Όλοι γνωρίζουμε τον συμπαθή ήρωα, που τρώγοντας μια κονσέρβα σπανάκι αντιμετωπίζει τους εχθρούς. Ο Ποπάυ έχει μεγαλώσει μια ολόκληρη γενιά μέσα από τα κόμικς και τις ταινίες του, ενώ κυκλοφορεί ακόμα και σήμερα στα περίπτερα. Ας δούμε όμως πώς ξεκίνησε αυτό το κόμικ, αρχίζοντας από το μακρινό 1894…
Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΠΑΫ
Το 1894 γεννιέται στην Αμερική ο Elzie Crisler Segar. Από μικρή ηλικία βοηθούσε τον πατέρα του στο βάψιμο σπιτιών και στην τοποθέτηση ταπετσαριών. Υπήρξε ιδιαίτερα ταλαντούχος στα τύμπανα, ενώ συνόδεψε μουσικά αρκετές ταινίες ή και τοπικά θεατρικά έργα. Στα 18 του χρόνια αποφασίζει να γίνει σκιτσογράφος και παρακολουθεί κάποια μαθήματα από απόσταση, ενώ μελετάει μόνος του και σκιτσογράφους της εποχής. Λίγα χρόνια αργότερα, γνωρίζει τον Richard Outcault, τον δημιουργό του “The Yellow Boy”, το οποίο από μερικούς θεωρείται και η απαρχή της τέχνης του κόμικ όπως την γνωρίζουμε σήμερα. Τα επόμενα χρόνια θα σκιτσογραφήσει τις πρώτες του σειρές. Το μεγάλο βήμα ωστόσο γίνεται όταν το 1919 δημοσιεύει στο New York Journal, με τον τίτλο “Thimble Theatre”, όπου πρωταγωνιστεί ο Ham Gravy και η γνωστή μας Olive Oyl. Η σειρά αυτή τρέχει για περίπου μια δεκαετία, όταν κάνει την εμφάνισή του ένας δευτερεύων χαρακτήρας, ο οποίος βοηθάει τους δύο πρωταγωνιστές σαν πλήρωμα του πλοίου που θα τους πάει σε ένα νησί-καζίνο. Το όνομα του χαρακτήρα αυτού… Ποπάυ! Η αντίδραση του κοινού οδηγεί τον δημιουργό να επαναφέρει τον Ποπάυ πέντε εβδομάδες αργότερα, ενώ σιγά-σιγά ο ρόλος του μεγαλώνει. Το 1930, η Olive αφήνει τον Ham και γίνεται το κορίτσι του Ποπάυ. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1933, ο Ποπάυ υιοθετεί και το “Swee’Pea”. Μέχρι τότε, στο κόμικ του Segar γίνονται ελάχιστες αναφορές στο σπανάκι, ενώ ο αντίπαλος του “Bluto” κάνει μόλις μια φορά την εμφάνισή του. Το κόμικ είναι τόσο γνωστό που ο Segar αμείβεται με το ποσό των 100.000 δολαρίων τον χρόνο. Ωστόσο το 1938, πεθαίνει από λευχαιμία, αλλά το έργο του το συνεχίζουν μια σειρά από άλλους σκιτσογράφους που τελικά θα του δώσουν την εικόνα που είναι γνωστή έως και σήμερα.
ΣΗΜΑ ΚΑΤΑΤΕΘΕΝ ΤΟ ΣΠΑΝΑΚΙ
Πέρα από τα κόμικς-στριπ που κυκλοφορούν στις εφημερίδες, ο Ποπάυ θα εμφανιστεί και σε πολλές ακόμα μορφές. Πιο γνωστές σίγουρα οι αυτόνομες ιστορίες κόμικ που κυκλοφόρησαν, από πολλούς διαφορετικούς σκιτσογράφους αλλά και εκδοτικούς. Το 2019, στην επέτειο 90 χρόνων του ήρωα αρχίζει ένα webcomic με προσαρμογές του στο στυλ πολλών διαφορετικών καλλιτεχνών. Πολλές είναι και οι εμφανίσεις του Ποπάυ σε άλλα μέσα, με πιο σημαντικό αυτό του animation. Μέσα από κινηματογραφικές αλλά και τηλεοπτικές παραγωγές, από το 1932 μέχρι το 2004, κάνει την εμφάνισή του σε πολλές ταινίες στην μικρή αλλά και μεγάλη οθόνη και είναι εκεί που ουσιαστικά δημιουργείται ο μύθος με την δύναμη του σπανακιού.
Το σπανάκι που πλέον είναι σήμα κατατεθέν του ήρωα, κάνει την εμφάνισή του το 1932 και όσο περνούσαν τα χρόνια αυτό γινόταν πιο έντονο. Ο δημιουργός διάλεξε ειδικά το σπανάκι λόγω της περιεκτικότητάς του σε σίδηρο. Μάλιστα, αυτό έγινε από ένα τυπογραφικό λάθος του επιστήμονα, που μέτρησε την ποσότητα του σιδήρου, τοποθετώντας λάθος την υποδιαστολή, οδηγώντας την τιμή σιδήρου του σπανακιού να είναι 10 φορές μεγαλύτερη! Αργότερα αυτό θα διορθωθεί, αλλά ο μύθος είχε ήδη δημιουργηθεί. Η δημοφιλία του Ποπάυ θα οδηγήσει σε υψηλότερη κατανάλωση σπανακιού, ενώ με αυτή την αφορμή στήθηκαν και δύο αγάλματά του στην γενέτειρα πόλη του Segar, αλλά και στο Αρκάνσας που αποκαλείται ως η Παγκόσμια Πρωτεύουσα Σπανακιού.
Ο ΠΡΟΑΓΓΕΛΟΣ ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΗΡΩΩΝ
Το 1980 κυκλοφορεί μια μεγάλου μήκους ταινία, με πρωταγωνιστή τον Robin Williams στον ρόλο του Ποπάυ. Η ταινία γυρίζεται σε ένα χωριό της Μάλτας, το οποίο πλέον είναι τουριστική ατραξιόν και γνωστό σαν το χωριό του Ποπάυ. Αν και η ταινία πήρε κατά κύριο λόγο αρνητικές κριτικές, θεωρήθηκε ως επιτυχία, καθώς οι εισπράξεις που έκανε ήταν διπλάσιες από το κόστος παραγωγής του. Ο Ποπάυ θα επηρεάσει μια ολόκληρη γενιά. Θεωρείται από πολλούς ο προάγγελος όλων των σούπερ ηρώων που κατακλύζουν την Αμερική στα κόμικς μερικά χρόνια αργότερα. Η Nintendo αρχικά σχεδίαζε τους χαρακτήρες της με βάση τον Ποπάυ. Συγκεκριμένα, ο Mario ήταν o Ποπάυ, ο Donkey Kong ο Bluto, κάτι που τελικά θα αλλάξει όταν δεν μπόρεσε να πάρει τα δικαιώματα χρήσης του ήρωα. Το 1973, ο Captain Strong που δημιουργείται από την DC Comics, αποτελεί ουσιαστικά μίξη δύο ηρώων, του Superman και του Ποπάυ σε ένα χαρακτήρα. Το 1988, η Disney σκόπευε να συμπεριλάβει τον δημοφιλή ήρωα (και άλλους ήρωες της σειράς) στην ταινία της “Who framed Roger Rabbit”, κάτι που τελικά δεν έκανε, καθώς δεν μπόρεσε επίσης να αποκτήσει τα πνευματικά δικαιώματα.
Η “ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ” ΤΟΥ ΗΡΩΑ
Από το 2009, όπου και συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από τον θάνατο του δημιουργού του Ποπάυ, Segar, o χαρακτήρας έχει απελευθερωθεί από πνευματικά δικαιώματα σε όλες τις χώρες εκτός της Αμερικής. Εκεί ο δημιουργός θεωρείται σαν υπάλληλος του συνδικάτου “King Features”, όπου ανήκε όταν δημιούργησε το συγκεκριμένο κόμικ, το οποίο κατέχει το trademark του ήρωα. Πρόσφατα κυκλοφόρησε στην Αμερική με διανομή και στην Ευρώπη, ένα αφιέρωμα στον ήρωα του Ποπάυ, μέσα από περισσότερες από 100 διαφορετικές εικονογραφήσεις. Αυτές έχουν γίνει από 75 δημιουργούς κόμικ που ανήκουν στην εμπορική αλλά και εναλλακτική σκηνή. Το κόμικ αυτό μπορεί κανείς να το βρει και στην Chaniartoon Comic Library.