Μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να εγκριθεί το νομικό πλαίσιο όλων των ταμείων που παρεμβαίνουν στην πολιτική ανάπτυξης της Ε.Ε.. Το πλαίσιο αυτό είναι πολύ απαιτητικό και εκφράζουμε από το παρόν σημείωμα έντονη αμφιβολία, αν η χώρα μας κινηθεί έγκαιρα και καταφέρει να απορροφήσει τους απαιτούμενους πόρους.
Εν τούτοις, χωρίς αυτούς τους πόρους πάλι θα χαθεί μια νέα δημοσιονομική περίοδος που αφορά το 2014 – 2020. Το μεγάλο πρόβλημα είναι να μη χαθούν πόροι, αλλά και να τοποθετηθούν όχι για ευκαιριακούς ή ψηφοθηρικούς λόγους, αλλά για να δώσουν μια πνοή στην περιφέρεια να αντιμετωπίσει τη σημερινή κατάσταση, που κινδυνεύει να γίνει μη αναστρέψιμη.
Στις 20 Νοεμβρίου 2013 υιοθετήθηκε και το θεσμικό πλαίσιο για την πολιτική συνοχής από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Απομένει η ψήφιση του κανονισμού από το Συμβούλιο Υπουργών. Οι Ευρωπαίοι Επίτροποι για την Περιφερειακή Πολιτική και Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ένταξης Χαν και Άντορ, χαιρέτισαν θερμά την ψήφο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις της πολιτικής συνοχής. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσε τη συγκατάθεσή του για νέους κανόνες του επαναπροσδιορισμού των επενδύσεων στην πραγματική οικονομία, σε βασικούς τομείς για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της ανάπτυξης. Οι μεταρρυθμίσεις κάνουν αναφορά και στις νέες συνθήκες για τη χρηματοδότηση και να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στη μέτρηση των αποτελεσμάτων. Επιπλέον, θα τεθούν σε εφαρμογή ορισμένοι κοινοί κανόνες για τα πέντε Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία και Επενδύσεων (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας) για την περίοδο 2014-2020 και να καταστούν πιο απλά στη χρήση. Οι νέοι κανόνες αναμένεται να εγκριθούν επίσημα προσεχώς από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ.
Σύμφωνα με δήλωση του επιτρόπου για την περιφερειακή ανάπτυξη, «το Κοινοβούλιο έδωσε τη συγκατάθεσή του για μεταρρυθμίσεις που μετατρέπουν την πολιτική συνοχής σε επενδυτικό εργαλείο αρχής της ΕΕ για την επίτευξη στόχων της Ευρώπης 2020, ήτοι την προώθηση της πραγματικής οικονομίας, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της ενεργειακής εξάρτησης».
Οι μεταρρυθμίσεις αυτές είναι θεμελιώδεις. Σκοπός τους είναι να εξασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή επίπτωση για κάθε ευρώ που δαπανάται – προς όφελος των πολιτών.
Σημαντικό μπορεί να θεωρηθεί ότι μέσα από το Ευρωπαϊκό Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που θεωρούνται και είναι, η ψυχή της ευρωπαϊκής οικονομίας, θα πρέπει να διπλασιαστούν από € 70 περίπου δισ. ευρώ για την τρέχουσα περίοδο σε € 140 δισεκατομμύρια το 2014-2020, οι σχετικές χορηγήσεις.
Εστιάζοντας στην πραγματική οικονομία, την καινοτομία, την έρευνα και την υποστήριξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης, η πολιτική συνοχής της ΕΕ βρίσκεται στο επίκεντρο της σύγχρονης οικονομίας και η ψηφοφορία από τους ευρωβουλευτές ανοίγει τον δρόμο για τα κράτη μέλη να εντείνουν τον σχεδιασμό του προγράμματος, ώστε οι απλοί πολίτες να μπορούν να αισθάνονται σύντομα το όφελος των επενδύσεων αυτών.
Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε ότι «το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, μαζί με την Πρωτοβουλία Απασχόληση των Νέων, θα είναι ένα βασικό μέσο για τη στήριξη των επενδύσεων των κρατών μελών, όσον αφορά την απασχόληση, το ανθρώπινο κεφάλαιο και την αποτελεσματική διοίκηση. Περισσότερα από € 74 δισεκατομμύρια θα επενδυθούν για να βοηθηθούν εκατομμύρια άνθρωποι να βρουν δουλειά και να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους. Θα υποστηρίξει τις προσπάθειες των κρατών μελών για τη βελτίωση των ενεργών πολιτικών αγοράς τους, για παράδειγμα μέσω πιο αποτελεσματικών δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης και τη μείωση της φτώχειας, βοηθώντας τους πιο ευάλωτους ανθρώπους για να πάρει τις δεξιότητες και θέσεις εργασίας και να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες όπως και οι άλλοι να ενσωματωθούν στην κοινωνία».
Το ένα τρίτο του προϋπολογισμού 2014-2020 της ΕΕ θα κατευθυνθούν προς την τόνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας μέσω της νέας πολιτικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα € 325 δισεκατομμύρια που κατανέμονται στα κράτη μέλη, οι περιφέρειες και οι πόλεις τους θα επικεντρωθούν στις βασικές προτεραιότητες όπως η αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων, η στήριξη των ΜΜΕ, η καινοτομία και η οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Τα βασικά στοιχεία της μεταρρύθμισης είναι οι εξής:
1. Η επένδυση σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ και την προσαρμογή του επιπέδου στήριξης και η εθνική συμμετοχή (ποσοστό συγχρηματοδότησης) σε επίπεδα ανάπτυξής τους και για τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές (ΑΕΠ <75% της ΕΕ-27 κατά μέσο όρο). Μάλιστα στις χώρες που έχουν σε ισχύ μνημόνιο, το ποσοστό αυτό μπορεί να φθάσει στο 95%.
2. Οι επενδύσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) θα συγκεντρωθούν στις 4 βασικές προτεραιότητες: την καινοτομία και την έρευνα, το ψηφιακό θεματολόγιο, η στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) και την οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Περίπου € 66 δισεκατομμύρια θα επικεντρωθούν στις προτεραιότητες των διευρωπαϊκών μεταφορικών συνδέσεων και βασικά έργα περιβαλλοντικής υποδομής μέσω του Ταμείου Συνοχής. Μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ), η πολιτική συνοχής θα συμβάλει σημαντικά στις προτεραιότητες της ΕΕ στον τομέα της απασχόλησης, για παράδειγμα, μέσω της κατάρτισης και της δια βίου μάθησης, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής ένταξης.
3. Καθορισμός σαφών, διαφανών, μετρήσιμων στόχων: Οι χώρες και οι περιφέρειες θα πρέπει να ανακοινώσουν εκ των προτέρων ποιους στόχους προτίθενται να επιτύχουν με τους διαθέσιμους πόρους και να προσδιορίσουν επακριβώς πώς θα μετρηθεί η πρόοδος προς την κατεύθυνση των στόχων αυτών.
4. Εξασφάλιση της αποτελεσματικότερης απόδοσης των επενδύσεων.
5. Η καθιέρωση μιας κοινής στρατηγικής για περισσότερο συντονισμό και λιγότερη επικάλυψη.
6. Η μείωση της γραφειοκρατίας και η απλούστευση της χρήσης των επενδύσεων της ΕΕ μέσω μιας κοινής δέσμης κανόνων για όλα τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία.
7. Ενίσχυση της αστικής διάστασης της πολιτικής αφιερώνοντας ελάχιστο ποσό των πόρων στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ που θα δαπανηθεί για ολοκληρωμένα έργα στις πόλεις.
8. Ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας.
9. Εξασφάλιση ότι η πολιτική συνοχής θα συνδεθεί καλύτερα με την ευρύτερη οικονομική διακυβέρνηση της ΕΕ: Τα προγράμματα θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων και θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις σχετικές μεταρρυθμίσεις που έχουν εντοπιστεί μέσω των ειδικών ανά χώρα συστάσεων στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο.
10. Ενθάρρυνση για μεγαλύτερη χρήση των χρηματοδοτικών μέσων για να δώσουν περισσότερη στήριξη στις ΜΜΕ και την πρόσβαση στην πίστωση: Δάνεια, εγγυήσεις και ίδια κεφάλαια/κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου θα πρέπει να υποστηρίζονται από τα ταμεία της ΕΕ μέσω κοινών κανόνων, και της διεύρυνσης του πεδίου εφαρμογής της χρήσης τους και την παροχή κινήτρων.
