Πότε θα ’ρθει η Λαδιά;

Η “Λαδιά”, όπως λένε αυτοί που ξέρουν, είναι ένα καλοσυνάτο πνεύμα που ενισχύει με λάδι κάποια οικογένεια που το ίδιο με τα δικά του κριτήρια επιλέγει. Σε παλαιότερα χρόνια πίστευαν ότι μια φορά κάθε εκατό χρόνια περνά η“Λαδιά” από κάποιο σπίτι και τότε ο νοικοκύρης του, μπορεί να πάρει όσο λάδι θέλει ή μπορεί, αρκεί την ώρα που η “Λαδιά” θα βρίσκεται στο σπίτι του να μην ακουστεί η παραμικρή μιλιά. Ποιά ήταν η “Λαδιά”, από πού ερχόταν και με ποιο τρόπο διάλεγε το σπίτι όπου θα πήγαινε, δεν είναι γνωστό. Μοιάζει σαν να ήταν ένα αγαθοποιό πνεύμα που πήγαινε απρόσκλητο κι έδινε λάδι. Ο παρακάτω θρύλος καταγράφεται όπως μου τον διηγήθηκε ιδιαίτερα αξιόπιστο πρόσωπο από την περιοχή της Κισσάμου: «Στη δεκαετία του 1900, την εποχή της ελαιοσυγκομιδής, η Αργυρώ, (αυτό ήταν το όνομά της νοικοκυράς της ιστορίας μας), κρατώντας ένα δοχείο με λάδι μπήκε στο υπόγειο του σπιτιού της και ξεσκέπασε ένα πιθάρι για να το αδειάσει μέσα. Καθώς το άδειαζε προσεκτικά, παρατήρησε έκπληκτη ότι το λίγο λάδι που βρισκόταν στον πάτο του, άρχισε να φουσκώνει, να φουσκώνει, να πλησιάζει τα χείλη τού πιθαριού και σχεδόν να χύνεται έξω. Χωρίς καθυστέρεηση, η γυναίκα άρπαξε ένα ντενεκέ και γέμιζε το ένα μετά το άλλο όλα τα άδεια δοχεία που βρίσκονταν στο κατώι της. Δεν πέρασε πολλή ώρα και στο σπίτι έφτασε ο άντρας της κι άρχισε να την αναζητά. Κοίταξε μέσα στα δωμάτια κι αφού δεν τη βρήκε, πήγε στο υπόγειο και μόλις έφτασε στην πόρτα την είδε να παίρνει το λάδι από το πιθάρι και να το βάζει σε άλλα δοχεία. -Ιντα κάνεις Αργυρώ; της φώναξε. Εκείνη του έκαμε νόημα να σωπάσει, αλλά ήταν πια αργά. Μόλις ακούστηκε η μιλιά το λάδι σταμάτησε ν’ ανεβαίνει στο πιθάρι… Εκείνη τη χρονιά η “Λαδιά” πέρασε από το συγκεκριμένο σπίτι και η Αργυρώ δεν κουραζόταν χρόνια και χρόνια να διηγείται και να ξαναδιηγείται τη χαρά που ένιωθε καθώς έβλεπε το λάδι να φουσκώνει μέσα στο πιθάρι και την αγωνία της να μην το αφήσει να χυθεί χάμω. – Και φούσκωνε παιδί μου το λάδι στο πιθάρι και φούσκωνε και φούσκωνε κι εγώ έπαιρνα και γέμιζα άλλες χρειγιές που είχαμε στο κατώι… Αν δεν ερχόταν ο άντρας μου να το σταματήσει, χωρίς να το ξέρει, ακόμη μπορεί να γέμιζα πιθάρια και ντενεκέδες… Οπως κάθε χρόνο, έτσι κι εφέτος άρχισε το λιομάζωμα στον τόπο μας. Μακάρι η “Λαδιά” να μας θαναθυμηθεί. Και να μην πάει μόνο σ’ ένα σπίτι. Να πάει σ’ όλα τα σπίτια που έχουν ανάγκη…