Τα πολλά φάουλ και η έλλειψη ανταγωνισμού είναι δύο από τα πιο αδύναμα στοιχεία που χαρακτηρίζουν αρνητικά το πρωτάθλημα της Super League σύμφωνα με τη συγκριτική αξιολόγηση έρευνας του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Η συγκεκριμένη έρευνα έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στα πειθαρχικά παραπτώματα των κορυφαίων ομάδων, τριών από των πλέον γνωστών Ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων στους Ελληνες δηλαδή το Αγγλικό (Premier League) το Γαλλικό (La League 1) και φυσικά τη Super League.
Για τον λόγο αυτό αναλύθηκαν τα στοιχεία των 4 κορυφαίων ομάδων, των 3 αυτών πρωταθλημάτων κατά την περίοδο 2006-2014 με σκοπό, σύμφωνα με τους ερευνητές, να εξεταστεί:
• H ύπαρξη συσχέτισης μεταξύ των πειθαρχικών παραπτωμάτων και της τελικής κατάταξης των ομάδων.
• Οι δείκτες πειθαρχικών παραπτωμάτων των τριών αυτών διαφορετικών ως προς τη φιλοσοφία πρωταθλημάτων, όπως και των επιμέρους ομάδων που αναλύουμε.
• Ομοιότητες – Διαφορές των 3 πρωταθλημάτων, ως προς τον πειθαρχικό έλεγχο.
• Ο βαθμός ανταγωνιστικότητας του ελληνικού πρωταθλήματος.
Οπως διευκρινίζεται ο λόγος που μελετήθηκαν μονάχα 4 ομάδες οι οποίες κάνουν πρωταθλητισμό έγινε για να:
• Αποφευχθεί η λογική και ευρεία διαφοροποίηση λόγω ξεκάθαρης διαφοράς δυναμικότητας.
• Αναλυθεί σε χρονικά μεγαλύτερο βάθος αντί για πλάτος ομάδων.
• Υπάρχει η δυνατότητα σύγκρισης των επιμέρους “μεγάλων” του εκάστοτε πρωταθλήματος.
Οσον αφορά τα κριτήρια επιλογής των 4 ομάδων ήταν:
• Η βαθμολογική τους θέση κατά την περίοδο 2006 – 2014.
• Η δυναμική παρουσία τα τελευταία χρόνια.
• Οι κερδισμένοι τίτλοι.
• Φήμη, εμπορικό όνομα της ομάδας.
Η ανάλυση έχει δύο σκέλη:
A. Συγκριτική συνολικού μέσου όρου πρωταθλήματος για τις πιο επιτυχημένες ομάδες .
B. Συγκριτική των επιμέρους 4 πιο επιτυχημένων ομάδων κάθε πρωταθλήματος.
Οι δείκτες που μελετήθηκαν ήταν 8 διαφορετικοί:
1. Μ.Ο Τελικής θέσης Κατάταξης.
2. Φάουλ υπέρ και κατά.
3. Συντελεστής αναλογίας φάουλ κατά/υπέρ.
4. Μ.Ο. Κίτρινες κάρτες / αγώνα.
5. Ποσοστό φάουλ κατά / κίτρινες κάρτες.
6. Κόκκινες κάρτες / έτος.
7. Μ.Ο Πέναλτι / έτος.
8. Ανταγωνιστικότητα
1) Μ.Ο. Τελικής θέσης Κατάταξης
• Ερμηνεία δείκτη:
A. Διάγραμμα 1.1: Προσδιορίζει τη συνολική μέση τελική θέση στην κατάταξη των 4 πιο επιτυχημένων ομάδων.
• Συμπεράσματα
Το παραπάνω διάγραμμα 1.1 αναλύει τη συνολική συχνότερη εμφάνιση των ελληνικών πρωτοπόρων ομάδων στις υψηλές θέσεις της βαθμολογίας με κατάταξη στη θέση 3,19. Το αγγλικό ακολουθεί με 3,50 και το γαλλικό με 4,46 επιβεβαιώνοντας τον μικρότερο βαθμό ανταγωνιστικότητας του ελληνικού πρωταθλήματος.
B. Διάγραμμα 1.2: Προσδιορίζει τη μέση τελική θέση στην κατάταξη της κάθε μια ομάδας.
I. Οσο μικρότερος ο δείκτης τόσο οι εξεταζόμενες ομάδες καταλαμβάνουν υψηλότερες θέσεις στον βαθμολογικό πίνακα.
II. Επίσης, μικρή τιμή του δείκτη, υποδηλώνει μικρότερο βαθμό ανταγωνιστικότητας, με λιγότερες ομάδες διεκδικητές του τίτλου.
• Συμπεράσματα
Το διάγραμμα 1.2 εμφανίζει τον Ολυμπιακό ως την πιο επιτυχημένη ομάδα των τριών πρωταθλημάτων με τον συντελεστή του στο 1,13 και επομένως σταθερά στην πρώτη θέση, να επιβεβαιώνει τον χαρακτηρισμό του ως τον «αιώνιο πρωταθλητή». Παράλληλα, επιβεβαιώνει την έλλειψη ανταγωνισμού σε ένα μονοδιάστατο και προβλέψιμο ελληνικό πρωτάθλημα. Αναφορικά με το αγγλικό πρωτάθλημα, η Manchester United εμφανίζει την τιμή 2, γεγονός που οφείλεται και στον μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας του αγγλικού πρωταθλήματος. Σε ότι αφορά την Γαλλία, η ανταγωνιστικότητα του εν λόγω πρωταθλήματος είναι εμφανώς μεγαλύτερη και αυτό υποδεικνύει και η τιμή 3,14 που καταλαμβάνει η Lyon.
2) Φάουλ (υπέρ και κατά)
• Ερμηνεία δείκτη:
A. Διάγραμμα 1.3: Προσδιορίζει τη συνολική μέση τιμή των φάουλ υπέρ παράλληλα με των φάουλ κατά ανά αγώνα για τις 4 πιο επιτυχημένες ομάδες ανά πρωτάθλημα. Μεγάλες τιμές του δείκτη, υποδηλώνουν:
I. Περισσότερη σωματική επαφή.
II. Λιγότερο «καθαρό» χρόνο παιχνιδιού.
III. Μικρότερη ανοχή των διαιτητών.
• Συμπεράσματα
Το ελληνικό πρωτάθλημα ξεχωρίζει για τα πολλά φάουλ όπως προαναφέραμε και επιβεβαιώνεται και από το διάγραμμα 1.3 με τη διακοπή του ρυθμού εις βάρος της ποιότητας του παιχνιδιού και του θεάματος. Ακολουθεί το γαλλικό ενώ με μεγάλη διαφορά λιγότερων συγκεντρωτικά φάουλ κατά 32% το αγγλικό, το οποίο εντυπωσιάζει με αυτή τη διαφοροποίηση. Για τις πρωτοπόρες ομάδες και των τριών εθνικών κατηγοριών όμως εμφανίζεται ένα κοινό σημείο με τα φάουλ κατά να είναι περισσότερα από τα φάουλ υπέρ εκτός των ομάδων του Ολυμπιακού, της Lyon και της Manchester City.
B. Διάγραμμα 1.4: Προσδιορίζει τη μέση τιμή των φάουλ υπέρ παράλληλα με των φάουλ κατά ανά αγώνα για κάθε μία από τις 12 ομάδες των τριών πρωταθλημάτων. Οσο μεγαλύτερος ο μπλε συντελεστής τόσο περισσότερα τα φάουλ υπέρ ανά αγώνα και όσο ο κόκκινος τα φάουλ κατά.
* Σημείωση: Η ταξινόμηση προκύπτει με κριτήριο των φάουλ υπέρ.
Το διάγραμμα 1.4 θα αναδείξει την ποιοτική του αξία καλύτερα με τη δημιουργία του συντελεστή αναλογίας φάουλ και επομένως την ανάλυση του διαγράμματος 1.6 όπως θα δούμε παρακάτω.
3) Συντελεστής Φάουλ= φάουλ κατά / φάουλ υπέρ
• Ερμηνεία δείκτη:
Α. Διάγραμμα 1.6: Προσδιορίζει την αναλογία των φάουλ υπέρ προς φάουλ κατά ανά ομάδα.
Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο περισσότερα τα φάουλ κατά και λιγότερα τα φάουλ υπέρ άρα:
I. πιο σκληροτράχηλη στα μαρκαρίσματα η ομάδα
II. λιγότερη κατοχή μπάλας
III. μικρότερη η ανοχή λόγω «βαριάς» φανέλας
•Συμπεράσματα
Μόνο Ολυμπιακός (0.91), Lyon (0,95) και Manchester City (0,97) έχουν περισσότερα φάουλ υπέρ από κατά (τιμές μικρότερες τις μονάδας <1) αλλά μονάχα στην ομάδα του Πειραιά ο δείκτης συνοδεύεται από αντίστοιχη υψηλή βαθμολογική κατάταξη
4) Κίτρινες κάρτες
•Ερμηνεία δείκτη:
Α. Διάγραμμα 1.8: Προσδιορίζει τον μέσο όρο κίτρινων καρτών ανά αγώνα για κάθε ομάδα.
Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο περισσότερες οι κίτρινες κάρτες ανά πρωτάθλημα, άρα:
I. πιο σκληροτράχηλα τα μαρκαρίσματα.
II. πιο «επαγγελματικά» τα μαρκαρίσματα, δλδ. έξυπνα φάουλ που κόβουν τις αντεπιθέσεις
III. μικρότερη η ανοχή των διαιτητών στη σωματική επαφή εκτός μεγάλης περιοχής
• Συμπεράσματα
Στο παραπάνω διάγραμμα βλέπουμε πως στο ελληνικό πρωτάθλημα ο Ολυμπιακός έχει από 33% έως και 61% λιγότερες κάρτες από τους υπόλοιπους. Στο γαλλικό η Paris έχει τις λιγότερες κάρτες κατά 15% έως 20%, ενώ στο αγγλικό η Manchester City παρουσιάζει απόκλιση από 9% έως 23%.
Στο αντίστοιχο διάγραμμα για τα πρωταθλήματα στο ελληνικό έχουν τις πιο πολλές κάρτες (2,53 κάρτες / αγώνα), ενώ αγγλικό και γαλλικό ταυτίζονται (1,81)
5) Δείκτης Ανοχής Φάουλ = φάουλ κατά / Κίτρινες κάρτες (%)
• Ερμηνεία δείκτη:
Α. Διάγραμμα 1.10: Προσδιορίζει το ποσοστό των φάουλ που τιμωρήθηκαν με κίτρινες κάρτες ανά ομάδα.
Οσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό τόσο περισσότερα τα φάουλ που τιμωρήθηκαν με κίτρινη κάρτα και άρα:
I. Μεγαλύτερος βαθμός σκληρότητας – επιθετικότητας και γενικά παραβατικής συμπεριφοράς
II. Μικρότερος ο βαθμός ανοχής στο πειθαρχικό έλεγχο.
• Συμπεράσματα
Αλλη μια κατηγορία που οι “ερυθρόλευκοι” κρατάνε τα πρωτεία. Μάλιστα η ομάδα του Πειραιά εμφανίζει τιμές εφάμιλλες με αυτές του γαλλικού ποδοσφαίρου όπως διακρίνουμε στο διάγραμμα 1.10 παρουσιάζοντας τη μεγαλύτερη διαφορά ομάδας από τους ανταγωνιστές της, με 32% χαμηλότερο συντελεστή. Ενας πιο αντιπροσωπευτικός δείκτης, είναι το ποσοστό σύμφωνα με το οποίο τα φάουλ κατά μιας ομάδας τιμωρούνται με κίτρινη κάρτα. Συμβάλλει ακόμα περισσότερο στο δείκτη αυτό ο βαθμός ανοχής της ομάδας λόγω “φανέλας”.
6) Κόκκινες κάρτες – Απευθείας αποβολές
• Ερμηνεία δείκτη:
Α. Διάγραμμα 1.12: Προσδιορίζει το μέσο όρο των κόκκινων καρτών απευθείας αποβολής μέσα σε ένα έτος και ανά ομάδα
Οσο μεγαλύτερος ο συντελεστής τόσο περισσότερα τα φάουλ ή οι συμπεριφορές που τιμωρήθηκαν με αποβολή και άρα:
I. Μεγαλύτερος βαθμός σκληρότητας- επιθετικότητας και γενικά παραβατικής συμπεριφοράς.
II. Μικρότερος ο βαθμός ανοχής στο πειθαρχικό έλεγχο λόγω αντιμετώπισης.
III. Ισχυρότερο το σθένος της διαιτησίας να τηρήσει τον κανονισμό παρά τη «φανέλα».
IV. Αγωνιστικό μειονέκτημα των εν λόγω ομάδων.
• Συμπεράσματα
Σε αυτό το διάγραμμα μπορούμε να σταθούμε σε πολλά σημεία. Κάθε πρωτάθλημα έχει και από έναν “μεγάλο” που είτε παίζει πιο σκληρά είτε οι διαιτητές δεν διστάζουν να τον επιπλήξουν με αποβολή. Η Arsenal, η Bordeaux και ο ΠΑΟΚ εμφανίζουν ποσοστά 33,9%, 23% και 53% αντίστοιχα, περισσότερων αποβολών από τις ανταγωνίστριές τους. Με τον Ολυμπιακό όπως είναι λογικό να κρατάει τα ηνία και την ΑΕΚ και τον Παναθηναϊκό να ακολουθούν με μικρή διαφορά σε αυτή τη κατηγορία, αφού οι ελληνικές ομάδες όπως θα δούμε παρακάτω έχουν αντίστοιχα τις λιγότερες απευθείας αποβολές. Η ομάδα όμως της Chelsea διαφοροποιείται έντονα στην Αγγλία με σχεδόν τις μισές αποβολές από την “κατακόκκινη” ομάδα των “κανονιέρηδων” της Arsenal.
Στην αντίστοιχη σύγκριση των πρωταθλημάτων οι ελληνικές πρωτοπόρες ομάδες σε αντίθεση με την πρωτιά σε κίτρινες κάρτες που ακολουθούν τη λογική των πολλών φάουλ, έρχονται τελευταίες στις αποβολές. Συμπεραίνουμε, πως ενώ οι ελληνικές σφυρίχτρες είναι ευαίσθητες, αλλά και το ελληνικό ποδόσφαιρο πιο άτεχνο με πολύ σωματική επαφή, η διαιτησία πιθανότατα και με τον φόβο της κερκίδας στην “πλάτη” της δεν βρίσκει το σθένος να «τσαλακώσει» τη «βαριά φανέλα» και να αποβάλει παίκτη των μεγάλων.
Με την Ελλάδα να βρίσκεται στην 3η θέση των αποβολών με 76% έως και 112% λιγότερες αποβολές από αντίστοιχα την Premier League και την La Ligue1 με απευθείας κόκκινη κάρτα, δημιουργείται η αίσθηση ότι οι τήρηση των κανονισμών δεν είναι αμερόληπτη στη χώρα μας.
7) Πέναλτι
• Ερμηνεία δείκτη:
Α. Διάγραμμα 1.14: Προσδιορίζει το μέσο όρο των πέναλτι μέσα σε ένα έτος και ανά ομάδα
• Συμπεράσματα
Στο παραπάνω διάγραμμα (1.14), βλέπουμε την ομάδα της Chelsea και του Παναθηναϊκού να διακρίνονται ως αυτές με τα περισσότερα κερδισμένα πέναλτι στα πρωταθλήματά τους, ενώ η ομάδα της Marseille εμφανίζει τα λιγότερα, παρουσιάζοντας εντυπωσιακές τιμές απόκλισης ανεξαρτήτως πρωταθλήματος αναιρώντας την κλιμακωτή ομοιομορφία των υπολοίπων ομάδων.
Στη σύγκριση των 3 πρωταθλημάτων η αγγλική Premier League εμφανίζει από 32,7% έως και 39% περισσότερα πέναλτι από το 2ο ελληνικό και 3ο γαλλικό πρωτάθλημα.
8) Πρωταθλητές – Ανταγωνιστικότητα
Οσον αφορά το πλήθος των τίτλων αναλύσαμε ένα ακόμη στοιχείο το οποίο ήταν ο αριθμός των οριακών βαθμολογικώς πρωταθλημάτων (διαφορά βαθμών ≤7).
Ελληνικό πρωτάθλημα:
Ολυμπιακός 16,
Παναθηναϊκός 2
• 10 είναι οριακά <7 βαθμών διαφοράς.
• 2 ομάδες με τίτλο.
Γαλλικό πρωτάθλημα:
Lyon 7, Monaco 2, Bordeaux 2, Paris 2, Lille 1, Lens 1, Marseille 1, Nantes 1, Montpellier 1.
• 11 είναι οριακά <7 βαθμών διαφοράς.
• 10 ομάδες με τίτλο
Αγγλικό πρωτάθλημα :
Manchester United 10, Chelsea 3, Arsenal 3, Manchester City 2
• 11 είναι οριακά κάτω από <7 βαθμούς.
• 4 ομάδες με τίτλο/
Γενικά Συμπεράσματα:
• Σε γενικές γραμμές το αγγλικό ποδόσφαιρο διαφέρει αισθητά ως προς τα σφυρίγματα με τον καθαρό χρόνο αγώνα να ξεπερνά κατά πολύ τα υπόλοιπα, αφού τα φάουλ είναι πολύ λιγότερα.
• Ενώ στη περίοδο 1996 – 2014 και οι τρείς διοργανώσεις έχουν 10 – 11 οριακά πρωταθλήματα και άρα ανταγωνιστικά, είναι αισθητή η διαφορά ως προς το τελικό αποτέλεσμα και τον αριθμό των ομάδων σε κάθε πρωτάθλημα που “γεύτηκαν” τον τίτλο.
• Το ελληνικό πρωτάθλημα υστερεί ξεκάθαρα ανταγωνισμού. Μόλις 2 ομάδες πρωταθλήτριες με τον Ολυμπιακό να κατέχει την μερίδα του λέοντος.
• Το ελληνικό πρωτάθλημα ξεχωρίζει για τα πολλά φάουλ όπως προαναφέραμε και επιβεβαιώνεται και από το διάγραμμα 1.3 με τη διακοπή του ρυθμού να αποβαίνει εις βάρος της ποιότητας του παιχνιδιού.
• Εντονη αντίφαση ανάμεσα στα πολλά φάουλ του ελληνικού ποδοσφαίρου, αλλά και τις λίγες αποβολές.
• Για τις πρωτοπόρες ομάδες και των τριών εθνικών κατηγοριών εμφανίζεται ένα αξιοπερίεργο σημείο, με τα φάουλ κατά να είναι περισσότερα από τα φάουλ υπέρ. Εξαίρεση αποτελούν οι ομάδες του Ολυμπιακού, της Lyon, και της Manchester City με αναλογία περισσότερων φάουλ υπέρ έναντι κατά. Το φαινόμενο των περισσότερων φάουλ κατά, ισχύει και σε άλλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα με εξαίρεση το ισπανικό.
• Ο Ολυμπιακός σε πολλές κατηγορίες εμφανίζει τιμές που παραπέμπουν στα άλλα πρωταθλήματα.
• Στη Super League είναι ξεκάθαρη η δυσαναλογία μεταξύ πολλών φάουλ εκτός μεγάλης περιοχής και λίγων απευθείας αποβολών με κόκκινη κάρτα καθώς και υποδείξεις πέναλτι.
• ΠΑΟΚ, Arsenal και Bordeaux είναι οι “σκληροί” του εκάστοτε πρωταθλήματος με περισσότερες αποβολές.
H ταυτότητα της έρευνας
Η έρευνα διεξήχθη από τον καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης Κωνσταντίνο Ζοπουνίδη (ακαδημαϊκό) σε συνεργασία με τον Ερμή Χέλμη (Σύμβουλο Αθλητικών Δραστηριοτήτων Πολυτεχνείου Κρήτης) και τον Δημήτρη Νίκλη (Εργαστήριο Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης Πολυτεχνείου Κρήτης)
