Aνέκαθεν τούτος ο τόπος, άρρηκτα δεμένος με τον χρόνο και τους λογής-λογής «μουσαφιραίους» των αιώνων, κουβαλάει στους ώμους του το βαρύ φορτίο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Αποτελεί στο σύνολό του, ζωντανό μάρτυρα μιας ιστορικής πορείας που χαράχτηκε δια πυρός και σιδήρου και σκιαγραφεί την ιστορική του ταυτότητα.
Ξεχασμένες έννοιες όπως η αξιοποίηση, η πρόοδος, η εκμετάλλευση και η ιστορικότητα ή μη, κτηρίων κυρίως εντός του αστικού ιστού των Χανίων, μπήκαν στα τραπέζια των συζητήσεων και αποτελούν ακόμα και σήμερα αιτία πόλωσης, αποκαλύπτοντας για άλλη μια φορά το χάσμα ανάμεσα στον υλικό και στον πνευματικό πολιτισμό.
Όχι μακριά από την πόλη και εντός των ορίων του διευρυμένου Δήμου Χανίων, μια άλλη εστία πολιτισμού συνεχίζει το ταξίδι της στο χρόνο, συνοδευόμενη από τις αναποτελεσματικές και πολύχρονες υποσχέσεις της πολιτείας για αξιοποίηση και ανάδειξη. Στην εμπασιά του κόλπου της Σούδας μπορείς να δεις να ξεδιπλώνεται μπροστά σου, ιστορία αιώνων. Μια Πολιτιστική Διαδρομή, στο μεγαλύτερο μέρος της αναξιοποίητη, επιζητά με τον δικό της τρόπο τη σωτηρία. Πάνω στον λόφο, η αρχαία πόλη της Απτέρας συνεχίζει να δεσπόζει και να κυριαρχεί, ως το μοναδικό μέχρι σήμερα αναδειγμένο σύμπλεγμα αρχαιοτήτων με συνεχώς αυξανόμενο αριθμό επισκεπτών. Βορειότερα, ο Οθωμανικός κουλές (Πύργος του Σούμπαση) κλειστός και ανεκμετάλλευτος, περιμένει να στεγάσει(;) -σύμφωνα με τις εξαγγελίες- το Πολεμικό Μουσείο. Λίγο πιο κάτω, στα μπροσπόδια του, το επίσης Οθωμανικό Φρούριο Ιτζεδίν (μετέπειτα Εγκληματικές Φυλακές Καλαμίου) ρημάζει στην κυριολεξία, εγκλωβισμένο στα δίχτυα της Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου προς εκμετάλλευση. Ακόμα βορειότερα, στην αγκαλιά τού γαλάζιου, η οχυρωμένη από τους Βενετούς νησίδα της Σούδας, με κατά καιρούς διάφορες αφορμές στατικότητας και κάτω από ένα ιδιότυπο καθεστώς ασφάλειας στην περιοχή, παραμένει μη επισκέψιμη παραδομένη και αυτή στη λησμονιά.
Μια πανέμορφη Πολιτιστική Διαδρομή, σχεδιασμένη ήδη από την εποχή των Καποδιστριακών Δήμων (Δήμος Σούδας), ξεθωριάζει στα χαρτιά και θα παραμείνει εκεί για πάντα αν δεν αναθεωρήσουμε σκέψεις και απόψεις, καθορίζοντας εξ’ αρχής τις προτεραιότητες και τις ανάγκες ενός τόπου που διψά για ζωή.
Ο πολιτισμός μας, αποτελούσε και αποτελεί την βαριά βιομηχανία της χώρας. Και εμείς, αντί να αποκρυπτογραφήσουμε την ιστορία του τόπου και να την εντάξουμε σε μονοπάτια μνήμης όπως η ίδια η ιστορία συνιστά καθώς ο κόσμος εξελίσσεται, δημιουργούμε ένα κακογραμμένο παλίμψηστο μέσα από εσκεμμένες ενέργειες λήθης και κακώς εννοούμενου προοδευτισμού.
Έτσι όπως ακριβώς μας εξυπηρετεί…