Μέρος 11ο
Oπως γράψαμε, στο τελευταίο σημείωμά μας, αν η μεγαλύτερη γερμανική τράπεζα (Deutsche Bank) είναι ο “ελέφαντας στο σαλόνι της Ε.Κ.Τ.” και το τσαλαπατά διαρκώς, είναι εντελώς παράλογο να ασχολείται κανείς με προβλήματα μικρών τραπεζών στις χώρες με σοβαρά οικονομικά προβλήματα, ενώ όλοι μαζί κινούμαστε σε ένα τεντωμένο σκοινί και δε γνωρίζουμε πόσο απέχουμε από το έδαφος, για να προβλέψουμε τουλάχιστον πόσο βαριά θα είναι η… πτώση!
Και έτσι μπαίνουμε πλέον σε μια άλλη σφαίρα διηγήσεων των τεκταινομένων στην Ε.Ε., τη Μεγάλη μας Πατρίδα (τρομάρα μας), που μας λέγανε ότι είμαστε λαοί αλληλέγγυοι, και έτσι πρέπει να παραμείνουμε. Μάλιστα μιας και μιλάμε για τη Ντόυτσε Μπανκ (Deutsche Bank), καλό θα είναι να επιχειρήσουμε μια πρώτη αναφορά στο φαινόμενο Γιούνγκερ, που θα έχουμε επικεφαλής τα ερχόμενα 5 χρόνια, στην εκτελεστική εξουσία της Ε.Ε., την Κομισιόν.
Σύμφωνα με τις αφηγήσεις και τα ρεπορτάζ των τελευταίων ημερών, κατηγορείται ο κ. Γιούνκερ, ως ο συνεργός του «φόρου κωλυσιεργίας» και μάλιστα διεθνείς αναλυτές, όπως η κα Μυλέν Βαντεκάστελε (Mylène Vandecasteele) σημειώνουν ότι πρέπει να παραιτηθεί.
Πρόκειται για μία συμφωνία του Λουξεμβούργου με 340 πολυεθνικές εταιρείες, ώστε να μπορέσουν να μειώσουν τη φορολογική τους επιβάρυνση. Αναρωτιέμαι τι θα γινόταν αν η Ελλάδα είχε συνάψει τέτοιες συμφωνίες… Μία λοιπόν από τις εταιρείες αυτές είναι και η Ντόυτσε Μπανκ (Deutsche Bank). Τα έγγραφα -που αποτελούν ένα σύνολο περίπου 28.000 σελίδες- δείχνουν ότι το Μεγάλο Δουκάτο έχει συνάψει συμφωνίες που έχουν οδηγήσει πολλές φορές σε ό, τι ορισμένες εταιρείες έχουν ένα φορολογικό συντελεστή μικρότερο του 1%. Η Διεθνής Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ), είναι ο διεθνής οργανισμός που ερεύνησε το θέμα, με το παρατσούκλι “Luxleaks” είπε ότι οι συμβάσεις είχαν συναφθεί με τη βοήθεια της εταιρείας συμβούλων Price waterhouse Coopers (γνωστός κολοσσός στον τομέα του).
Επιμένουν οι αρμόδιοι ότι η όλη διαδικασία είναι “νόμιμη”, δηλαδή, αποτελεί μια επιθετική μορφή της φορολογικής βελτιστοποίησης, και δεν αποδέχονται ότι πρόκειται περί φοροδιαφυγής [1].
Σε μια προσπάθεια, λοιπόν να εξηγηθεί γιατί η Ντόυτσε Μπανκ είναι ένας γίγαντας με πήλινα πόδια, πρέπει να πούμε ότι όταν μια τράπεζα συνάπτει ένα δάνειο, ή που επισκέπτεται για λογαριασμό του τις χρηματοπιστωτικές αγορές, χρησιμοποιεί μόνο ένα μικρό μέρος των ιδίων κεφαλαίων της, και δανείζεται το υπόλοιπο. Η σχέση μεταξύ ιδίων κεφαλαίων και κεφαλαίων χρέους δείχνει την μόχλευση. Σε περιόδους οικονομικής ανάπτυξης, υψηλή μόχλευση, δηλαδή, ένα μεγαλύτερο ποσοστό του χρέους για τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων, προωθεί μια υψηλότερη κερδοφορία. Ο γνωστός μας κ. Άκερμαν (Josef Ackermann), τότε διευθύνων σύμβουλος της Ντόυτσε Μπανκ (Deutsche Bank), είχε θέσει ένα στόχο απόδοσης ιδίων κεφαλαίων προ φόρων (δηλαδή, η αναλογία μεταξύ του κέρδους προ φόρων και ιδίων κεφαλαίων) το 25% πριν από την οικονομική κρίση, ένας στόχος που κατέστη δυνατός με τη βελτιστοποίηση της μόχλευσης.
Ωστόσο, σε περιόδους κρίσης, οι επιπτώσεις της μόχλευσης στρέφονται εναντίον των τραπεζών, διότι η καλύτερη δυνατή χρήση των ελάχιστων κεφαλαιακών γίνεται υπο-κεφαλαιοποίηση (undercapitalization). Πράγματι, πρέπει να συγκρίνουμε τις πραγματοποιηθείσες ζημίες στο ποσό των ιδίων κεφαλαίων που υπολογίστηκαν με τον ίδιο τρόπο που λαμβάνουν υπόψη τα οφέλη για τον υπολογισμό του ποσοστού απόδοσης των ιδίων κεφαλαίων προ φόρων.
Οταν οι απώλειες υπερβαίνουν το κεφάλαιο, η τράπεζα είναι σε πτώχευση. Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι μια έκθεση κινδύνου που δημοσιεύθηκε από το Κέντρο Διαχείρισης Κινδύνων της Λωζάνης διαπίστωσε ότι η Ντόυτσε Μπανκ ήταν μακράν η πιο επικίνδυνη τράπεζα στη ζώνη του ευρώ, με κίνδυνο της πτώχευσης εκτιμάται σε € 75.4 δισ. Ωστόσο, ο κίνδυνος αυτός οφείλεται στην υψηλή μόχλευση που εφαρμόζεται από την τράπεζα σε μεγάλο βαθμό.
Πριν τρία χρόνια, ενώ αυτή η μόχλευση ήταν 1 προς 44, σύμφωνα με τον πρώην επικεφαλής οικονομολόγο του Δ.Ν.Τ., Σάιμον Τζόνσον, ο Ackermann είχε περιγραφεί ως «ένας από τους πιο επικίνδυνους τραπεζίτες του κόσμου, δηλώνοντας ότι «ένιωθε ότι ως αφεντικό της Ντόυτσε Μπανκ του επιτρέπεται να θέσει στόχους κέρδους περίπου 25% (και τη μόχλευση που συνεπάγεται) επειδή ήξερε ότι η τράπεζα ήταν «πολύ μεγάλη για να φαλιρίσει» (too big to fail) και θα διασωζόταν από τους φορολογούμενους αν ήταν στο χείλος της χρεοκοπίας .
Ωστόσο, η ίδια μόχλευσης είχε φτάσει πλέον 1 στα 50 η Ντόυτσε Μπανκ θα είναι σε πτώχευση, αν ήταν να χάσει περισσότερο από το 2% του ενεργητικού της. Μια τέτοια μόχλευση είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από την πρακτική που ακολουθείται από τις μεγάλες τράπεζες των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα μοντέλα του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης , ο κίνδυνος αθέτησης των υποχρεώσεων της Ντόυτσε Μπανκ είναι 7 φορές μεγαλύτερος απ ότι η Ε.Κ.Τ. βρίσκει σε τεστ αντοχής της.
Το προφανές και μεγάλο πρόβλημα που, ο καθένας βλέπει, αλλά κανείς δεν θέλει να καταλάβει είναι ότι εάν προστεθούν οι τράπεζες ελέφαντες στη Γαλλία και τις χώρες της Μπενελούξ, είναι ένα ολόκληρο κοπάδι από ελέφαντες, το οποίο αγνοεί σκόπιμα, καταπατώντας το σαλόνι της Ε.Κ.Τ. Οι ακροατές είναι απασχολημένοι διογκώνοντας τα μικρότατα προβλήματα των ελληνικών και των ιταλικών τραπεζών, και έτσι, μετατρέπονται οι ελέφαντες στο σαλόνι της Ε.Κ.Τ. σε κουνούπια, από την πολιτική, και τα μέσα ενημέρωσης, έτσι ώστε το κοινό να εξακολουθεί να μη βλέπει τον πραγματικό ελέφαντα στο σαλόνι.
Καλό είναι να θυμηθούμε τι έλεγε ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Αβραάμ Λίνκολν κατά την διάρκεια του Αμερικανικού Εμφύλιου Πολέμου: Έχω δυο μεγάλους εχθρούς. Τον στρατό των Νοτίων μπροστά μου και τον στρατό των τραπεζιτών πίσω μου. Όταν κατά τη διάρκεια του Εμφύλιου οι τραπεζίτες που δάνειζαν το κράτος με 24% τόκο προσπάθησαν να τον αναγκάσουν να τους δίνει τόκο 36%. (!!) Τι έκανε ο Λίνκολν; Απλά ενεργοποίησε το δικαίωμα που έχει κάθε κράτος να εκδίδει χρήμα. Έτσι ο Λίνκολν θαρραλέα άρχισε να τυπώνει δολάρια για τη χρηματοδότηση του πολέμου, σώζοντας τη χώρα του από τις μελλοντικές πληρωμές των υπέρογκων τόκων προς τις τράπεζες.
Για το θέμα των τραπεζών που παίζουν ρόλο ελεφάντων, η Ομάδα των 20 (G20) καταγγέλλει την έλλειψη ιδίων κεφαλαίων, όπως αναφέρει ανταπόκριση του Φιλίπ Ερλίν στις 17 Νοεμβρίου 2014. Και αυτή τη φορά παίρνει μάρος και ένας ρυθμιστικός φορέας που ανησυχεί για την ικανότητά τους να αντέχουν σε μελλοντικές κρίσεις. Αυτός είναι το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB), που είναι οργάνωση υπεύθυνη του δημοσιονομικού κανονισμού της G20. Η FSB επικεντρώνεται στις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου «too big to fail», δηλαδή εκείνα τα κράτη μέλη που θα είναι υποχρεωμένα να βοηθήσουν σε περίπτωση δυσκολίας δεδομένου του κινδύνου που αντιπροσωπεύουν για την σύνολο της οικονομίας. Η FSB αναφέρεται στους 30 μεγαλύτερους τραπεζικούς ομίλους των οποίων η παράλειψη θα αποτελέσουν συστημικό κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της HSBC, JP Morgan, Deutsche Bank, η BNP Paribas και η Αγροτική Τράπεζα της Κίνας.
Προτείνει ότι αυτές οι τράπεζες είναι σε αποθεματικό το ισοδύναμο των 16 έως 20% των σταθμισμένων στοιχείων του ενεργητικού τους.
Η FSB υπέβαλε τα πορίσματά της λίγες ημέρες πριν από τη συνεδρίαση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της G20 στο Brisbane (Αυστραλία). Ελπίζει να υιοθετήσουν τις αρχές κατά τη σύνοδο κορυφής της G20 που θα διεξαχθεί στην Τουρκία το 2015 και αναμένει την εφαρμογή το 2019.
Στο επόμενο σημείωμά μας θα ολοκληρώσουμε και για ορισμένες άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, αλλά σε τίποτα δεν αλλοιώνεται το σημερινό συμπέρασμά μας: Η μετατόπιση του κινδύνου προς τις ελληνικές πορτογαλικές και ιταλικές τράπεζες, δείχνει, σύμφωνα με τους διεθνείς αναλυτές, και το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ότι η Βασιλεία και η Ε.Κ.Τ. δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους.
[1] Για το θέμα αυτό θα επανέλθουμε στο επόμενο σημείωμά μας
