Πολιτικό χιούμορ… Τι είναι αυτό;

1 από 3

ΣΤΟ ενδιάμεσο των δύο εκλογικών αναμετρήσεων (αυτοδιοικητικών/Ευρωεκλογών), το πολιτικό υβρεολόγιο μάλλον οξύνεται. Πουθενά χιούμορ…

Η ΨΗΦΟΘΗΡΙΚΗ ανάγκη επιβάλλει την υποτίμηση της νοημοσύνης των ψηφοφόρων με ψεύδη και φρούδες υποσχέσεις. Κυρίως με «ποντάρισμα» στην αγανάκτησή τους. Επιπλέον, ενισχύεται ο εκφοβισμός του μέσου πολίτη με παράλογα διλήμματα. Μοναδικός στόχος είναι η πόλωση του εκλογικού σώματος, ώστε να γίνει ευκολότερη η άρδευση ψήφων από τα δυο «μεγάλα» κόμματα… Παλιές τακτικές, με νέα «κόλπα»!
ΟΙ «προσωπικές» επιστολές που λάβαμε από υποψηφίους συνδυασμών, ουδόλως διαφέρουν από εκείνες τις ανούσιες με την «ξύλινη» γλώσσα των προ-μεταπολιτευτικών χρόνων… Απολαύστε μια «σύγχρονη». (Τα σε παρένθεση… σχόλια, δικά μας):
«…Η προσεχής εκλογική αναμέτρηση θα κρίνει πολλά για το παρόν και το μέλλον του τόπου.
«Μπροστά σ’ αυτήν την πρόκληση (sic), στις σύγχρονες επιταγές των καιρών και της Ε.Ε., με βαθύ (!) αίσθημα ευθύνης βρίσκομαι στην ευχάριστη (!) θέση να σας γνωστοποιήσω σήμερα την υποψηφιότητά μου.
«Αρχή μου και αρχή του συνδυασμού μας είναι να μην υπηρετήσουμε σκοπιμότητες ούτε πρακτικές (!) του παρελθόντος…
«Καλείσαι λοιπόν κι εσύ, φίλε και φίλη, να πάρεις τη ζωή στα χέρια σου, ώστε με την ενεργό δια της ψήφου συμμετοχή σου, να προκρίνεις και να αναδείξεις τον συνδυασμό που σε σκέφτεται περισσότερο (!).
«Η επόμενη μέρα θα είναι μέρα σκληρής δουλειάς, αλλά και δημιουργικότητας. Γι’ αυτό αποφάσισε τι θέλεις: έργα ή υποσχέσεις για έργα;».
ΞΕΡΕΤΕ, το χιούμορ είναι ανθρώπινη ανάγκη. Αποβλέπει κυρίως στη διακωμώδησης καταστάσεων (1). Έστω κι αν σήμερα με την κρίση είναι τραγελαφικές… Όμως, σύμφωνα με πολλές διεθνείς μελέτες, το εν γένει χιούμορ επιδρά θετικά στην καθημερινότητά μας συντελώντας στο να αποδεχτούμε και τις πιο επώδυνες καταστάσεις. Με το χιούμορ γινόμαστε πιο προσεγγίσιμοι, επικοινωνιακοί και διαλλακτικοί. Με φίλους ή αντιπάλους. Παράλληλα, η διακωμώδηση μιας κατάστασης, μάς διευκολύνει στο να εξωτερικεύσουμε άγχη και φοβίες. Επιπλέον, όταν διακωμωδούμε πολιτικούς, εκπληρώνουμε την κρυφή επιθυμία μας να τους… εκδικηθούμε γελοιοποιώντας τους (2).
ΥΠΑΡΧΕΙ το φλεγματικό εγγλέζικο πολιτικό χιούμορ υψηλού επιπέδου, όπως, για παράδειγμα, ο… χαρακτηρισμός ενός πολιτικού αντιπάλου ως «πολιτικού τρίτης κατηγορίας, με εγωισμό πρώτης!». Τέτοιοι εγωισμοί ενυπάρχουν σε πολλούς ημέτερους πολιτικούς. Τόσο στη συγκυβέρνηση όσο και στην αντιπολίτευση. Σ’ αυτούς απουσιάζει παντελώς το χιούμορ…
ΧΙΟΥΜΟΡ υπήρχε και στην άλλοτε Σοβιετική Ένωση: οι Antoine και Philippe Mayer διηγούνται, για παράδειγμα, ότι, όταν επί Στάλιν αποφασίσθηκε να γιορτασθεί πανηγυρικά η εκατονταετηρίδα του Πούσκιν, το Presidium προκήρυξε διαγωνισμό για την ανέγερση ενός αγάλματος προς τιμήν του μεγάλου συγγραφέα! Αποτέλεσμα; Να στηθεί ένα άγαλμα που παρίστανε τον… Στάλιν να διαβάζει ένα βιβλίο του Πούσκιν!
ΠΙΟ ΠΑΛΙΑ τα χαριτολογήματα των Ελλήνων πολιτικών, ιδιαίτερα στις κοινοβουλευτικές διαμάχες τους, ήταν άφθονα και έξυπνα. Δηκτικότατος ο Αθανάσιος Κανελλόπουλος (ΕΡΕ – ΝΔ), αλλά κι ο «γέρος της Δημοκρατίας», ο Γεώργιος Παπανδρέου (Ε.Κ.).
ΠΟΙΟΣ λησμονεί την αμίμητη ατάκα του Γ.Π., όταν, σε προεκλογική συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη και ενώ το κοινό από κάτω παραληρούσε κραυγάζοντας «Γάμα Παπανδρέου…, Γάμα Παπανδρέου…» (εννοώντας «Γεώργιος Παπανδρέου»), βγήκε αυτός στην εξέδρα ψύχραιμος και με εκείνη την αμίμητη ευστροφία του, απάντησε: «Δεν ενθυμούμαι να έδωσα ποτέ τέτοια υπόσχεση!» Ή, όταν ευρισκόμενος στη Λάρισα άρχισε την ομιλία του αφηρημένα λέγοντας, «Λαέ των Τρικάλων…, Λαέ των Τρικάλων…»! Κι όταν έντρομος κάποιος τού ψιθύρισε από πίσω, «Κύριε Πρόεδρε στη Λάρισα είμαστε…», αυτός απτόητος συνέχισε: «Λαέ των Τρικάλων…, ο Λαός της Λαρίσης, σήμερα με τη μεγαλειώδη συγκέντρωσή του δίνει την απάντησή μας σε όλη την Ελλάδα…».
ΜΕ τη Μεταπολίτευση το χιούμορ επανήλθε «μερικώς» σε αρκετούς πολιτικούς, από τους οποίους, όπως προαναφέραμε, ιδιαίτερη θέση κατείχε ο Αθανάσιος Κανελλόπουλος. Σε αγορεύσεις του στη Βουλή έλεγε περιπαικτικά:
«- Καταργείται ο σταυρός, για να εξαλειφθεί το ρουσφέτι υποστηρίζουν οι ρήτορες του ΠΑΣΟΚ στη Βουλή… – Πάμε, λοιπόν, για μαύρη αγορά ρουσφετιού…» (4/10/1982).
Σχολιάζοντας κάποτε, ο ίδιος, την ομιλία βουλευτή της ΝΔ, που μιλούσε πολύ γρήγορα, είπε:
«- Κύριε Πρόεδρε, παρακαλώ να συστήσουμε στο ρήτορα να μιλεί λίγο αργότερα. Δεν μπορούμε να τον παρακολουθήσομε. Έχω το αίσθημα ότι πάω να διαβάσω το “Playboy” και μου γυρίζει η γυναίκα μου γρήγορα τα φύλλα…!» (30/11/1985)
ΣΗΜΕΡΑ το… χιούμορ των «μνημονιακών» πολιτικών ανδρών μας (αν υπάρχει) είναι, εκτός από κακόγουστο, άσχετο με το “politically correct”. Είναι «χοντροκομμένο» και κυρίως σεξιστικό, μια και η Βουλή έχει περισσότερες γυναίκες από το παρελθόν στα έδρανα.
ΕΤΣΙ, παρορμητικός κι απρόβλεπτος, ας πούμε, ο κ. Πάγκαλος προτρέπει προεκλογικά την κα Ρ. Δούρου (ΣΥΡΙΖΑ) να τυπώσει εικόνες της «με μπικίνι, για να… δούμε τι ψηφίζουμε!». Ποιος λησμονεί επίσης την κατωτάτης υποστάθμης υποτιμητική προσταγή βουλευτή προς την κα Εύα Καϊλή (ΠΑΣΟΚ), «Κάτσε κάτω, μωρή καλτσοδέτα!». Αντιπαρερχόμαστε τις σεξιστικές ύβρεις και ενέργειες της «Χρυσής Αυγής», όπως και τις χονδροειδείς εκφράσεις της κας Ζωής Κωνσταντοπούλου που, ειρωνευόμενη το πάχος του κ. Βενιζέλου, τον ρώτησε (με τη λίστα Lagarde)… αν «κυοφορεί»!
ΣΗΜΕΡΑ, δυστυχώς, το πηγαίο χιούμορ λείπει από τους πολιτικούς μας. Ή, αν υπάρχουν ψήγματα του, θα πρόκειται, όπως λέει ο Stephen King, για «μακιγιαρισμένη οργή» και μόνο. Κρίμα!

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
– (1) Η διακωμώδηση προσώπων και καταστάσεων ανάγεται σε προγενέστερες εποχές. Οι Αρχαίοι ανήγαγαν το χιούμορ σε υψηλής μορφής θεατρικό είδος (κωμωδία-Αριστοφάνης, Μένανδρος…) Για τον Γάλλο Diderot, η μεν κωμωδία ασχολείται με κάποιο ανθρώπινο ελάττωμα, η δε σάτιρα εξειδικεύεται σε άτομα που έχουν το ελάττωμα. Έτσι, η πολιτική σάτιρα δικαιώνεται αποσαθρώνοντας τους εκάστοτε ισχυρούς.
-(2) Πιο παλιά ο λαός έπαιρνε τους πολιτικούς με τα ζαρζαβατικά (και με τα γιαούρτια). Ένας «Δε-καρολόγος» σατιρικός ποιητής, ο Ασημάκης Γιαλαμάς, εξυμνούσε την «ιερά» ντομάτα (στο βιβλίο «Ένας αιώνας Ελληνικό Χιούμορ», ανθολόγηση Γ. Καραμάνου, εκδ. Τ. Δρακόπουλου, Ιαν. 1967, σελ. 154) λέγοντας:
«(…) Σε γνωρίζω από την όψη, ώ ντομάτα φλογερή
πού ’χεις την ελιά αδερφή σου και ξαδέρφι το τυρί (…)
Όμως, πρέπει, ω ντομάτα, να ’χεις θέση βασική,
Όχι μόνο στη σαλάτα, μα και στην πολιτική.
Δηλαδή, όταν η χώρα κατεβαίνει σ’ εκλογές,
Να ορμάς και συ με φόρα στη βοή και στις κραυγές.
Κι όταν κάθε κατεργάρης βγαίνει και ψηφοθηρεί,
Να του δείχνεις, ω ντομάτα, πόσο είσαι… ζουμερή!» (17/5/14)