«…Γιατί για εμάς η Δημόσια Δωρεάν Παιδεία δεν είναι μια τυπική υποχρέωση της πολιτείας, προσανατολισμένη στο να εξυπηρετεί μόνο αυτούς που την παρέχουν και όχι αυτούς που έχει σκοπό να ωφελήσει. Η Δημόσια Δωρεάν Παιδεία πρέπει να δίνει ίσες ευκαιρίες σε κάθε νέο και νέα, να διασφαλίσουν την προσωπική τους ευημερία, συνεισφέροντας ταυτόχρονα στον εθνικό πλούτο».
(Κ. Αρβανιτόπουλος, υπουργός Παιδείας, στο «Έθνος», 25/8/13)
ΚΟΥΦΙΑ λόγια! Η πραγματικότητα άλλα λέει: σήμερα, η δωρεάν «τυπική υποχρέωση» της πολιτείας είναι φενάκη. Εξαντλείται στην… τυπική «εξυπηρέτηση» των νέων να πάρουν ένα «χαρτί». Οι «ίσες ευκαιρίες», σύμφωνα με τον νέο περί Παιδείας νόμο, χάνονται ενώ ενισχύεται η ιδιωτική τεχνική εκπαίδευση. Με την κατάργηση δε ειδικοτήτων και μαθημάτων στη Μ.Ε., καταργούνται (απολύονται) εκπαιδευτικοί και αποκλείονται από τα δημόσια σχολεία πολλοί μαθητές!
ΓΙΑ ποια, άραγε, «προσωπική ευημερία» καυχάται ο κ. Υπουργός, όταν έχουμε περίπου ενάμισι εκατομμύριο ανέργους και πάνω από 3.000 αυτοκτονίες, μέχρι σήμερα; Για ποιον «εθνικό πλούτο» μιλάει, όταν αυτός ξεπουλιέται στους ξένους; Σε ποιους κόσμους ζει;
…ΚΑΙ ΠΑΛΙ, λοιπόν, η Παιδεία στο προσκήνιο. Πάλι η εκπαιδευτική κοινότητα μετέωρη. Πάλι στους δρόμους, με τα κόμματα (και την παραπολιτική), όπως πάντα στο παρασκήνιο. Με μια αντιπολίτευση να εκμεταλλεύεται ψηφοθηρικά την κατάσταση: προκαλεί εντύπωση ο πολιτικός κυνισμός της, αν δεν υποκινείται η όλη υπόθεση Παιδεία από την ίδια. Με τους εκπαιδευτικούς συνδικαλιστές να ταυτίζονται με τις «διαζεύξεις» της: ή αυτοί ή εμείς (1).
Ο ΠΑΛΑΙΟΚΟΜΜΑΤΙΚΟΣ λαϊκισμός σε όλο του το μεγαλείο. Η αντιπολίτευση -ο ΣΥΡΙΖΑ- υποστηρίζει ότι θα επαναφέρει απολυθέντες στις θέσεις τους, αλλά και μισθούς/συντάξεις στα προ της κρίσης επίπεδα! Δεν αποδεικνύεται έτσι ότι μοναδικός -όπως πάντα- στόχος της κάθε αντιπολίτευσης είναι η υπέρμετρη πολιτική φιλοδοξία (2), δηλαδή η αποκλειστικά και μόνο κατάληψη της εξουσίας; Όσο για το τι είναι (ή πρέπει να είναι) η ουσιαστική παιδεία ενός έθνους, ε, αυτά είναι ψιλά γράμματα για κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενους…
ΚΙ ΟΜΩΣ, ο πιο ευαίσθητος κομβικός σταθμός στη ζωή των παιδιών είναι η θητεία τους κυρίως στο Λύκειο: εκεί διαμορφώνονται ψυχοσωματικά, χαρακτηρολογικά, γνωσιολογικά, συναισθηματικά, πολιτικά και κοινωνικά. Ωριμάζουν. Την τρυφερή αυτή ηλικία προσπαθούν οι πολιτικοί να ποδηγετήσουν. Απαξιωμένοι οι ίδιοι από την κοινωνία συμπαρασύρουν στην πτώση τους και τη δημόσια Παιδεία.
Η ΜΕΧΡΙ τώρα «εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις» χρησιμοποιούνταν ως πρόσχημα για να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα των ημετέρων (καθηγητών, βουλευτών, φίλων κ.λπ.). Ακόμη και σοβαρές προσπάθειες αλλαγών στη δημόσια εκπ/ση (Τρίτσης, Διαμαντοπούλου, Βερέμης, Μπαμπινιώτης κ.ά.) απέτυχαν, επειδή προσέκρουαν σε συντεχνιακά ή κομματικά συμφέροντα. Αν προστεθεί σε όλα αυτά και η κρίση, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί η Ελληνική Εκπαίδευση βρίσκεται σε μη αναστρέψιμη πορεία.
ΠΟΤΕ, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, οι πολιτικοί, τα κόμματα της Βουλής (αριστερά, δεξιά, κεντρώα), δεν συσκέφθηκαν ώστε από κοινού να θέσουν τη δημόσια Παιδεία «εκτός» των αντιπαραθέσεών τους. Ως «εθνικό θέμα»… Πόσο μάλλον να την προσαρμόσουν στα ευρωπαϊκά πλαίσια (συνθήκη Λισαβόνας) (3). Ανέκαθεν, αυτό που ενδιέφερε ήταν η «άλωση και λαφυραγώγηση» της δημόσιας παιδείας. Όντας δε δεκαετίες στην εξουσία, Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, αποσκοπώντας στο να εφαρμόσουν τη «δική τους» εκπαιδευτική πολιτική «για την οποία τους ψήφισε ο λαός», κατέλυαν τα πάντα τοποθετώντας σε καίριες θέσεις πλήθος «ημετέρων». Άσχετα με την καταλληλότητά τους. Αποτέλεσμα; Όλες οι μεταπολεμικές -και μεταπολιτευτικές γενιές- να έχουν μεγαλώσει πανομοιότυπα: «μάθε παιδί μου λίγα γράμματα ∙ πάρε πτυχία και «χαρτιά», και καλά να είναι ο «βουλευτής μας» που θα σε τακτοποιήσει κάπου»
…ΕΤΣΙ πορευόμαστε: με λάθος εκπαιδευτικές πολιτικές και λάθος «μορφωμένες» γενιές. Λάθος κομματικά μηνύματα «ευημερίας», λάθος διαμορφωμένους πολίτες (4). Και, βέβαια, λάθος παιδεία/μόρφωση του λαού, που αποδεικνύεται δραματικά αδύναμη να αντιμετωπίσει την κρίση. Κυριαρχεί στην κοινωνία η ραθυμία της συλλογικής μνήμης, όχι της ευθύνης και της ανανέωσης. Ενώ διαιωνίζεται επί τούτου και η μη καλλιέργεια βασικών -ζωτικών λέμε- δεξιοτήτων στο σχολείο (5).
ΟΣΟ για το μέλλον μας, παραμένει σκοτεινό, θολό, απροσδιόριστο. Επικρατούν αδιέξοδα. Μας λείπει πολύ εκείνη η συλλογική αυτογνωσία: από πού προερχόμαστε, πού σφάλαμε και πού πάμε; Μας λείπει η σοφία να δούμε από κοινού τι πρέπει να κάνουμε για να συνέλθουμε. Και που, κατά την άποψή μας, μόνο μια σωστή, ακομμάτιστη, καλοπληρωμένη Παιδεία, με ικανούς και ενθουσιώδεις εκπ/κούς και με «ευτυχισμένους» μαθητές, θα μπορούσε να μας τα δώσει…
ΤΑ ΠΑΝΤΑ είναι «θέμα παιδείας»: των πολιτικών και ημών των ψηφοφόρων τους.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
-(1) Με δύο ανοικτές επιστολές -σε μαθητές και γονείς- η ΟΛΜΕ (συνδικαλιστικό όργανο των εκπ/κών Μ.Ε.) επιχειρεί να εμφανίσει ως αναπόφευκτη την απόφασή της για κινητοποιήσεις. Ζητά τη συμπαράστασή όλων υποστηρίζοντας ότι τα προβλήματα καθηγητών – γονιών – μαθητών είναι κοινά! Όπως αναφέρει η ΟΛΜΕ, στην ανοικτή επιστολή της προς τους μαθητές (τα ίδια περίπου είπε κι ο κ. Τσίπρας σε τελετή αγιασμού σε ΕΠΑ.Λ. των Αθηνών, 11/9), «αυτή τη μάχη ή θα την κερδίσουν οι πολιτικές της Τρόικα και της κυβέρνησης που την υπηρετεί και θα επιβάλλουν την ερήμωση και τη δυστυχία ή θα την κερδίσουμε εμείς ανοίγοντας τον δρόμο για το σχολείο του μέλλοντος».
-(2) Απαιδευσία και «στεγνά» σχολεία συμβαδίζουν, όταν η παιδεία που παρέχεται δεν είναι η πρέπουσα. Λέει ο Osho (1931-1990) κάτι που θα ’λεγε ο Τουέιν, ο Ράσελ ή ο Μπιρς κ.λπ.: «Ολόκληρος ο κόσμος έχει γίνει κόλαση, εξαιτίας της λανθασμένης παιδείας. Οποιαδήποτε παιδεία είναι βασισμένη στην ιδέα της φιλοδοξίας προκαλεί κόλαση πάνω στη γη. Και τα έχει καταφέρει».
-(3) Σύμφωνα με τη στρατηγική της Λισαβόνας (2000) δίνεται έμφαση στην επαγγελματική κατάρτιση, στην επιμόρφωση των εκπ/κών, στην πιστοποίηση και επαγγελματική βελτίωση, αλλά και στην ανάπτυξη των βασικών δεξιοτήτων. Επιδιώκεται η δια βίου μάθηση, η δημιουργία ταυτότητας ευρωπαίου πολίτη, η ανοχή στην πολυπολιτισμικότητα, η γνώση Ξ.Γ. κ.ά.
-(4) «…Πώς να το πας ξεχωριστά, αν τα κρυμμένα δε βρεις νοήματα / Πώς να τα κάνεις όλα αυτά αν έχεις τα λάθος παραδείγματα» (Λάθος παράδειγμα, Στίχοι – B.D Foxmoor, μουσική – Active Member, πρώτη εκτέλεση – Active Member)
-(5) Οι «ικανότητες κλειδιά» που οφείλει η δημόσια εκπαίδευση να καλλιεργήσει στους μαθητές είναι: ανάγνωση, γραφή, στοιχειώδης αριθμητική, τεχνολογία (Η/Υ), Ξ.Γ., επικοινωνία/σχέσεις, επιχειρηματικότητα, γενική μόρφωση, τεχνικές μάθησης κ.ά.
