Πόλος έλξης το φαράγγι της Σαμαριάς

Τις καλύτερες εντυπώσεις φαίνεται να αποκομίζουν οι επισκέπτες του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς τόσο από το φυσικό κάλλος της περιοχής όσο και από την οργάνωση του χώρου αλλά και την εξυπηρέτησή τους από τους εργαζόμενους.

Οι περισσότεροι θεωρούν προσιτή την τιμή του εισιτηρίου, δηλώνοντας ότι θα μπορούσαν να πληρώσουν ακόμα κι ένα μεγαλύτερο αντίτιμο για να επισκεφθούν τον δρυμό, ενώ σημαντικό ρόλο στα θετικά σχόλια φαίνεται να διαδραματίζει το γεγονός ότι οι επισκέπτες αισθάνονται ασφάλεια ακόμα και σε συνθήκες πανδημίας.
Τα παραπάνω είναι μερικά από τα συμπεράσματα της έρευνας που διεξήγαγαν το ΜΑΙΧ σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης ακολουθώντας τη μέθοδο της Πολυκριτήριας Μεθοδολογίας Ικανοποίησης Επισκεπτών (MUSA – Multicriteria Satisfaction Analysis), η οποία έχει αναπτυχθεί στο Πολυτεχνείο Κρήτης και ανήκει στην ευρύτερη οικογένεια των πολυκριτήριων προσεγγίσεων. Η έρευνα βασίστηκε σε δεδομένα που συγκεντρώθηκαν κατά την τουριστική σεζόν του 2020 εν μέσω της πανδημίας COVID-19 στον πυρήνα του Εθνικού Πάρκου Σαμαριάς, με τη συνδρομή της Διεύθυνσης Δασών Χανίων, με στόχο την πολύπλευρη κατανόηση της επισκεψιμότητας στο Εθνικό Πάρκο Σαμαριάς υπό τόσο δύσκολες συνθήκες.
Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε δομημένο ερωτηματολόγιο το οποίο περιείχε ερωτήσεις σχετικά με τα δημογραφικά στοιχεία του ερωτηθέντα, την αξιολόγηση των επιμέρους στοιχείων της επίσκεψης στο φαράγγι και ερωτήσεις σχετικά με την ολική ικανοποίηση του επισκέπτη.
Η επιτόπια έρευνα έλαβε χώρα το καλοκαίρι του 2020, ενώ για τη συλλογή των δεδομένων εφαρμόστηκε δειγματοληψία ευκολίας. Συνολικά, μέσω προσωπικών συνεντεύξεων ρωτήθηκαν 316 επισκέπτες οι οποίοι συμπλήρωσαν επιτυχώς το ερωτηματολόγιο.

1 από 3

Την ευθύνη της έρευνας είχαν ο διευθυντής του ΜΑΙΧ Γιώργος Μπαουράκης, οι καθηγητές του Πολυτεχνείου Κρήτης Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης και Ευάγγελος Γρηγορούδης, ο ερευνητής του ΜΑΙΧ και υποψήφιος διδάκτωρ του Πολυτεχνείου Κρήτης Γιώργος Φακωτάκης και ο μεταπτυχιακός φοιτητής του ΜΑΙΧ Αντώνης Τηγανής.

ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ

Στο πλαίσιο της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν ως επιμέρους κριτήρια ικανοποίησης οι αξιολογήσεις των επισκεπτών σχετικά με: 1) τη συμβολή των οδηγών/ξεναγών, 2) τα σήματα κατά μήκος του μονοπατιού, 3) την ασφάλεια στο μονοπάτι, 4) τον διαθέσιμο χρόνο στο πάρκο, 5) το τοπίο, 6) την παρουσία και τη βοήθεια από τους υπαλλήλους, 7) τις τοπικές επιχειρήσεις/ καταστήματα μέσα στο πάρκο, 8) τα σημεία ξεκούρασης μέσα στο πάρκο, και, 9) την τιμή του εισιτηρίου εισόδου.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα οι επισκέπτες είναι ικανοποιημένοι σε υψηλό επίπεδο από το πάρκο του φαραγγιού, ενώ δείχνουν υψηλά επίπεδα ικανοποίησης και για τα σημεία ξεκούρασης, το τοπίο, το διαθέσιμο χρόνο και την ασφάλεια του μονοπατιού. Τα κριτήρια που εμφανίζονται να επιδρούν περισσότερο στην ολική ικανοποίηση των επισκεπτών είναι τα σημεία ξεκούρασης και ο διαθέσιμος χρόνος, τα οποία ακολουθούνται από τη σήμανση κατά μήκος του μονοπατιού, την ασφάλεια, το τοπίο και την παρουσία των υπαλλήλων. Τα λιγότερο σημαντικά κριτήρια είναι η τιμή του εισιτηρίου, οι τοπικές επιχειρήσεις/καταστήματα και οι ξεναγοί/οδηγοί.

ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ

Με βάση τα αποτελέσματα της δειγματοληψίας, φαίνεται να υπάρχει μια 1:1 αναλογία αντρών και γυναικών Το συντριπτικά μεγαλύτερο τμήμα του δείγματος είναι απόφοιτοι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης ενώ η πλειοψηφούσα ηλικιακή κατηγορία είναι από 20 ως 35 ετών. Ακόμη, η μεγαλύτερη εισοδηματική κατηγορία αντιστοιχεί σε ετήσια εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ. Ο κύριος τρόπος μετάβασης στο φαράγγι είναι η χρήση λεωφορείου και οι επισκέπτες πήγαν είτε μόνοι τους είτε με παρέα/σύντροφο/οικογένεια. Ακόμη, η πλειοψηφία ήξερε για το Εθνικό Πάρκο Σαμαριάς πριν έρθει στην Κρήτη, χωρίς ωστόσο να γνωρίζει ότι έχει ανακηρυχθεί UNESCO Biosphere Reserve.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Σύμφωνα πάντα με τα συμπεράσματα της έρευνας, η εμπειρία που αποκομίζουν οι επισκέπτες φαίνεται άριστη, ενώ η διάθεσή τους να προτείνουν το Εθνικό Πάρκο Σαμαριάς σε γνωστούς και φίλους για να το επισκεφτούν και να το εντάξουν στις επιλογές των διακοπών τους αποτελεί ένδειξη για τη δυναμική και τις προοπτικές του χώρου για περαιτέρω τουριστική άρα και οικονομική ανάπτυξη.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, πρώτη προτεραιότητα για τους επισκέπτες φαίνεται να είναι η ύπαρξη αρκετών σημείων ξεκούρασης κατά μήκους της διαδρομής, αλλά και ο επαρκής διαθέσιμος χρόνος μέσα στο φαράγγι. Σε συνδυασμό με τη σημασία του τοπίου, τα σημεία ξεκούρασης θα πρέπει να τοποθετούνται όπου υπάρχει καλύτερη θέα.
Ακόμη, είναι ιδιαίτερα σημαντική η αίσθηση ασφάλειας. Το γεγονός ότι παρά τις υφιστάμενες συνθήκες (περίοδος πανδημίας), 56.287 άτομα επέλεξαν να το επισκεφτούν δείχνει την αξία ενός τέτοιου ανοιχτού χώρου ιδιαίτερου φυσικού κάλους. Ταυτόχρονα, η ανάλυση των δεδομένων δείχνει ότι οι επισκέπτες αισθάνονται ιδιαίτερα ασφαλείς κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους.
Ιδιαίτερη σημασία δίδεται και στη συνδρομή του προσωπικού του πάρκου, το οποίο είναι παρόν και έτοιμο να παρέχει συμβουλές και βοήθεια.
Από την άλλη πλευρά, χαρακτηριστικά όπως η τιμή του εισιτηρίου ή οι ειδικοί ξεναγοί φαίνεται να έχουν το λιγότερο σημαντικό ρόλο για την ικανοποίηση των επισκεπτών. Ειδικά για το αντίτιμο του εισιτηρίου (5€), οι επισκέπτες δηλώνουν ιδιαίτερα ικανοποιημένοι σε όλες τις ετήσιες έρευνες που πραγματοποιούνται. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα δεδομένα του 2020 εν μέσω της πανδημίας, το 76% δήλωσε ότι θα ήταν διατεθειμένο να καταβάλει τουλάχιστον 2 ευρώ επιπλέον, το οποίο θα μπορούσε να συνεισφέρει επιπλέον οικονομικούς πόρους για τη συντήρηση και την προστασία του πάρκου.

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Αξίζει να σημειωθεί ότι η έρευνα πραγματοποιήθηκε το 2020 όπου λόγω της πανδημίας, μετά την άρση του lockdown της Άνοιξης, απαιτήθηκε να καθοριστούν ειδικά υγειονομικά πρωτόκολλα και να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας. Το Πάρκο άνοιξε με μεγάλη καθυστέρηση στις 27 Ιουνίου (αντί την 1η Μαΐου όπως τις προηγούμενες χρονιές) ενώ παρέμεινε ανοιχτό μέχρι 28 Οκτωβρίου, οπότε και έκλεισε λόγω της επιδείνωσης των καιρικών συνθηκών.
Λόγω της σημαντικά μικρότερης διάρκειας λειτουργίας και του γενικού κλίματος που επηρέασε τον τουρισμό στο Νομό Χανίων σημειώθηκε σημαντική μείωση επισκεπτών σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές.
Συνολικά καταγράφηκαν 56.287 άτομα, γεγονός που αντιστοιχεί σε μείωση 64,61% σε σχέση με το 2019. Αυτή η μείωση οφείλεται κατά το πιθανότερο στη συνθήκη που δημιούργησε η τρέχουσα πανδημία.
Ενδιαφέρον πάντως παρουσιάζει η αύξηση της επισκεψιμότητας του φαραγγιού της Σαμαριάς από Έλληνες τουρίστες για την τουριστική σεζόν του 2020 σε σύγκριση με τις προηγούμενες χρονιές ειδικά κατά τους πρώτους μήνες λειτουργίας του Πάρκου, Ιούνιο-Αύγουστο.
Παράλληλα παρατηρήθηκε επίσης σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό που απάντησε ότι δεν είναι η πρώτη του επίσκεψη στο Εθνικό Πάρκο Σαμαριάς: 40% σε σχέση με 10% το 2019.
Το αποτέλεσμα αυτό δείχνει ότι εξαιτίας των περιορισμών στις μετακινήσεις και το γενικότερο κλίμα αβεβαιότητας εξαιτίας της πανδημίας, το Εθνικό Πάρκο Σαμαριάς προσέλκυσε συγκριτικά περισσότερο εσωτερικό τουρισμό κατά τη σεζόν του 2020.