Μέρος 34ο
Μόνο – μόνο από τα τελευταία τρία σημειώματά μας έχουν μαζευτεί σειρά ερωτηματικών που χρήζουν απάντησης. Υπενθυμίζω ότι μένει ανοικτό το τεράστιο θέμα ηθικής που έχει δημιουργηθεί για τον φιλέλληνα πρόεδρο της Κομισιόν κ. Γιούνκερ, παραμένει ανοικτό το θέμα των καταλόγων της φυγής κεφαλαίων απ’ όλες τις ευρωπαϊκές χώρες προς την Ελβετία, την απέραντα θωρακισμένη, η χώρα μας πιέζεται από την ως μη όφειλε Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ.), έναν από τους θεσμούς που υπόκειται στις μονομερείς εντολές της χώρας στην οποία στεγάζεται (Γερμανία). Και σ’ όλα αυτά, στη μέση του πουθενά ήρθε και το προχθεσινό γεύμα εργασίας της κας Μέρκελ με τα μέλη της Κομισιόν, εν είδει επίδειξης για να μας πει πώς θα είναι η Ευρώπη, όταν θα προεδρεύει μονίμως στα δύο υπουργικά συμβούλια της εταιρείας μητέρας που θα είναι η Γερμανία και της θυγατρικής της, που θα είναι η Ευρώπη! Και οι δύο έχουν στόχο την εκτελεστική εξουσία. Εύλογο παραμένει, λοιπόν, το ερώτημα «πού πάει η Ευρωπαϊκή Ενωση;».
Βέβαια, για να μην αδικήσω την ιστορία, αρκετοί πρόεδροι κρατών και κυβερνήσεων έχουν συν-φάγει με τα μέλη της Κομισιόν, αλλά η αιτιολόγηση είναι απολύτως πολιτική και γίνεται τόσο σπάνια, ώστε πραγματικά με ξένισε αυτό το γεγονός, το οποίο καταθέτω στο σημερινό μου σημείωμα. Στην περίπτωση του γεύματος Μέρκελ – Κομισιόν στις 4/3/15 έγινε συζήτηση για τη μετανάστευση και την καλή γειτονία και η Επιτροπή ξεκίνησε επίσης μια διαβούλευση σχετικά με το μέλλον των σχέσεών της με τις γειτονικές χώρες και άρχισε τις εργασίες για ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα για τη μετανάστευση.
Οι ανοικτές πληγές όμως παραμένουν, όπως για παράδειγμα η χώρα μας, που στενάζει κάτω από τους στυγνούς όρους ασφυξίας που επιβάλλουν οι «θεσμοί». Να μην ξανακούσω να λένε για ανταγωνιστικότητα, γιατί ο όρος έχει καταντήσει τραγωδία: Το Λουξεμβούργο με άπειρες συμβάσεις του 1% φορολογία των μεγάλων πολυεθνικών στην Ευρώπη δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα (και οι άλλες χώρες φυσικά) ρευστότητας των επιχειρήσεων. Αντίθετα εμείς είμαστε ανίκανοι να δώσουμε, έστω και περιθωριακό δάνειο ρευστότητας στις επιχειρήσεις μας. Πώς να ανταγωνιστούμε;
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να σταματήσει ο εμπαιγμός αυτός και ναι μεν έχουμε και εμείς τεράστιο μερίδιο ευθύνης για την έλλειψη ρευστότητας, αλλά καινούργια κυβέρνηση ήρθε, θα μπορούσαν να αφήσουν τουλάχιστον τα απαραίτητα για να λειτουργήσει η οικονομία, αλλιώς ας πούνε καθαρά, ούτε τετράμηνο τράτο, ούτε τίποτα και βγείτε από το ευρώ!
Εδώ όμως είναι γλιστερό το έδαφος, όπως τουλάχιστον διατείνεται η δεξαμενή σκέψης που έφτιαξε ο Ζακ Ντελόρ, δις στο παρελθόν πρόεδρος της Κομισιόν.
Συγκεκριμένα το Grexit είναι ολισθηρό, σημειώνει σε μια εμπεριστατωμένη μελέτη της η δεξαμενή αυτή σκέψης και δημοσίευσε στις 16-2-2015. Η συζήτηση της ελληνικής εξόδου από τη ζώνη του ευρώ είναι και πάλι στο προσκήνιο. Κατά τις συζητήσεις αυτές φαίνεται ότι πολλοί άνθρωποι παίρνουν για δεδομένο την ομαλή έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Αλλά είναι αυτή η περίπτωση; Αναρωτιέται ο αρθρογράφος. Μια έξοδος είναι νομικά, οικονομικά και πολιτικά εφικτή; Ποιες είναι οι οδοί προς ένα «Grexit» και πού να σταματήσει; Να είναι επικίνδυνη;
Σε μια σύντομη επισκόπηση του νομικού πλαισίου αμφισβητείται ο ρεαλισμός αυτού του σεναρίου εξόδου από πολιτική και οικονομική άποψη. Αυτό το έγγραφο πολιτικής επιβεβαιώνει τις νομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένα κράτος μέλος να αποχωρήσει από την ΟΝΕ και νομικά αδύνατο από την Ε.Ε. να μην είναι πλέον ένα κράτος μέλος. Ωστόσο, μια αλυσίδα γεγονότων θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια κατάσταση στην οποία η Ελλάδα θα μπορούσε να εισαγάγει ένα παράλληλο νόμισμα με το ευρώ. Σε σχετικό έγγραφο πολιτικής αναλύονται οι συνθήκες και οι πιθανές συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης. Αυτό δείχνει ότι μια «έξοδος από το ευρώ εκ των πραγμάτων» θα ήταν αδύνατο να γίνει με μεθοδευμένο τρόπο. Θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια τεράστια οικονομική αβεβαιότητα, πολιτική και νομική. Τρία σενάρια θεωρούνται ότι μπορούν να επισυμβούν:
ΣΕΝΑΡΙΟ 1. Ελλάδα αφήνει το πλοίο: η κυβέρνηση, ευρισκόμενη υπό πίεση και προκειμένου να ανταποκριθεί στις προεκλογικές υποσχέσεις της, αποφάσισε να εισαγάγει ένα νέο νόμισμα παράλληλα. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι το σενάριο αυτό δεν το εφαρμόζει η κυβέρνηση, ούτε σκοπεύει να το εφαρμόσει.
ΣΕΝΑΡΙΟ 2. Η ευρωομάδα και η Ε.Κ.Τ. αποφάσισαν να παραπέμψουν την Ελλάδα να βγει από την Ευρωζώνη, με τη γνωστή μέθοδο του περιορισμού της πρόσβασης σε μετρητά, αναγκάζοντας την κυβέρνηση να εισαγάγει ένα παράλληλο νόμισμα. Δυστυχώς το σενάριο αυτό είναι το πιο πραγματικό, το βλέπουμε και το κατακρίνουμε ως επιεικώς απαράδεκτο. Οχι ότι δε φταίμε και εμείς. Αλλά η αθλιότητα των εταίρων μας να μας βάζουν τόσο βαθιά τη θηλιά στον λαιμό ξεπερνά και την πλέον αναπτυγμένη φαντασία!
ΣΕΝΑΡΙΟ 3 «τυχαίο Grexit»: Σύμφωνα με τη δεξαμενή σκέψης του Ντελόρ, η στρατηγική του στριμώγματος στο χείλος της αβύσσου και των δύο πλευρών οδήγησε σε μαζικές αναλήψεις από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και δεν αφήνει καμία επιλογή σε σύντομο χρονικό διάστημα να εισαγάγει ένα παράλληλο νόμισμα ο οποιοσδήποτε το επιθυμούσε! Η ανάλυση που έχει κάνει η δεξαμενή σκέψης Ντελόρ δείχνει ότι ένα τέτοιο «de facto Grexit», δηλαδή έξοδο από το ευρώ εκ των πραγμάτων, έχει σοβαρά μειονεκτήματα για κάθε μέρος: Η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να είναι επίσημα μέλος της ζώνης του ευρώ, ενώ θα έχει παράλληλο νόμισμα. Αυτό το έγγραφο πολιτικής δείχνει πώς ένα σενάριο διαπραγμάτευσης θα μπορούσε γρήγορα να μετατραπεί σε αντιπαράθεση, επισημαίνοντας τον υψηλό κίνδυνο «τυχαίου Grexit».
Το παιχνίδι αυτό παίζεται από τις αρχές του Φεβρουαρίου, ούτε μια εβδομάδα από τις εκλογές της 25/1/15, όπου ο λαός έτριξε τα δόντια του στους πολιτικούς, αλλά η Ε.Κ.Τ. ήδη στις 4/2/15 αρνιόταν στις ελληνικές τράπεζες ένα από τα βασικά κανάλια χρηματοδότησής τους θέτοντας σε αναστολή την προτιμησιακή μεταχείριση που ίσχυε προηγουμένως.
Ανούσιο έχει καταντήσει το παιχνίδι αυτό της αντιπαράθεσης με τη λογική. Σοβαρές διαφωνίες γεννιούνται στο μυαλό κάθε εχέφρονα ανθρώπου πού πάει η Ευρωπαϊκή Ενωση;
