Εκδόσεις «Το ποντίκι»
Σειρά: Πολιτικά κείμενα
Δ/ντής σειράς: Ξενοφών Α.Μπρουντζάκης
Μετάφραση: Σύλβια
Παρότι, όμως, η «Πολιτική Ανυπακοή» πέρασε απαρατήρητη στην εποχή της, συνδιαλέχθηκε εκτενώς με τον Λέοντα Τολστόι -υποστηρικτή των δικαιωμάτων των Μουζίκων της Τσαρικής Ρωσίας- ενώ άσκησε σημαντικότατη επιρροή κατά τον 20ο αιώνα στον αγώνα του Γκάντι για την ανεξαρτησία της Ινδίας καθώς και στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα των Νέγρων και στον πνευματικό ηγέτη τους Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Ομως, η διαχρονική αξία του κειμένου του διάσημου Αμερικανού συγγραφέα απέκτησε βαρύνουσα σημασία σε όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα.
Με προέκταση αυτής της σημασίας στον τόσο εφιαλτικό, καταπιεστικό και βάναυσο με ψευδείς διακηρύξεις ελευθερίας ατόμων και λαών, στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Αλλά, τώρα, όλοι αναγνωρίζουν το δικαίωμα της άρνησης υπακοής και προβολής αντίστασης στην κάθε κυβέρνηση, όταν «η τυραννία ή η ανικανότητα είναι βαριά και δυσβάστακτη…», όπως έγραψε ο Θορώ.
Βλέποντας σ’ αυτό τον καιρό της βαρύτατης δοκιμασίας που βιώνει ο λαός μας. Τα Μ.Μ.Ε. (έντυπα και ηλεκτρονικά) νιώθεις μια θλίψη να σε κατακλύζει.
Γιατί, ατυχώς, όλα αυτά τα μέσα πληροφόρησης και ψυχαγωγίας αντί να σου ενισχύουν τον ψυχισμό σου, για ν’ αντέξεις όλα τα δεινά που σωρεύονται γύρω σου, σου τον καταρρακώνουν κυριολεκτικά. Ή κατ’ ελάχιστο σου τον αποναρκώνουν πολιτικά, κοινωνικά, ηθικά, πνευματικά, αγωνιστικά.
Έτσι, ο κάθε πολίτης, αυτής της δύσμοιρης χώρας (υποτίθεται του μεγάλου πολιτισμού, που κληροδότησε σε Δύση και σ’ Ανατολή) αποπροσανατολίζεται με καταιονισμούς πληροφοριών και χυδαίων ψυχαγωγιών έως χαμού, ακόμα και έως «θανάτου», όπως υποστήριξε πριν λίγα χρόνια με τον τίτλο αυτό διάσημος αμερικανός συγγραφέας.
Θανάτου, δηλαδή, ψυχοπνευματικού γιατί, οι χειραγωγούμενοι στην άβυσσο της σύγχρονης επικοινωνιακής (αντιεπικοινωνιακής) πραγματικότητας είναι «νεκροί – ζώντες». Για να σύρονται και να παρασύρονται από το κυρίαρχο ρεύμα της υποταγής τους στα έξωθεν και στα έσωθεν συμφέροντα που επιβάλλουν τον καθημερινό όλεθρο της ανελευθερίας, όλων των πολιτικών, που εμφανίζεται ως ελευθερία.
ΜΕ ΠΟΛΛΕΣ ΜΑΣΚΕΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ, ΚΩΜΩΔΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΩΔΙΑΣ
Όμως αυτή η ελευθερία-ανελευθερία λειτουργεί με πολλές μάσκες αρχαίας τραγωδίας, κωμωδίας και παρωδίας, που εναλλάσσονται στο καθημερινό θέατρο και αντιθέατρο της καταρρακωμένης ηθικά, κοινωνικά και πολιτικά δημοκρατίας, ενός νέου ολοκληρωτισμού του τρόμου, των απειλών, των αυθαιρεσιών, του εγκλήματος, της σύγχυσης και της εντεινόμενης πολιτικής αχρειότητας, ανευθυνότητας, αντιδημοκρατικότητας και αναλγησίας.
Όμως, η αναπαραγόμενη αυτή κατάσταση διαλύει τα πάντα με την ισχύ της, χωρίς ουσιώδεις πνευματικές αντιστάσεις άρνησης των επιβαλλόμενων τεχνοφασισμών για απορρίψεις τους, ακόμα και με ανυπακοή σε διακυβερνήσεις, όπως συμβαίνει τώρα σε Ευρώπη. Ελλάδα και σε τόσες άλλες κατ’ επίφαση «Δημοκρατίες» του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου μοντέλου διακυβέρνησης από αθέατες δυνάμεις εκμετάλλευσης των πάντων.
Όμως, αυτά αποτελούσαν μεγάλο πρόβλημα (διαχρονικά), κυρίως στους ταραγμένους αιώνες, αντιστάσεων και πολιτικής ανυπακοής από το 1700 έως το τέλος τους 20ού αιώνα.
ΑΠΟ ΤΟ 1849 Ο ΘΟΡΩ ΔΙΑΚΗΡΥΣΣΕ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
Συγκεκριμένα ο διάσημος Αμερικανός συγγραφέας Χένρυ Νταίηβιντ Θορώ διακήρυξε από το 1849 την «αντίσταση στην πολιτική διακυβέρνηση», με κείμενά του με τίτλους «Ζωή χωρίς αρχές» και «Δύο Θάνατοι».
Αυτά τα κείμενα δημοσιεύθηκαν στο πρώτο και μοναδικό τεύχος «Τετράδιον Αισθητικής» της Ελίζαμπεθ Πιμπόντι.
Όμως, ο Θορώ είχε ήδη φέρει σε επαφή το κοινό είτε με ολόκληρο το κείμενο είτε με μέρη του, μέσω διαλέξεων κατά τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 1848, στη Φιλοσοφική Λέσχη του Κονκόρντ με τίτλο: «Δικαιώματα και υποχρεώσεις των ατόμων έναντι της κυβέρνησης».
Μετά τον θάνατο του Θορώ, η «Πολιτική ανυπακοή» αναδημοσιεύθηκε, μαζί με άλλα κείμενά του, χωρίς όμως να αναφέρεται ο συγκεκριμένος τίτλος, που του χάρισε παγκόσμια φήμη.
Στην έκδοση 1866 χρησιμοποιήθηκε ο τίτλος «Πολιτική ανυπακοή» τίτλο που οι «οπαδοί» του Θορώ δεν τον θεωρούν αυθεντικό και προτιμούν τον τίτλο «Αντίσταση στην πολιτική εξουσία», όπως η μετάφραση της Κωνσταντίνας Παπαπετροπούλου (εκδόσεις ΕΡΑΤΩ 1996).
Η ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΠΕΡΑΣΕ ΑΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗ ΤΟΤΕ
Όπως συνηθίζεται η «Πολιτική ανυπακοή» πέρασε απαρατήρητη στην εποχή της. Αλλά, επηρέασε πολύ τον Λέοντα Τολστόι (1828 – 1910) και αποτέλεσε άξονα επιρροής στον περίφημο αγώνα «Πολιτικής ανυπακοής και αντίστασης» του Μαχάτμα Γκάντι, για απελευθέρωση των ιδεών από τη βαριά αγγλική αποικιοκρατική κατοχή και κυριαρχία.
Το δοκίμιο – διακήρυξη – θέση του Χένρυ Νταίηβιντ Θορώ (που πρωτοδημοσιεύθηκε το 1849) κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Το ποντίκι» (Διεύθυνση, σειρά Πολιτικά κείμενα, Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης) σε μετάφραση Σύλβιας και διόρθωση Κώστα Θέου. Στο έξοχο και τόσο ενδιαφέρον τομίδιο (95 σελίδες) της «πολιτικής ανυπακοής» συμπεριλαμβάνονται και άλλα δύο σημαντικά κείμενα του Θορώ: 1) Ζωή χωρίς αρχές και 2) Δύο Θάνατοι.
ΘΟΡΩ: ΓΙΑ ΕΞΙ ΟΛΟΚΛΗΡΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΑ ΚΕΦΑΛΙΚΟ ΦΟΡΟ
Εμείς συγχαίροντες τον κ. Ξ. Μπρουντζάκη για τις σημαντικές επιλογές του, όλους τους συμπράξαντες για τη σημαντική αυτή έκδοση, παραθέτουμε (σ’ αυτή την τόσο κρίσιμη ώρα για τον ελληνικό λαό και για τη χώρα μας, αλλά και για την Ευρώπη, την Αμερική αλλά και τον κόσμο ολόκληρο, μερικά ενδεικτικά αποσπάσματα από την (τόσο επίκαιρης σημασίας) «Πολιτική ανυπακοή» του διάσημου Αμερικανού συγγραφέα Χ.Ν. Θορώ, ο οποίος στην εποχή του (αναφέρει στο δοκίμιο της «πολιτικής ανυπακοής») ότι:
«Για έξι ολόκληρα χρόνια δεν πλήρωνα κεφαλικό φόρο. Έμεινα στη φυλακή γι’ αυτόν τον λόγο μία νύχτα· και καθώς είχα μείνει να κοιτάω τους τοίχους από στέρεη πέτρα, πάχους δύο ή τριών ποδιών, την πόρτα από σίδερο και ξύλο ένα πόδι παχύ και τα σιδερένια κάγκελα που εμπόδιζαν το φως, ένιωσα έκπληξη εμπρος στην έκταση της ανοησίας του θεσμού, που με αντιμετώπιζε σαν να ήμουν μόνο από κρέας, αλλά και κόκαλα, τα οποία μπορούσε να τα κλειδώσει στη φυλακή. Απόρησα πώς είχα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτός ήταν ο καλύτερος τρόπος αξιοποίησής μου, χωρίς να αναλογιστεί ότι θα ήταν δυνατό να επωφεληθεί από τις υπηρεσίες μου με διαφορετικό τρόπο ούτε στιγμή δεν αισθάνθηκα περιορισμένος».
«ΤΑ ΛΕΦΤΑ ΣΟΥ Ή ΤΗ ΖΩΗ ΣΟΥ»
…«Είδα ότι η πολιτεία τα είχε χαμένα… Λοιπόν, όταν συναντώ μια κυβέρνηση η οποία λέει: «Τα λεφτά σου ή τη ζωή σου» για ποιο λόγο να βιαστώ να δώσω τα λεφτά μου;
Ενδεχομένως να βρίσκεται σε μεγάλη δυσχέρεια και να μην ξέρει τι να κάνει, αλλά εγώ δεν μπορώ να τη βοηθήσω.
Ας βοηθήσει μόνη της τον εαυτό της… Δεν είμαι εγώ ο υπεύθυνος για τη σωστή λειτουργία των μηχανισμών»..
Η ΔΙΚΑΙΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΖΗΤΑ ΤΗ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΩΜΕΝΩΝ
Πάντως, (αναφέρει, περαιτέρω, στο κείμενό του): «…Για να είναι μια κυβέρνηση αυστηρά δίκαιη, οφείλει να έχει την ευλογία και τη συγκατάθεση του κυβερνώμενου. Δεν είναι δυνατό να έχει πλήρη δικαιώματα επάνω στο άτομό μου και την ιδιοκτησία μου, πέρα από εκείνα που εγώ της εκχωρώ.
Η πρόοδος από την απόλυτη στη Συνταγματική μοναρχία και από τη Συνταγματική μοναρχία και στη Δημοκρατία είναι πρόοδος προς τον πραγματικό σεβασμό του ατόμου, ακόμα κι ένας Κινέζος φιλόσοφος (πιθανόν ο Κομφούκιος) ήταν αρκετά σοφός ώστε να θεωρεί το άτομο θεμέλιο της αυτοκρατορίας…».
Αλίμονο, όμως, τώρα τι κάνουν στην Αμερική και σ’ όλο τον κόσμο (όπως και στην καταρρέουσα χώρα μας) γι’ αυτό το άτομο που το συνθλίβουν; Δεν γνωρίζουν ότι έρχεται ώρα που προχωρά στην πολιτική ανυπακοή;
