Robert D. Kaplan Εκδόσεις ΡΟΕΣ, σειρά “Ο Κόσμος χωρίς σύνορα”
Μετάφραση Νάνσυ Κουβαράκου – Επιμέλεια δρ Ε. Καρτάκης
β’ συνέχεια
Χωρίς όμως να διδάσκεται συνεχίζοντας να διευρύνει τις υπερ-εγκληματικές δράσεις της ηθικοποιώντας όπως ο “ηγεμόνας του Μακιαβέλι” τις επεμβάσεις πρόληψης του κακού και των αιτιακών καταστροφών και αφορμές σε ολόκληρο τον κόσμο.
Για να καθορίζει τα πεπρωμένα με διαρκείς επεμβάσεις με δικαιολογία την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, τον εκδημοκρατισμό που μεταμορφώνεται στον συγκαλυμμένο αντιδημοκρατισμό. Για επεμβάσεις στη Γιουγκοσλαβία, Κόσσοβο – Βοσνία, Αλγερία (παλιότερα), σε όλη τη Μεσόγειο πρόσφατα, στην Ελλάδα από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου ως σήμερα και σε αμέτρητες άλλες περιοχές του πλανήτη… Με την προκλητική επιδίωξη τη δημιουργία μιας παγκόσμιας αστυνομικής δύναμης -οργανωμένης από τις Η.Π.Α. και άλλες δυνάμεις- με αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών για να γίνουν οι συχνές επεμβάσεις πρακτικότερες.
Κι όταν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σταμάτησαν κάπου η διεθνής στρατιωτική δύναμη ίσως να χρειαστεί να παραμείνει εκεί απ’ αόριστον με στόχο μια παγκόσμια ανελευθερία…
ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΗ
Σ’ αυτό το (έκτο) κεφάλαιο ο συγγραφέας επανατονίζει την άποψη του Μακιαβέλι περί προνοητικότητας. Αυτή όμως η άποψη περί προνοητικότητας λέει πως μας οδηγεί σε ένα από τα ενοχλητικότερα ερωτήματα των διεθνών σχέσεων. Δηλαδή πότε: ένας πόλεμος, μια φρικαλεότητα ή άλλος κίνδυνος μπορούν να προβλεφθούν;
Για να αναφερθεί στον ιστορικό – πολιτικό Πολύβιο που έγραφε τον 2ο αιώνα π.Χ. ότι τα αίτια του πολέμου που διεξήγαγε ο Μέγας Αλέξανδρος εναντίον της Περσίας το 333 π.Χ. έχουν τις ρίζες τους σε προγενέστερες δεκαετίες κατά τη διάρκεια της ζωής του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου του Φιλίππου Β’. Για να εξηγήσει ο Πολύβιος ότι η “αιτία έρχεται πρώτη σε μια συγκεκριμένη αλυσίδα γεγονότων και η αφορμή τους τελευταία”.
Με τον όρο “αιτία” εννοεί τις συνθήκες “οι οποίες επηρεάζουν εκ των προτέρων τους σκοπούς και τις αποφάσεις μας”. Αλλά με την αφορμή εννοούνται μόνο οι άμεσες ενέργειες που προκαλούν μια κατακλυσμική καταστροφή.
ΠΟΙΟΙ ΣΚΟΤΕΙΝΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΝ ΑΙΤΙΕΣ ΚΑΙ ΑΦΟΡΜΕΣ;
Με αυτή όμως τη γενική αρχή ο Robert Kaplan “εκτοξεύει” τη σκοπιμότητα αναφοράς του στα γεγονότα της Γιουγκοσλαβίας στα τέλη της δεκαετίας 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Για να χρησιμοποιήσει την εκεί εμπειρία του ως πολεμικός ανταποκριτής αποδίδοντας τα δυσμενή αποτελέσματα στους Γιουγκοσλάβους ηγέτες εκείνης της εποχής που πήραν εννοείται λάθος αποφάσεις. Για να πει: “Η αιτία μπορεί να βρίσκεται στον γιουγκοσλαβικό εμφύλιο πόλεμο που διεξήχθη κατά τη διάρκεια του β’ παγκοσμίου πολέμου ή ηπιότερα στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν η καταρρέουσα οικονομία, η υπό παρακμή ψυχροπολεμική δομή ασφαλείας και η εξέγερση των Αλβανών κατά των Σέρβων στο Κόσσοβο.
Γεγονότα που συνδυάστηκαν για να ενισχύουν την εθνοτική σύγκρουση και να δημιουργήσουν ευνοϊκές συνθήκες για μεγαλύτερη βία…
Ομως το μείζον πρόβλημα δεν είναι το πεπρωμένο επέμβασης, αλλά ποιοι σκοτεινοί μηχανισμοί, με ποια συμφέροντα διαμορφώνουν και τις αιτίες και τις αφορμές. Γιατί, ποιος πιστεύει ότι η εξέγερση των Αλβανών στο Κόσσοβο δεν είχε τις στρατηγικές σκοπιμότητες εκεί στη Βοσνία, στο κρατίδιο των Σκοπίων.
Καθώς και στους μεγάλους ανελέητους βομβαρδισμούς “ισοπέδωσης” του Βελιγραδίου κ.λπ. με εντολή Κλίντον για να υπηρετηθούν οι πολλαπλές σκοπιμότητες, οι οποίες ακόμα καθορίζουν τα λεγόμενα πεπρωμένα σ’ αυτή την επικίνδυνη ζώνη της Βαλκανικής με συνεχείς τότε επεμβάσεις και με ενδεχόμενες νέες παραβάσεις αύξησης της ανασφάλειας και της (εκ των συμφερόντων των μεγάλων) συνεχούς αναταραχής.
Η ΕΥΡΩΠΗ ΠΟΥ ΣΩΘΗΚΕ ΚΑΙ ΑΛΩΘΗΚΕ…
Ομως ο Κάπλαν χρησιμοποιεί τις αναγωγές σε αιτίες και αφορμές στα προβλήματα του δεύτερου γύρου των Αλγερινών εκλογών που ακυρώθηκαν το 1992. Με αυτό το γεγονός να μην αποτελεί την αιτία για την ισλαμική τρομοκρατία που δεν υπάρχει περίπτωση να μην τη δημιούργησαν εξωγενείς μαζί με εσωγενείς παράγοντες.
Ομως ο Κάπλαν κάνει παρόμοιες “ερμηνευτικές” αναγωγές για την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Για να πει ότι: “Ενας αναλυτής που θα βασιζόταν μόνο στα στοιχεία της ιστορίας του πολιτισμού και της γεωγραφίας θα μπορούσε να έχει προβλέψει την κατάσταση των πρώην χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας, μια δεκαετία αργότερα, πριν ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος και ο κόκκινος στρατός ισοπεδώσουν την ανατολική Ευρώπη… την οποία, τώρα την ισοπεδώνει και την εξουθενώνει ευρωπαϊκή και αμερικανική δύση. Μετά την επανενδυνάμωση, αλλά και προκλητικότητα της νέας μετακομμουνιστικής Ρωσίας”.
ΟΧΙ ΣΕ ΠΑΡΑΤΟΛΜΑ ΣΤΟΙΧΗΜΑΤΑ ΕΛΠΙΔΑΣ
Ομως ο Κάπλαν ανάγεται και στις αιτίες και τις αφορμές για την Ορθόδοξη Ελλάδα η οποία (τότε που έγραψε το βιβλίο του) ήταν η εντυπωσιακότερη βαλκανική ορθόδοξη χώρα στον πίνακα ανθρώπινης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών…
Αλλά σήμερα, ας διερωτηθούμε όλοι και όλες και ας συνειδητοποιήσουμε πώς βρισκόμαστε, σχεδόν τελευταία χώρα στον πίνακα της ανθρώπινης ανάπτυξης.
Ομως το αντάλλαγμα για να βρίσκεται τότε η Ελλάδα μπροστά στον πίνακα της ανθρώπινης ανάπτυξης ήταν αμερικανική στρατικοποίησή της (αφού είχε περάσει την καταστροφή του εμφυλίου πολέμου της Τσωρτσιλικής και Σκομπικής κατασκευής) για να γλυτώσει από τον κομμουνισμό με βοήθεια 10 δισ. δολαρίων από το δόγμα Τρούμαν.
Για να τονίσει ο Κάπλαν ότι: “Οσο ακριβά κι αν κόστισε στην Αμερική αυτή η αμερικανική βοήθεια -που βέβαια το περισσότερο μέρος της φαγώθηκε από Αμερική και Ελληνες επιτήδειους- θα κόστιζε σε πολλά επίπεδα περισσότερο αν η Ελλάδα το 1949 είχε γίνει δορυφόρος της Σοβιετικής Ενωσης”.
Πάντως (στη σελ. 131) ο R. Kaplan γράφει “Η τολμηρή πολιτική ηγεσία δεν βάζει ποτέ παράτολμα στοιχήματα που βασίζονται στην ελπίδα”.
ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΑΠΑΝΘΡΩΠΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ
Ομως λειτουργεί στα όρια αυτού που φαίνεται εφικτό σε μια δεδομένη κατάσταση, αφού και οι τρομακτικότερες καταστάσεις μπορούν να έχουν καλύτερα και χειρότερα αποτελέσματα. Οπου συνεπώς μια υπεύθυνη εξωτερική πολιτική απαιτεί έναν περιορισμένο βαθμό αιτιοκρατίας. Οπως επίσης απαιτεί έναν περιορισμένο βαθμό κατευνασμού: να μη συμβιβαζόμαστε ποτέ σε κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αντίληψη που θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι στρατιώτες των Η.Π.Α. δεν θα πρέπει να περιπολούν… παντού και όχι μόνο στις διαταραγμένες περιοχές. Με δημιουργία μιας παγκόσμιας αστυνομικής δύναμης – οργανωμένης από τις Η.Π.Α. και άλλες δυνάμεις υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε…
Γεγονός που θα έκανε τις συχνές επεμβάσεις πρακτικότερες. Ιδιαίτερα αν οι φρικαλεότητες στον κόσμο πολλαπλασιάζονται καθώς η πληθυσμιακή αύξηση, η αστικοποίηση και η σπανιότητα των πόρων επιτείνουν τις εθνοτικές συγκρούσεις…
Για να ρίξει ο Κάπλαν όλο το βάρος της “εν σειρά” παραγωγής φρικαλεοτήτων” μόνο στις καταστάσεις μαζικής αύξησης των πάντων και όχι και σ’ εκείνους τους φορείς των υπερ-εξουσιαστικών μυστικών υπηρεσιών και μηχανισμών που έχουν διαμορφώσει αιτιακές καταστάσεις – για τη μοίρα λαών, εθνών κ.λπ.
Για να προβλέψουν στον προσεγγίζοντα χρόνο της αφορμής την απερχόμενη “μοιραία” καταστροφή.
ΕΠ’ ΑΟΡΙΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΚΥΡΙΑΡΧΙΑ
Ομως το πιο εφιαλτικό γεγονός του κειμένου του Κάπλαν (σελ. 132) στο βιβλίο του είναι το εξής: …αλλά όταν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σταμάτησαν κάπου η διεθνής στρατιωτική δύναμη ίσως (δραματική προαναγγελία) χρειαστεί να παραμείνει εκεί… επ’ αόριστον. Κατά συνέπεια, οι επεμβάσεις, ακόμα κι όταν υπάρχει θέληση και ανθρώπινο δυναμικό, θα είναι πάντοτε επιλεκτικές… Δηλαδή, διαρκώς παγκόσμια ανελευθερία, με συγκαλυμμένη παραδημοκρατία. Με άρνηση της κατευναστικής πολιτικής, των συγκαιρινών ανταγωνιζόμενων υπερδυνάμεων για μια συνεχή μεθόδευση τρομοκρατίας, για να επιβάλλεται με πολλαπλάσιες φρικαλεότητες η… αντιτρομοκρατία της υπερκυριαρχίας. Με ψυχώσεις κακού παρελθόντος κι απεμψυχώσεις αγωνιστικότητας κατά κάκιστον, επαίσχυντου και απέλπιδου παρόντος…
Για να καταλήξει ο συγγραφέας μια φιλοσοφικοποιημένης real politic (ρεαλιστικής πολιτικής) να αποφανθεί ότι ο χριστιανισμός εκφράζει την ΗΘΙΚΗ κατάκτηση του κόσμου, ενώ η αρχαία ελληνική τραγωδία αφορά στη σύγκρουση ασυμβίβαστων στοιχείων…
ΚΡΗΤΗ – ΕΛΛΑΔΑ ΣΕ ΦΑΣΗ ΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΔΙΑΚΙΝΔΥΝΕΥΣΕΩΝ
Οπως το θέτει με σκληρότητα, αλλά με ακρίβεια ο Μακιαβέλι με την πρόοδο συχνά να έρχεται βλάπτοντας τους άλλους…
Με την αρετή να είναι καλή, αλλά η εξαιρετική αρετή να μπορεί να είναι επικίνδυνη. Αρα, η αρετή θα είναι φαινομενική να συγκαλύπτει τη συνεχή βία. Για να διατυπώσει μέγα αφορισμό στο κεφάλαιο “Πεπρωμένο και επέμβαση” σε ώρα που η Ελλάδα και η Κρήτη, ιδιαίτερα βρίσκονται στη νέα φάση πολλαπλών διακινδυνεύσεων (με νέες βάσεις υπερ-εξουσιαστικών συμφερόντων και περιβαλλοντικών καταστροφών).
Οι άνθρωποι και η μοίρα τους είναι παντού σημαντικά πράγματα. Συνεπώς όποτε κάνουμε γενικεύσεις γι’ αυτά και δεν καταφέρνουμε να επέμβουμε, θα είμαστε ένοχοι για αδιαφορία, άγνοια και πολιτική σκοπιμότητα.
Καθώς από την άλλη πλευρά δεν μπορούμε όπως η κανονιοφόρος του Κόνραντ στην καρδιά του σκότους που βομβαρδίζει αδιακρίτως στη “θολή απεραντοσύνη”. Μέσα όμως στην οποία βρισκόμαστε κι εμείς βομβαρδιζόμενοι!
Ακολουθεί η τρίτη συνέχεια
με ανάλυση των κεφαλαίων 7 – 11
