Αλγεινή εντύπωση προκάλεσαν τα λόγια του απερχόμενου προέδρου του Γιουρογκρούπ, κ. Ντάϊσεμπλουμ ο οποίος είπε την αλήθεια για μια φορά ακόμη στους φτωχούς και νεοπτωχευμένους Έλληνες, ότι όλοι και όλες μας συμβάλλαμε στο να σωθούν οι τράπεζες!!! Όσοι από εμάς διαβάζουμε και ασχολούμαστε με το θέμα το ξέραμε, αλλά εμείς που διαβάζουμε και το ξέρουμε δεν πήραμε κανένα μέτρο, τουλάχιστον για αυτούς που πληρώνουν, χωρίς να ξέρουν γιατί. Γιαυτό το λόγο χρόνια τώρα αναφέρομαι στο ότι αυτό που είπε ο Γάλλος πρόεδρος κ. Μακρόν πρέπει να προχωρήσει. Πέραν από την αμνήστευση του Α’ παγκόσμιου πολέμου και τα θλιβερά αποτελέσματα του Β’ αυτού πολέμου, αν θεωρήσουμε ότι η ΕΕ ήλθε να επιρρώσει τα δεινά, πρέπει να μη σταματάμε να στηρίζουμε αυτό που θεωρούμε ορθό.
Η δεξαμενή σκέψης BRUEGEL1 δημοσίευσε σκέψεις στελεχών της και κυρίως του καθηγητή Αντρέ Σαπίρ, που έχω την τιμή να γνωρίζω και να σέβομαι τη σκέψη του και του καθηγητή Ντέρκ Σοενμάκερ πολυγραφότατου στελέχους του τραπεζικού τομέα. Με τίτλο «Ο κατάλληλος χρόνος για ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο» αναφέρουν ότι «Δύο από τους πυλώνες του τραπεζικού συνδικάτου – κοινή ευρωπαϊκή εποπτεία από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και κοινό ευρωπαϊκό ψήφισμα από το Ταμείο Ενιαίου Διαχωρισμού – είναι σε εξέλιξη. Οι συντάκτες προτείνουν το σχεδιασμό του EMF ως μέρος μιας ευρύτερης ατζέντας καταμερισμού κινδύνου και πειθαρχίας της αγοράς. Η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) και της τραπεζικής ένωσης συνέβαλαν αποφασιστικά στην εξάλειψη της κρίσης της ευρωζώνης. Ωστόσο, και οι δύο παραμένουν ελλιπείς. Ενώ ο ΕΜΣ μειώνει τον κίνδυνο κρίσεων κρατικών χρεών, εξακολουθεί να στερείται μέσου για την τακτική αντιμετώπιση των κρίσεων σε περίπτωση αφερεγγυότητας. Αυτό καθιστά ανεφάρμοστη τη ρήτρα διάσωσης της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Δύο από τους πυλώνες του τραπεζικού συστήματος – κοινή ευρωπαϊκή εποπτεία από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και κοινό ευρωπαϊκό ψήφισμα από το Ταμείο Ενιαίου Διαχωρισμού – είναι σε εξέλιξη. Ωστόσο, η τρίτη, κοινή ευρωπαϊκή ασφάλεια καταθέσεων εξακολουθεί να λείπει. Επιπλέον, η διακυβέρνηση του ΕΜΣ είναι επιθυμητή. Οι αποφάσεις παροχής οικονομικής βοήθειας λαμβάνονται με ομοφωνία, αποτρέποντας την ταχεία αντίδραση σε κρίσεις όταν αυτό είναι απαραίτητο.
Πρόκληση πολιτικής
Η επανεκλογή της Καγκελαρίου Μέρκελ και η εκλογή του Προέδρου Macron δημιουργούν μια νέα δυναμική για την ενίσχυση του πλαισίου κρίσης της ευρωζώνης. Υπάρχει συμφωνία να μετατραπεί ο ΕΜΣ σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο (EMF). Προτείνουμε να σχεδιάσετε αυτό το EMF ως μέρος μιας ευρύτερης ατζέντας επιμερισμού των κινδύνων και πειθαρχίας αγοράς. Ο καταμερισμός του κινδύνου θα προέλθει από την αυξημένη ικανότητα του ΕΜΤ να παρεμβαίνει νωρίς σε κρατική ή τραπεζική κρίση και να ενεργεί ως φοροαπαλλαγή σε μια ολοκληρωμένη τραπεζική ένωση που περιλαμβάνει την ευρωπαϊκή ασφάλεια καταθέσεων. Η πειθαρχία της αγοράς των κρατικών ομολόγων θα προέκυπτε από τη μειωμένη έκθεση των τραπεζών στις εθνικές τους κυριαρχίες και από έναν νεοσύστατο μηχανισμό αναδιάρθρωσης του χρέους. Ο προτεινόμενος μετασχηματισμός του ΕΜΣ σε ένα ΗΜΠ πρέπει να θεωρηθεί ως μέρος μιας ευρύτερης θεσμικής μεταρρύθμισης της δημοσιονομικής διάστασης της ζώνης του ευρώ.
Η στόχευση των συγγραφέων είναι σπάσουν οι σχέσεις της κεντρικής εξουσίας με τον τραπεζικό τομέα, όπως δείχνει περίτρανα το σχήμα που έχουν περιλάβει στο πόνημά τους.
Αν συνδυάσουμε το πόνημα αυτό των δυο καθηγητών με το τι υπάρχει πίσω από το σχέδιο του Γάλλου προέδρου Εμ. Μακρόν2, ο αξιωματούχος αυτός επιβεβαιώνει εκ νέου τον ρόλο της Γαλλίας ως χωνευτήρι της ευρωπαϊκής ιδέας. Για να τύχει αποδοχής το σχέδιο του Γάλλου προέδρου πρέπει η κα Μέρκελ να μη σκοντάψει στην απόκλιση των συμφερόντων.
Υπάρχει ευρωπαϊκή ανάγκη για τη δημιουργία ενός Άξονα Ανάκαμψης, στηριγμένου στην Κυριαρχία, την Ενότητα, και τη Δημοκρατία. Τα οικονομικά εξαφανίζονται κάτω από αυτές τις τρεις ενότητες εννοιών. Η Ευρώπη των Μακρόν και Μέρκελ είναι οικειοθελώς πολιτική. Ο οικονομικός λόγος θα μπορούσε να έχει το ίδιο περιεχόμενο, με ένα τρίπτυχο, έναν προϋπολογισμό (δηλαδή μια οικονομική κυβέρνηση), τις μεταφορές και τον συντονισμό. Προϋπολογισμός για την άμυνα, τη συνεργασία, τη γεωργία, την ενέργεια και τις ψηφιακές επενδύσεις. μεταφορές για μια Ευρώπη με βάση την αλληλεγγύη · και τον συντονισμό στον τομέα της εκπαίδευσης και της φορολογίας.
Γι αυτό το λόγο ένας ευρωπαϊκός προϋπολογισμός στο προσκήνιο είναι επιβεβλημένος. Μαζί με όλα τα άλλα, όπως μια ελάχιστη κοινωνική Ευρώπη και εκπαίδευση για την ευρωπαϊκή ενότητα, μια διάνοιξη δρόμων για τη βελτίωση της δημοκρατικής διαδικασίας είναι επιβεβλημένη πρόβλεψη.
Αλλά, όπως υποστηρίζει σε άλλο πόνημα της η δεξαμενή σκέψης και ο ίδιος ο καθηγητής Σόενμάκερ3, ήδη από τον περασμένο Ιούλιο, ως ρυθμιστές οι ευρωπαίοι επέδειξαν βιασύνη για την ενίσχυση της εποπτείας των τραπεζών και να εφαρμόσουν καθεστώτα εξυγίανσης τους δεν μπορούν να αποκλείσουν τα αποτελέσματα της μετάδοσης των πτωχεύσεων και τη συνεχιζόμενη ανάγκη για δημοσιονομική ασπίδα προστασίας έναντι του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αυτό μπορεί να διευκολυνθεί μέσω της ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης στην οποία ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) μπορεί να παίξει ρόλο.
Ας μην αναφερθούμε στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και στην αθλιότητα μικρού αριθμού πλουσίων που αρνούνται πεισματικά να πληρώσουν φόρους και καταφεύγουν στη φυγή ανυπολόγιστων κεφαλαίων, θεωρώντας ότι οι φόροι των φτωχών φτάνουν και περισσεύουν για να πληρώνονται τα συστήματα ασφάλειας, υγείας και παιδείας των χωρών τους. Για να μην αναφερθώ και στους άλλους τομείς που συνθέτουν το παζλ της κρατικής υπόστασης σε μια δημοκρατία.
1. http://bruegel.org/2017/10/the-time-is-right-for-a-european-monetary-fund/?utm_source=Bruegel+Updates&utm_campaign=423fc39347-PUBLICATION+ALERT+%7C+The+time+is+right++for+a+EMF&utm_medium=email&utm_term=0_eb026b984a-423fc39347-278055821&mc_cid=423fc39347&mc_eid=cbe5cbabad
2. https://www.linkedin.com/pulse/ce-qui-se-cache-derri%C3%A8re-le-projet-de-macron-pour-leurope-faibis/?trk=eml-email_feed_ecosystem_digest_01-recommended_articles-5-Unknown&midToken=AQF6kPMyjIZm-w&fromEmail=fromEmail&ut=1ifP4jigW-pTY1
3. http://bruegel.org/2017/07/a-macro-approach-to-international-bank-resolution/?utm_source=Bruegel+Updates&utm_campaign=143f23bbcb-PUBLICATION+ALERT+%7Cinternational+bank+resolution&utm_medium=email&utm_term=0_eb026b984a-143f23bbcb-278055821&mc_cid=143f23bbcb&mc_eid=cbe5cbabad
