Σε νέα πορεία κινείται η εμπορία του χανιώτικου αβοκάντο καθώς στους ήδη υπάρχοντες διακινητές του προϊόντος έχουν προστεθεί τελευταία και άλλοι, ανάμεσά τους και ο Α.Σ. Χανίων που με την παλαιότερη μορφή του (ΕΑΣ Χανίων) ήταν από τους πρώτους που εξήγαγε το προϊόν στο εξωτερικό.
Eπειδή η εμπορία του προϊόντος βασίζεται στην καλλιέργεια οι προκλήσεις για τους παραγωγούς είναι ανοικτές ωστόσο σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο ακόμα και για το αβοκάντο που παρουσιάζει τεράστια ανάπτυξη στα Χανιά.
«Συγκρατημένη αισιοδοξία για το μέλλον»
«Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της εμπορίας του αβοκάντο» λέει ο παραγωγός και πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Εσπεριδοειδών και Αβοκάντο “Κορμός” κ. Ευτύχης Τρικουνάκης. Η συγκεκριμένη ομάδα παραγωγών διακινεί πάνω από 1000 τόνους αβοκάντο ετησίως μέσω εμπόρων που δραστηριοποιούνται στα Χανιά.
«Έχει καλλιεργηθεί στον κόσμο μια υπερβολική αισιοδοξία. Το ότι θα φυτέψεις 100 δέντρα δεν σημαίνει ότι θα λύσεις τα προβλήματα της οικογένειας, και της ζωής σου. Ακούγονται υπερβολές που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα για το αβοκάντο. Είναι ένα δέντρο που μια χρονιά θα δώσει καρπό, μια δεν θα δώσει, θέλει κλαδέματα, λίπανση, μεγάλη φροντίδα, είναι ευάλωτο στις καιρικές συνθήκες. Φέτος στις πολλές βροχές και στις πλημμύρες, του χρόνου σε μια νοτιά, την επόμενη χρονιά σε ένα χιονιά» τονίζει ο κ. Τρικουνάκης.
Αυτή τη στιγμή οι τιμές πώλησης του αβοκάντο για τον παραγωγό είναι πολύ καλές και υπάρχει και ζήτησε. Όμως όπως πιστεύει ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών «δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτές οι τιμές θα τις έχουμε και στο μέλλον. πχ. Πριν από δύο μήνες στις 15 Οκτωβρίου στις λαικές αγορές της Κωνσταντινούπολης πουλώνταν καλής ποιότητας αβοκάντο, τουρκικής καλλιέργειας στην τιμή των 80 λεπτών το κιλό! Όταν υπάρχει διεθνές εμπόριο και ο κάθε έμπορας μπορεί να φέρει προϊόντα από όπου θέλει γιατί να μην φέρει από την Τουρκία με επιβάρυνση του 1,5 ευρώ με τα μεταφορικά και να το αγοράσει από εμάς 2,5 ή 3 ευρώ το κιλό;».
Αναφορικά με το θέμα που έχει προκύψει με την τουριστική περίοδο και την ανάγκη να καλλιεργηθούν στα Χανιά ποικιλίες που να δίνουν καρπούς τότε που υπάρχει μεγάλη ζήτηση και να μην γίνονται εισαγωγές ο κ. Τρικουνάκης πιστεύει πως «μέχρι πριν από 5-6 χρόνια το 70% των αβοκάντο ήταν ποικιλίας Fuerte, χειμερινή ποικιλία, από δέντρα που είχαν φυτευτεί μέσω τον ΜΟΠ τη δεκαετία του ΄80 . Επειδή έχουμε μεγάλη απώλεια αυτών των δέντρων λόγω “φυτόφτωρας” φυτεύτηκαν πάρα πολλά νέα δέντρα τα τελευταία χρόνια κυρίως Hass. Αυτή τη στιγμή είμαστε στο Δεκέμβρη και έχουν τελειώσει οι ποικιλίες και η Fuerte και η Zutano, και βλέπω τα Hass που πέρισυ μπήκαν στην αγορά από τον Ιανουάριο να μπαίνουν φέτος από το Δεκέμβρη από την επόμενη εβδομάδα. Θα μπουν στην αγορά τον Δεκέμβρη δηλαδή ενώ θα έπρεπε να μπουν τον Μάρτιο, επομένως πως θα έχουμε το καλοκαίρι Ηass ; Εδώ δεν θα έχουμε Hass ούτε την άνοιξη γιατί η ζήτηση είναι τεράστια! Πρέπει να καταλάβουμε όλοι ότι στα Χανιά παράγουμε ένα μικρό μέρος της παγκόσμιας παραγωγής avocado και ακολουθούμε την αγορά που είναι παγκόσμια!»
«Η εμπορία στους παραγωγούς»
Δυναμική επανεισδοχή στο χώρο της εμπορίας αβοκάντο κάνει ο “Αγροτικός Συνεταιρισμός Χανίων”, ξεκινώντας πέρυσι με μια μικρή ποσότητα (100 τόνοι) και στόχο φέτος να την υπεδιπλασιάσει. Στην προσπάθεια του αυτή βοηθάει και η τιμή που προσφέρει καθώς ξεκίνησε να αγοράζει με 2,70 ευρώ το κιλό και σήμερα 2,50 ευρώ το κιλό τιμή η οποια ειναι η υψηλοτερη στην αγορα.
Μιλώντας στα “Χ.Ν.” ο προιστάμενος εμπορίας Γιάννης Μαράκης εξηγεί πως ο συνεταιρισμός ήταν αυτός που πρώτος ασχολήθηκε σοβαρά με την εμπορία του συγκεκριμένου προϊόντος.
« Η καλλιέργεια αβοκάντο άρχισε από τη δεκαετία του ΄60, όμως η διαδικασία της μαζικής παραγωγής και εμπορίας ξεκίνησε τη δεκαετία του ΄80 με πρωτοβουλία τότε της ΕΑΣ Χανίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι την εποχή εκείνη το 90% της ποσότητας που διακινούσαμε ( περίπου 1000 τόνοι ) πήγαινε στο εξωτερικό (Ολλανδία, Αγγλία, Γαλλία). Αυτό συνεχίσθηκε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ΄90 όταν για διάφορους λόγους η εμπορία αυτή σταμάτησε από μεριάς της ΕΑΣ Χανίων. Σήμερα ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Χανίων (πρώην Μανταρινοπαραγωγών) αξιοποιώντας τις εγκαταστάσεις της ΕΑΣ Κωδωνίας-Κισσάμου και προχωρώντας σε επενδύσεις με ίδιους πόρους στο μηχανολογικό εξοπλισμό διαθέτοντας ένα σύγχρονο συσκευαστήριο αβοκάντο-εσπεριδοειδών» σημειώνει ο κ. Μαράκης
Αναφορικά με την μεγαλύτερη τιμή που δίνει ο συνεταιρισμός σε σύγκριση με την αγορά ο προϊστάμενος εμπορίας δηλώνει πως «εμείς με αυτήν την τιμή έχουμε κέρδος. Και με τα 2,50 ευρώ το κιλό που δίνουμε έχουμε το κέρδος μας που στην ουσία είναι κέρδος του παραγωγού γιατί ο συνεταιρισμός ανήκει στους παραγωγούς.»
Ο συνεταιρισμός στελεχώθηκε με νέους και παλιούς υπαλλήλους και όπως λέει ο προϊστάμενος εμπορίας «δεν έχει καμία δανειακή υποχρέωση, δεν χρωστάει στην εφορία και στους ασφαλιστικούς οργανισμούς δεν έχει κανένα οικονομικό πρόβλημα. Έχει τακτοποιήσει τα οικονομικά , λειτουργεί με ανταγωνιστικό τρόπο και έχουμε κερδίσει την εμπιστοσύνη του παραγωγού γιατί τον πληρώνουμε στην ώρα του. Τον παραγωγό τον εξοφλούμε μέσα στο μήνα και αν θέλει του δίνουμε και προκαταβολή όταν την ίδια ώρα εμείς από τα super market παίρνουμε δίμηνες επιταγές. Στη διοίκηση του συνεταιρισμού Πρόεδρος είναι ο Χαρίλαος Βλαζάκης, ο οποίος είναι Γεωπόνος, παραγωγός και πρώην συνεταιριστικός υπάλληλος. Από αυτές τις ιδιότητες είναι ξεκάθαρο ότι είναι ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση.»
Φέτος διανύουμε μια χρονιά στην οποία πολλές πρώιμες ποικιλίες αβοκάντο έπαθαν ζημιές εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων.«Παραλάβαμε 100 τόνους αβοκάντο πέρυσι και φέτος έχουμε φτάσει από τώρα σε αυτήν την ποσότητα και με πολλούς νέους παραγωγούς να μας εμπιστεύονται. Το προϊόν μας το διακινούμε σε δύο μεγάλες αλυσίδες super market στην Ελλάδα (Σκλαβενίτης, Βασιλόπουλος) σε ποσοστό 80% » λέει ο κ. Μαράκης.
ΤΜΗΜΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ
Την ίδια στιγμή όμως ακόμα και στα Χανιά υπάρχουν εποχές όπως το καλοκαίρι όπου δεν παράγονται αβοκάντο και γίνονται μαζικές εισαγωγές από τρίτες χώρες για να καλύψουν τη ζήτηση. Πως μπορεί να αλλάξει αυτό, να μπουν ποικιλίες που να δίνουν προϊόν και το καλοκαίρι; «Αυτό είναι ένα ερώτημα πολύ σημαντικό και θα πρέπει να έχουμε αβοκάντο όλο το χρόνο. Στους άμεσους στόχους μας είναι να δημιουργήσουμε τμήμα στήριξης της καλλιέργειας του αβοκάντο . Το αβοκάντο είναι πολύ καλό προϊόν, έχει καλή απόδοση αλλά παράλληλα είναι πολύ απαιτητικό στην καλλιέργεια, στο πότισμα, στη λίπανση κα. Και επειδή πολλά λόγια λέγονται για το “πάντρεμα τουρισμού και αγροτικού τομέα” εμείς θέλουμε να προχωρήσουμε στην πράξη, να φύγουμε από τη θεωρία Για το σκοπό αυτό θα εντείνουμε τις προσπάθειες μας και θα επισκεφθώ προσωπικά όλα τα ξενοδοχεία του Βόρειου Άξονα σε μια προσπάθεια να πειστούν οι ξενοδόχοι να βάλουν τα τοπικά μας προϊόντα στις επιχειρήσεις τους. Επίσης όπως εμείς ως συνεταιρισμός κατοχυρώσαμε το “ΠΟΠ Κολυμπάρι” για το λάδι, το “ΠΟΠ Μάλεμε” για το πορτοκάλι το μοναδικό στην Ελλάδα και γίνονται προσπάθειες και για το αβοκάντο Χανίων να αναγνωριστεί ΠΓΕ (Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης)». Στόχος του συνεταιρισμού και για αυτό το σκοπό έχει αναπτυχθεί μια συνεργασία με τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας της Π.Ε. Χανίων είναι υπάρξει νομοθετική παρέμβαση που να ορίζει την κατάλληλη εποχή κοπής και διάθεσης του αβοκάντο. «Είμαστε αντιμέτωποι με ένα φαινόμενο, να προχωρούν οι παραγωγοί σε πρόωρη κοπή του αβοκάντο επειδή έχουν άγχος οι έμποροι να μπουν στην αγορά με αποτέλεσμα ο καρπός να μην ωριμάζει , να μην έχει τα κατάλληλα λιπαρά και να δυσφημείται έτσι το Χανιώτικο αβοκάντο. Αυτό είναι απαράδεκτο και πρέπει να σταματήσει. Τώρα βρισκόμαστε στις αρχές Δεκεμβρίου και μαθαίνω ότι κάποιοι ετοιμάζονται να κόψουν αβοκάντο της ποικιλίας Hass που κανονικά είναι ώριμο από τον Μάρτιο. Τέτοιες πρακτικές δεν πρέπει να είναι αποδεκτές» καταλήγει ο κ. Μαράκης.
Η αβοκαντοκαλλιέργεια στα Χανιά
• Παραγωγοί 800
• Στρέμματα δηλωμένα 3.000
• Αβοκάντο δέντρα 130.000
• Περιοχές ανάπτυξης: Κάμπος Κοιλιάρη, Κάμπος Κερίτη, περιοχή Πλατανιά, Βουκολιών.
Σ.Σ. Τα στοιχεία είναι με βάση τις δηλώσεις στο ΟΣΔΕ (Ολοκληρωμένο Σχεδιασμό Διαχείρισης Ελέγχου). Oι πραγματικοί αριθμοί είναι πολύ πιο αυξημένοι καθώς πολλοί παραγωγοί δεν δηλώνουν ως καλλιέργεια το avocado επειδή έχει μεγαλύτερες εισφορές στον ΕΛΓΑ κα.
