«Κλειδί στην ευτυχία του ατόμου είναι οι σωστές δόσεις διέγερσης και ηρεμίας».
Από το βιβλίο Homo Deus
Ρωτήσατε χθες, ημέρα των Τριών Ιεραρχών, έναν μαθητή να σας πει αν είναι ευτυχισμένος;
Η έρευνα για την ανθρώπινη ευτυχία ονομάζεται “Happynomics” και μας αποκαλύπτει ενδιαφέρουσες πτυχές της. Σχετίζεται λένε με τους προσωπικούς μας στόχους και το αίσθημα πληρότητάς μας. Συγκεκριμένα, έχει σχέση με το εισόδημα, τους φίλους, τις σχέσεις, την πνευματικότητα και την εξωστρέφεια μας και το πόσο μας αρέσει η εργασία μας. Στην περίπτωση των μαθητών το σχολείο τους.
Και μιας οι Ευρωπαίοι είμαστε λιγότερο ευτυχισμένοι από τους Αφρικανούς (οι πλέον ευτυχείς στον κόσμο), ας δούμε μερικά περιστατικά μη ευτυχίας.
Στο σημερινό σημείωμα παρουσιάζω περιστατικά παιδιών που δεν πηγαίνουν σχολείο, εφήβων που το τσούζουν (γιατί άραγε;), παιδιών που τα χαπακώνουν και για το εκπαιδευτικό μας σύστημα που αλλάζει ρούχα συνεχώς.
Θέλουμε σχολείο!
Είναι στιγμές που όσο έμπειρος και εξοικειωμένος κι αν είσαι με τα παιδιά έρχεσαι σε δύσκολη θέση. Για παράδειγμα:
Τι να απαντήσεις σε μικρά παιδιά όταν σου λένε ότι θέλουμε να ερχόμαστε στο Δημοτικό σχολείο, αντί να ζητιανεύουμε;
«Εδώ είναι καλά, δεν κάνει κρύο» λένε.
Τι να πεις στον ενήλικα που δεν τον άφηναν να πηγαίνει σχολείο και τώρα αγωνίζεται να πάρει το απολυτήριο του Λυκείου και να μάθει Αγγλικά; «Δεν μπορώ να κάνω τίποτα χωρίς προσόντα» εξομολογείται.
Δύο περιστατικά που άκουσα προ ημερών. Είναι τα μόνα άραγε;
Η μη ευτυχία μετριέται
Οι δυσκολίες των μαθητών μετριόνται με την ποσότητα των φαρμάκων που καταναλώνουν. Για παράδειγμα της Η.Π.Α. 3.5 εκατομμύρια μαθητές είναι σε αγωγή για το σύνδρομο της διάσπασης προσοχής και της υπέρ-κινητικότητας. Φουσκωμένος ο αριθμός θα πείτε, αλλά η κατάσταση στη Μεγάλη Βρετανία είναι παρόμοια. Ο αριθμός των μαθητών που δέχονται φαρμακευτική αγωγή για την ίδια αιτία αυξήθηκε από 92.000 το 1997 σε 786.000 το έτος 2012. Οκτώ φορές πάνω σε 15 χρόνια, δεν το λες λίγο. Τι συνέβη; Αυξήθηκαν τα υπερκινητικά παιδιά? Οχι εντάθηκε η μόδα να ανεβάσουμε την απόδοση των παιδιών. Βαθμοθηρία και πληθωρισμός βαθμών.
Για τη χώρα μας δεν υπάρχουν στοιχεία για τη χρήση αγωγής εκτός από μια δήλωση υπευθύνου του Ε.Ο.Φ. ότι δεν υπάρχει αύξηση στις σχετικές συνταγές.
Τα παιδιά θύματα της ματαιοδοξίας κάποιων για καλύτερους βαθμούς παίρνουν χάπια ή στην καλύτερη περίπτωση αγχολυτικά αιθέρια έλαια. Φταίνε τα παιδιά; Σαφώς όχι.
Το αλκοόλ του Σαββάτου
Το ποτό κατακτά όλο και περισσότερες καρδιές εφήβων. Μια παραδοχή έρευνας που δημοσιεύτηκε σε Κυριακάτικη εφημερίδα. Μαθητές Γυμνασίου με μια μπύρα στο χέρι κυκλοφορούν στο κέντρο της Αθήνας. Δεν είναι μόνοι τους. Το θέμα αναδείχθηκε στο διαγωνισμό για τα 50 χρόνια της εφημερίδας μας. Το επισήμαναν έφηβοι. Δεν είναι άγνωστο, ούτε κρυφό ότι σε περιοχές του Νομού μας τα παιδιά πίνουν από τα 12. Μεθάνε και δεν τα βλέπει κανείς;
Και δεν είναι μόνο τα ποτά που εθίζουν τη νεολαία μας στο ποτό, αλλά και τα αναψυκτικά που περιέχουν αλκοόλ. Ολα αυτά είναι γνωστά.
Οι αναπόφευκτες συνέπειες αυτής της αγορασμένης ευφορίας δεν είναι άμεσα ορατές.
H επόμενη μέρα
Το καντάρι της μη ευτυχίας των μαθητών μας βαραίνει για άλλον έναν απλό λόγο:
«Πώς θα είναι η αγορά εργασίας σε 10-12 χρόνια;»
«Αγνωστο.»
Κι αφού δεν γνωρίζουμε τα επαγγέλματα του μέλλοντος παρά μόνο ορισμένες τάσεις, τι διδάσκουμε σήμερα στα παιδιά του Δημοτικού;
Ολοι γνωρίζουν ότι αυτά που μαθαίνουν σήμερα θα είναι παρωχημένα αύριο.
Είναι ευτυχισμένοι οι μαθητές με τις συνεχείς αλλαγές στο μοντέλο της εκπαίδευσης;
Αλλαγές που γίνονται χωρίς να λάβουν υπόψη τους οι “αρμόδιοι” τους επιτυχημένους τσελεμεντέδες της εκπαίδευσης. Ή να ακολουθήσουν τις συμβουλές που μας δίνουν μετά από κάθε διαγωνισμό του προγράμματος PISA/ΟΟΣΑ στο οποίο συμμετέχουν 15χρόνοι μας.
Τέλος, το παραδοσιακό μοντέλο που προβλέπει μια συγκεκριμένη σειρά, εκπαίδευση πρώτα, εργασία μετά αντικαθίσταται ήδη.
Η αναντιστοιχία προφίλ
Ευτυχισμένοι είναι οι μαθητές των οποίων το μαθησιακό προφίλ ταιριάζει με το διδακτικό προφίλ του εκπαιδευτικού τους. Ολοι οι υπόλοιποι υποφέρουν κι είναι περισσότεροι.
Συμπερασματικά
Ερευνες δείχνουν ότι οι μαθητές μας είναι ευτυχισμένα αν….
u Ζουν και μεγαλώνουν σε ένα ειρηνικό περιβάλλον.
u Γνωρίζουν ότι μια ομάδα ατόμων -το υποστηρικτικό τους δίκτυο- είναι πάντοτε εκεί για να τους στηρίξει.
u Αισθάνονται ασφαλείς και ικανοποιημένοι στο σχολείο τους.
u Καταλαβαίνουν ότι η χώρα μας έχει ένα σταθερό πολίτευμα.
u Αντιλαμβάνονται ότι έχουν προοπτικές προκοπής σύμφωνα με τις δεξιότητές τους.
u Γνωρίζουν ότι το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και μέριμνας στη χώρα μας τους καλύπτει.
u Νοιώθουν ότι ζουν σε ένα περιβάλλον στο οποίο θα υλοποιήσουν τα όνειρα τους.
Πτυχ.Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στην Δια Βίου Μάθηση, συγγραφέας “Μαθαίνω εύκολα”, “Θυμάμαι εύκολα”.
Εθελοντής της UNICEF από το 1982. Μέλος της Γ.Σ. της Ελληνικής Επιτροπής της UNICEF • Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr • facebook polygnosi
