Η ποσότητα και η ποιότητα του ύπνου των παιδιών επηρεάζει την ικανότητά τους για μάθηση την επόμενη μέρα.
(Αποτελέσματα ερευνών)
Ο αριθμός των ωρών που κοιμάται ένα παιδί ή έφηβος, τι ώρα κοιμάται κι αν έχει καταναλώσει αλκοόλ είναι παράγοντες που επηρεάζουν τη μάθηση και τη συμπεριφορά του την επόμενη μέρα.
Η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία προτείνει τα παιδιά να κοιμούνται κατά μέσο όρο 10 ώρες στις ηλικίες 5 – 13 ετών με διάρκεια βαθμιαία μειούμενη από 11 ώρες στην ηλικία των 5 ετών σε 9 ώρες στην ηλικία των 13 ετών. Επίσης, προτείνεται οι έφηβοι 14 – 18 ετών να κοιμούνται 8 – 9 ώρες.
Σε σχέση με αυτές τις προτάσεις οι συνήθειες των παιδιών στα Χανιά μας είναι διαφορετικές, όπως θα δείτε παρακάτω.
Τα πλεονεκτηματα
Μια από τις φάσεις του ύπνου μας, που επαναλαμβάνεται μερικές φορές κάθε βράδυ, είναι αυτή των ονείρων ή του ελαφρού ύπνου. Η φάση αυτή λέγεται και REM (Rapid eye movements), δηλαδή είναι η φάση κατά την οποία γίνονται ταχείες κινήσεις των ματιών μας ενώ κοιμόμαστε. Αυτό που δεν είναι ευρύτερα γνωστό, είναι ότι η περίοδος του ελαφρού ύπνου αυξάνει αν την προηγούμενη ημέρα έχουμε εκτεθεί σε πολλές παραστάσεις ή πολύπλοκες πληροφορίες. Κάτι που συμβαίνει σε μαθητές. Εκπαιδευτικοί παρατήρησαν βελτίωση στις εξετάσεις όταν μετέθεσαν την πρωινή ώρα έναρξης των μαθημάτων στις 8.30. Επίσης, για να γίνει αποτελεσματική καταγραφή των ακουσμάτων του νέου λεξιλογίου της ξένης γλώσσας χρειάζεται ο βαθύς ύπνος, ενώ οι συναισθηματικές μνήμες καταγράφονται κατά τη διάρκεια της περιόδου REM. Νέες έρευνες δείχνουν ότι κατά τη διάρκεια των περιόδων του ελαφρού ύπνου γίνεται ένα είδος νοητικού ξεσκαρταρίσματος. Ο εγκέφαλος μας αποφασίζει ποιες πληροφορίες που αποκτήθηκαν την προηγούμενη μέρα θα διατηρηθούν και ποιες θα διαγραφούν.
Οι κινδυνοι
Αν κάποιοι μειώσουν την περίοδο του ελαφρού ύπνου τότε την επόμενη μέρα θα έχουν μεγάλη δυσκολία να θυμηθούν τι έμαθαν την προηγούμενη. Οι συνέπειες στη μνήμη είναι αρνητικές αν όλοι κι ιδιαίτερα οι μαθητές ‘χάσουν’ την πρώτη περίοδο του ύπνου, δηλαδή όταν πάνε για ύπνο τα μεσάνυχτα. Έρευνες επιβεβαιώνουν ότι η ικανότητα λύσης προβλημάτων μειώνεται αν την προηγούμενη νύκτα έχουν μειωθεί οι περίοδοι του βαθύ ύπνου. Άλλη έρευνα έδειξε ότι γενικά οι μαθητές που δεν κοιμούνται αρκετά έχουν χαμηλότερη βαθμολογία, προβλήματα συμπεριφοράς μικρότερη συγκέντρωση, υπνηλία και αντιμετωπίζουν γνωστικές δυσκολίες.
Στα Χανιά
Σε έρευνα που έκανα, Οκτώβριος 2013, σε 200 παιδιά ηλικίας 8 – 15 ετών στην πόλη μας και στην ύπαιθρο των Χανίων προέκυψαν ορισμένα ενδιαφέροντα ευρήματα. Ας τα δούμε:
Ποιοτική επεξεργασία των στοιχείων μας έδειξε ότι οι καλοί μαθητές κοιμούνται περισσότερο.
Σημειώνω ότι το 1/3 των παιδιών 8 – 9 ετών της πόλης κοιμούνται μετά τις 10 κάθε βράδυ. Συνολικά το 10% των παιδιών κοιμάται μετά τα μεσάνυκτα!
Προτάσεις
Αν οι μαθητές πάρουν ένα υπνάκο πριν την έναρξη της απογευματινής τους μελέτης η απόδοσή τους θα βελτιωθεί.
Για να καταγραφεί η πραγματική διάρκεια του ύπνου των Χανιωτόπουλων όλες τις εποχές μια μεγάλη έρευνα μπορεί να γίνει από παιδιάτρους σε συνεργασία με γονείς.
Τέλος, να θεωρούμε ότι όσες ώρες και να κοιμούνται τα παιδιά μας αυτά χρειάζονται περισσότερο ύπνο!
•συγγραφέας ‘Μαθαίνω εύκολα’ – ‘Θυμάμαι εύκολα’
