας λυµάτων (ΕΕΛ) στο Κουµπελή ενώ δεν αναφέρει τίποτα για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από το δίκτυο αποχέτευσης, την επέκταση του και την κατασκευή αντλιοστασίων µε αγωγούς υπερχείλισης, οι οποίοι σε περίπτωση βλάβης θα διοχετεύουν ανεπεξέργαστα λύµατα στη θάλασσα!
Αναφέρεται απλά ότι «Το σύνολο της περιοχής µελέτης (εκτός του ∆. Χανίων) στερείται αποχετευτικού δικτύου και η αποχέτευση των ακαθάρτων γίνεται µέσω βόθρων. Σύµφωνα µε την µελέτη Επέκτασης Εγκαταστάσεων ΕΕΛ Χανίων προβλέπονται οι ακόλουθες ολοκληρώσεις και συνδέσεις δικτύων αποχέτευσης µε το βιολογικό καθαρισµό Χανίων». Στον πίνακα που ακολουθεί π.χ. για τα Κουνουπιδιανά προβλέπεται ότι θα καλύπτονται τα ακόλουθα ποσοστά αποχέτευσης για τα αντίστοιχα έτη: 1997=0%, 2000=5%, 2010=60%. Φυσικά, µε βάση τα δεδοµένα πληθυσµού και κατοικιών πριν από 25 χρόνια!!!
Αναπάντητα ερωτήµατα. Η παραπάνω ΜΠΕ έγινε µε βάση τον τότε ισχύοντα Νόµο (1650/1986) που στο άρθρο 5 αναφέρει ότι η ΜΠΕ πρέπει να περιλαµβάνει, µεταξύ άλλων και «εξέταση εναλλακτικών λύσεων και υπόδειξη των κύριων λόγων της επιλογής της προτεινόµενης λύσης». Επίσης, αναφέρει ότι «το οικείο νοµαρχιακό συµβούλιο λαµβάνει γνώση της ΜΠΕ και πριν την έγκριση της ενηµερώνει κάθε πολίτη και τους φορείς εκπροσώπησής του, για να εκφράσουν τη γνώµη τους». Τίποτα από αυτά δεν έγινε ούτε τότε ούτε στο µέλλον ενώ οι παραπάνω σχετικές διατάξεις ενισχύθηκαν τα επόµενα χρόνια µε βάση και την ευρωενωσιακή νοµοθεσία.
Επιπλέον, όπως γράφαµε και τον Ιούνιο (βλ. Χ.Ν. 25/06/2024) οι διαδοχικές αποφάσεις τροποποίησης των εγκεκριµένων περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) τα έτη 2007, 2009, 2011, 2014 και 2016 αναφέρουν πως έγιναν νέες και συµπληρωµατικές ΜΠΕ. Και αυτές οι ΜΠΕ ούτε δηµοσιοποιήθηκαν ούτε αποτέλεσαν αντικείµενο διαβούλευσης. Στις εν λόγω αποφάσεις περιγράφονται οι επεκτάσεις του δικτύου των αγωγών και τα αντλιοστάσια χωρίς ωστόσο να αναφέρεται κατά πόσον οι σχετικές ΜΠΕ κάλυπταν και αυτά τα στοιχεία.
Μάλιστα, το 2011 µε τη σχετική απόφαση τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων διογκώθηκε και η δυναµικότητα της εγκατάστασης για το έτος 2030 στους 170.000 ισοδύναµους κατοίκους πάνω από το όριο των 150.000 ισοδύναµων κατοίκων για το οποίο επιβάλλεται από το νόµο δηµοσιοποίηση της σχετικής πλήρους ΜΠΕ και δηµόσια διαβούλευση, που φυσικά δεν έγιναν.
Τέλος, η ΜΠΕ του 1999 αναφέρει και πολλά ενδιαφέροντα για τα θαλάσσια ρεύµατα και τη ρύπανση της θάλασσας, τις οσµές και τις κοινωνικές επιπτώσεις από τη µη δηµοσιοποίηση των σχετικών ΜΠΕ. Πρόκειται για κεφάλαια που ενδιαφέρουν ασφαλώς τους κατοίκους του Κουµπελή και κατ’ επέκταση όλους τους Χανιώτες που υποφέρουν περιοδικά από τις οσµές και τις υπερχειλίσεις ακαθάρτων µέσα στην πόλη και σε ορισµένες ακτές.
Το µέλλον. Η απόφαση του ΣτΕ αναµένεται στο άµεσο µέλλον. Τον Ιούνιο (βλ. Χ.Ν. 25/06/2024) προτείναµε δηµόσια και κάποιες πρακτικές λύσεις. Βραχυπρόθεσµα, τη διεξαγωγή κατεπείγουσας µελέτης για την εξεύρεση εναλλακτικής θέσης για το αντλιοστάσιο Α44 (Παχιά Άµµος). Επίσης, µεσοµακροπρόθεσµα, και ενόψει της ανανέωσης της ΑΕΠΟ το 2029, τη διεξαγωγή πλήρους περιβαλλοντικής αξιολόγησης ολόκληρου του έργου συλλογής και επεξεργασίας των λυµάτων.
Έτσι θα εντοπιστούν όλα τα σχεδιαστικά και κατασκευαστικά προβλήµατα της κεντρικής εγκατάστασης, του αποχετευτικού δικτύου και των αντλιοστασίων. Η αξιολόγηση αυτή θα πρέπει να περιλαµβάνει το ιστορικό όλων των συµβάντων (διαρροές, οσµές, κλπ.), επιστηµονικές µετρήσεις και συνεντεύξεις µε κατοίκους αλλά και εκπροσώπους φορέων και οικολογικών οργανώσεων. Με βάση την εν λόγω αξιολόγηση θα πρέπει δροµολογηθούν όλα τα απαιτούµενα διορθωτικά έργα για την αποκατάσταση των προβληµάτων που θα έχουν εντοπιστεί.
Επαναλαµβάνουµε ότι αυτά είναι κατά τη γνώµη µας τα απολύτως αναγκαία για να διατηρηθούν τα Χανιά ως τόπος κατοικίας και διακοπών, καθώς και ως σηµαντικός τουριστικός προορισµός.
Στην ηλεκτρονική ανάρτηση του άρθρου στο ιστολόγιό µου ενσωµατώνονται συστηµατικά υπερσύνδεσµοι προς τις πηγές που χρησιµοποιούνται.
* O Παναγιώτης Αλεβαντής είναι φυσικός,
τέως στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
http://alevantis.blogspot.com
