Πολιτισμός… όπως λέμε Παιδεία

Πάνε 200 χρόνια από τότε που ο Ελληνας διαφωτιστής και δάσκαλος του γένους Αδαμάντιος Κοραής αναφερόμενος στα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του πολιτισμού τόνιζε ως κύριο την ομαδική συμβίωση. Υπονοώντας ουσιαστικά την έννοια της συνέργειας, έθετε τις βάσεις για την ανάπτυξη και την πρόοδο ενός λαού.
Aιώνες τώρα, ο άνθρωπος, βρίσκεται σε μια αδιάκοπη προσπάθεια για να βελτιώσει τις συνθήκες της ζωής του σε όλους τους τομείς παλεύοντας με κάθε δύναμη που αντιτίθεται στον αγώνα του. Ευρισκόμενος στη δύνη των καιρών, παρασύρεται περισσότερο από ποτέ από αντιλήψεις και απόψεις που εξυπηρετούν αλλότριες δυνάμεις για σκοπούς πέρα από το κοινό καλό.
Με αφορμή, τούτες τις μέρες, τη  διοργάνωση μιας εκδήλωσης φυσιολατρικού και πολιτιστικού χαρακτήρα σε μια από τις ομορφότερες περιοχές του Νομού Χανίων, δόθηκε η δυνατότητα σε νέους ανθρώπους να διατυπώσουν δημόσια την άποψή τους περί πολιτισμού, αλλά και να επαναπροσδιορίσουν τη βάση πάνω στην οποία στηρίζουν τη δική τους αντίληψη για την ανάπτυξη του τόπου τους. Ενός τόπου που τους “φιλοξενεί” και που πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να αποτελέσει την αφετηρία για ένα ελπιδοφόρο μέλλον.
Με τρόπο και απόψεις που μόνο θλίψη και απογοήτευση προκαλούν, φάνηκε πόσο ελλειμματικά λειτουργεί το κράτος πάνω στις μικρές ηλικίες και με πόσο μεθοδευμένο τρόπο δημιουργεί μάζες, εύκολα κατευθυνόμενες και εγκλωβισμένες στα σημεία των καιρών. Ακούστηκαν απόψεις για μνημεία που ισοδυναμούν με ασήμαντες πέτρες και ανθρώπους – επισκέπτες που μόνο κακό κάνουν στον τόπο. Διατυπώθηκαν θέσεις για άλλες προτεραιότητες, θέτοντας στην εσχατιά τον πολιτισμό -μα τι είναι άραγε τελικά ο πολιτισμός;-  και φάνηκε έντονα να απασχολούν την τοπική κοινωνία, κάθε ηλικίας -περισσότερο οι προσωπικές και συλλογικές διαφορές και διαμάχες και σχεδόν καθόλου η πρόοδος και η προκοπή του τόπου. Σε μια εποχή μάλιστα που οι αξίες του Ελληνα θα έπρεπε να έχουν αφυπνιστεί και να έχουν θέσει σε λειτουργία τον μηχανισμό ενάντια στην παραποίηση της ταυτότητάς μας.
Δυστυχώς μέσα από ανάλογες ιστορίες βγαλμένες από τον μικρόκοσμο μιας κοινωνίας, βλέπουν το φως οι σκοτεινές διαδρομές που ακολουθήσαμε σαν λαός μέχρι να φτάσουμε στο παρόν και στο ακόμα πιο δύσκολο μέλλον που μας περιμένει. Ο κλονισμός των θεσμών και κυρίως εκείνου της οικογένειας, αλλά και η κατάρρευση των ιδανικών και των αξιών έβαλαν τον πολιτισμό μας σε μεγάλες δοκιμασίες. Το σχολείο έπαψε να επιτελεί τον ρόλο του και απλά προσφέρει στους μαθητές μασημένη γνώση. Λειτουργεί σαν μια μηχανή παραγωγής πολιτών, δίχως γνώμη, χωρίς καμία κρίση και με μηδενικές αντιστάσεις την ώρα της  λήψης μιας κρίσιμης απόφασης. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός της απάντησης που δόθηκε από έναν δεκατετράχρονο μαθητή όταν τον ρώτησαν τι θα πράξει, αν κάποιος του ανακοινώσει πως ένα σημαντικό μνημείο της γειτονιάς του πουλήθηκε για να αξιοποιηθεί για κάποιον άλλο σκοπό… «τίποτα γιατί κανείς δεν θα με ακούσει».
Πάνω απ’ όλα χρειάζεται η αυτογνωσία και η αυτοσυνειδησία αγαπητοί νέοι του τόπου μου για να μπορέσετε να θέσετε στόχους και να τους πετύχετε. Μέσα από την ιστορική συνείδηση, τη μελέτη της φύσης και την πρόταξη απαράβατων κανόνων, θα μπορέσετε να δράσετε με γνώμονα τον τόπο. Με τον διάλογο και τη συνεργασία ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ της τοπικής κοινωνίας, μπορεί να πάει ο τόπος μπροστά. Ο άκαμπτος φανατισμός οδηγεί στον μαρασμό του και κατ’ επέκταση των ίδιων των ανθρώπων του. Με τη δημιουργία υπερδήμων και την αποδυνάμωση δομών και υπηρεσιών, το σύνολο του κρατικού και αυτοδιοικητικού  μηχανισμού αδυνατεί πλέον να προσφέρει έστω και τα στοιχειώδη στην ανάδειξη και αξιοποίηση των μνημείων και του συνόλου της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ετσι το βάρος πέφτει εκ των πραγμάτων στις τοπικές κοινωνίες,  που καλούνται να  επιλέξουν τον δρόμο που θα ακολουθήσουν. Ή σταματούν να αντιμετωπίζουν την πολιτιστική κληρονομιά ως πέτρες  ή την αφήνουν πράγματι να γίνει πέτρες. Αξιοποιώντας τις φυσικές ομορφιές, αλλά και τα μνημεία ενός τόπου, αυτομάτως δίνεις πνοή στον ίδιο και τους ανθρώπους του. Στην αντίθετη περίπτωση τα αποτελέσματα θα είναι οδυνηρά.
Και να έχετε πάντα κατά νου πως ο βαθμός ανάπτυξης ταυτίζεται με τον πολιτισμό. Οσο πιο γρήγορα το αντιληφθούμε όλοι τόσο με μεγαλύτερη αισιοδοξία θα ατενίζουμε το μέλλον.