Μία διαφορετική προσέγγιση στην παράκτια ζώνη, την ακτογραµµή, τις παραλίες και τους πολιτιστικούς θησαυρούς που υπάρχουν, αλλά δεν τους γνωρίζουµε ως πολίτες, παρουσιάστηκε στη συνάντηση που οργανώθηκε από το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης σε συνεργασία µε την Περιφέρεια και τον δήµο Χανίων έχοντας ως θέµα “Στις Ακρογιαλιές του Οµήρου – Η φιλοξενία της Θάλασσας στον Πολιτισµό και την Ανάπτυξη και οι προκλήσεις του Σήµερα”.
Και οι προκλήσεις αυτές δεν είναι άλλες, από όλα όσα επιφυλάσσει η Κλιµατική Κρίση και η ένταση των φαινοµένων που “ξεσπούν” σε µνηµεία, ναυάγια εντός της ακτογραµµής, φυσικά όρια µεταξύ χερσαίας γης και θάλασσας.
Στη συνάντηση συζητήθηκε, το πως η κλιµατική αλλαγή επηρεάζει τα λιµάνια της Μεσογείου, ποιος ο αντίκτυπος της στα µνηµεία πολιτιστικής και φυσικής κληρονοµιάς, πια είναι η ανθεκτικότητα της κληρονοµιάς αυτής στα ραγδαίως µεταλλασσόµενα κλιµατικά γεγονότα, καθώς επίσης και γνωριµία µε επιστηµονικά και ευρωπαϊκά έργα που ενισχύουν στην ανάπτυξη λύσεων και τεχνολογιών προς µία βιώσιµη Γαλάζια Οικονοµία.
Ο οικοδεσπότης της εκδήλωσης, πρόεδρος του Ναυτικού Μουσείου Κρήτης, Αντιπλοίαρχος Ε.Α Εµµανουήλ Πετράκης επισήµανε το πόσο σηµαντικό είναι να αναγνωρίζεται η εξωστρέφεια του Ναυτικού Μουσείου µε τη συµµετοχή επιστηµόνων και εκπροσώπων φορέων. “Το πιο σηµαντικό είναι ότι οι περισσότεροι από τους παρευρισκόµενους δεν έχουν ξαναµπεί στο χώρο του Νεώριου Μόρο, ενισχύοντας µε την παρουσία τους, τη µεγάλη προσπάθεια αναγνώρισης µας, τιµώντας την Ελλάδα στο εξωτερικό όντας πια µέλος στην οµάδα των Ναυτικών Μουσείων της Μεσογείου. Ευελπιστούµε πως το 2026 θα γίνει εδώ το συνέδριο των Μουσείων και παράλληλα µέσα στο 1ο τρίµηνο του επόµενου χρόνου, θα είµαστε και µέλος στην οµάδα του Παγκοσµίου των Ναυτικών Μουσείων. Για µας το θέµα της Κλιµατικής Κρίσης και πως αυτή επηρεάζει τις θάλασσες, τις παράκτιες ζώνες και την πολιτιστική κληρονοµιά που υπάρχει, είναι σηµαντικό και το ζητούµενο, σε συνεργασία πάντα µε το Λιµενικό Ταµείο, να βοηθήσουµε στην προάσπιση της ταυτότητάς µας και της κληρονοµιάς που υπάρχει στην παράκτια ζώνη. Μεταξύ άλλων, να παραδώσουµε στις επόµενες γενιές τα σπουδαία του τόπου µας, αλλά και να ενισχύσουµε την εικόνα µας στους τουρίστες από το εξωτερικό που έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν όχι µόνο τη χερσαία κληρονοµιά αλλά και την παράκτια, τα ναυάγια που υπάρχουν και τις ακτογραµµές που κρύβουν πλούτο πολιτιστικό”.
Ο διευθυντής ερευνών και επικεφαλής στο Εργαστήριο Παράκτιας και Θαλάσσιας Έρευνας του ΙΤΕ Νικόλαος Καµπάνης, τόνισε πως πρέπει να ξεκινήσουµε να ασχολούµαστε και µε όσα υπάρχουν µέσα στη θάλασσα, αλλά και µε τα µνηµεία πολιτιστικής κληρονοµιάς που βρίσκονται στις παράκτιες ζώνες “Πολλά σηµεία χρειάζονται συντήρηση, ανάδειξη και προστασία. Σε όλους τους νοµούς, έχουν γίνει καταγραφές σε διαβρώσεις που υπάρχουν, όπως το Κούλε στο Ρέθυµνο, έχουν ξεκινήσει σοβαρές παρεµβάσεις και στόχος είναι να διορθώσουµε σπηλαιώσεις, να γίνει σοβαρή εργασία για την προστασία των µνηµείων”. Ο κ. Καµπάνης είπε ότι µε την κλιµατική αλλαγή η θάλασσα δηµιουργεί ένα πιο πολύπλοκο σύστηµα που επιβαρύνει τα µνηµεία στις παράκτιες ζώνες και είναι σηµαντικό και για την ιστορία του τόπου και της χώρας, να υπάρξει η ευαισθητοποίηση από πολιτεία και φορείς, επιστήµονες και ερευνητές. ¨Εµείς ως επιστήµονες έχουµε όλα τα σύγχρονα µέσα, να παρακολουθήσουµε το κοµµάτι του περιβαλλοντικών αλλαγών και µηχανικών επιβαρύνσεων που δέχονται τα µνηµεία όπως για παράδειγµα, από τα κύµατα και την αλµύρα στα τείχη των Ενετικών οχυρώσεων… Παράλληλα όµως να κατανοήσουµε τον πολιτισµό που υπάρχει µέσα στη θάλασσα παράλληλα µε την ενίσχυση του τουριστικού προϊόντος µέσω των καταδυτικών πάρκων, που ολοένα και αναπτύσσεται και στη χώρα µας”.
Ως χώρα είπε ο επιστήµονας του ΙΤΕ “Πέρα από τα εξαιρετικά τα οποία διαθέτουµε στην ξηρά, Κνώσσος, Ακρόπολη κλπ υπάρχουν επίσης εξαιρετικά µνηµεία πάνω στην ακτογραµµή, πάνω στην παραλία και βεβαίως και πολλά που βρίσκονται σε σηµεία τα οποία είναι προσβάσιµα µε διάφορους τρόπους. Είµαστε µία Ναυτική, µε παράδοση από αρχαίων χρόνων, χώρα και µπορούµε να προσφέρουµε πολλά στους επισκέπτες µας”. Εξήγησε µάλιστα ότι αν και υπάρχουν δυνατότητες πρόγνωση καιρικών φαινοµένων, σήµερα µε την κλιµατική κρίση δεν µπορούµε να ξέρουµε την ακραιότητα των φαινοµένων “Υπάρχει η τεχνητή νοηµοσύνη η οποία, διάφορες µέθοδοι της, µας δείχνουν πώς αυξάνεται αυτή η συχνότητα περιοδικά, εποχιακά, διάρκειας, εντάσεις, µέσα όµως στο φαινόµενο τη συµπεριφορά του, δεν την ξέρουµε ακόµα… Στο Ηράκλειο ο κυµατισµός κάποια στιγµή παρέσυρε ολόκληρα isobox µέσα στη θάλασσα. Άλλες φορές µετακόµισε τεράστιες πέτρες. Άρα η κλιµατική κρίση πρέπει να µας ανησυχήσει και να ενεργοποιηθούµε περισσότερο για την προστασία της παράκτιας ζώνης και της ταυτότητας και κληρονοµιάς που έχει”. Στο Ενετικό Λιµάνι των Χανίων όπως είπε στα Χ.Ν ο πρόεδρος του ∆ηµοτικού Λιµενικού Ταµείου Μανόλης Κοτσιφάκης, υπάρχουν πολλά που θα διορθώσουµε και θα ανακατασκευαστούν “Είναι µία τεράστια δουλειά σε διάφορα σηµεία της παράκτια ζώνης του δήµου και είναι αναγκαίο στα επόµενα λίγα χρόνια να συντηρηθούν και να υπάρξει η απαραίτητη προσοχή από πλευράς δήµου. Γίνονται ενέργειες για αυτή την προστασία, έχουν ήδη γίνει πολλά από τα αναγκαία µέχρι στιγµής, λαµβάνοντας όµως υπόψη ότι, η συντήρηση µέσα στη θάλασσα µνηµείων και άλλων, είναι πολύ δύσκολο κοµµάτι. Έχουµε ξεκινήσει και έχουµε τελειώσει διαδικαστικά, µελετητικά και τώρα είµαστε στο στάδιο εγκρίσεων από το Υπουργείο Ναυτιλίας για την ανακατασκευή όλων των ενετικών οχυρωµάτων της παράκτιας ζώνης”.
Ο αρµόδιος αντιπεριφερειάρχης Πολιτικής Προστασίας Γιώργος Τσαπάκος, εξήρε την πρωτοβουλία του Ναυτικού Μουσείου Κρήτης σε µία περίοδο όπως τόνισε, που η Κλιµατική Κρίση είναι παρούσα. “Μία κρίση που έχει απλωθεί σε όλο τον κόσµο, που βρίσκεται και επηρεάζει τις παράκτιες ζώνες. ∆ιαπιστώνουµε κάθε µέρα τις πληγές που ανοίγονται, πολλές φορές µε τραγικό τρόπο όπως στη Βαλένθια και όλα, δείχνουν το δρόµο ότι πρέπει να προετοιµαστούµε, να υπάρξουν συνέργιες και συνεργασίες. Να προετοιµαστούµε για παν ενδεχόµενο µε το καλύτερο τρόπο. Είναι σηµαντικό να µην χαθεί η αξία της παράκτιας κληρονοµιάς, η οποία είναι τεράστια στην Κρήτη, να διαφυλάξουµε ως κόρη οφθαλµού την πολιτιστική µας παράδοση, πλούσια και σε πολλά σηµεία της ακτογραµµής άγνωστη για πολλούς”.
