Πού πάει η Ευρωπαϊκή Ενωση;

Πληθαίνουν οι φωνές εκείνων που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τη γενική εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας. Οσοι έσπευσαν πριν είκοσι χρόνια να χαιρετίσουν την παγκοσμιοποίηση, ας ρίξουν τώρα ένα κροκοδείλιο δάκρυ για την τεράστια τρύπα στο νερό που προκάλεσαν όλες αυτές οι “εισηγήσεις” των σπουδαίων από το G8 στο G20. Γίγαντες με πήλινα πόδια, ανερμάτιστοι πολιτικοί του “ίδιου συμφέροντος” όλοι αυτοί καταπίνονται και προσπαθούν είτε να παρασύρουν μαζί τους και όσους μπορούν είτε να πιαστούν από τα μαλλιά τους.
Δεν είναι τυχαίο που ένα από τα στελέχη της HSBC διατείνεται ότι: «Η παγκόσμια οικονομία είναι σαν τον Τιτανικό, ένα πλοίο χωρίς βάρκες και σωσίβια διάσωσης».
Σύμφωνα με τον οικονομολόγο αυτόν της HSBC, δεν υπάρχουν πλέον πυρομαχικά για να βοηθήσουν την τρέχουσα ανάκαμψη, όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες που κρατούν την πρωτοκαθεδρία, αλλά και αλλού παρατηρούμε την επίμονη έλλειψη πυρομαχικών. Και αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Ο κ. Στέφεν Κινγκ (Stephen King) οικονομολόγος της HSBC έγραψε ένα σημείωμα προς τους πελάτες και υποστήριξε ότι η παγκόσμια οικονομία είναι σαν τον Τιτανικό, ένα πλοίο χωρίς βάρκες διάσωσης και πράγματι χρειάζεται τιτάνια πάλη («Τιτανικός» στην αγγλική γλώσσα) για τους πολιτικούς ηγέτες.
Και τούτο γιατί κανείς δεν μπορεί να μιλήσει για την οικονομική ανάκαμψη, όταν τα επιτόκια των Η.Π.Α. δεν έχουν αυξηθεί, τα δημοσιονομικά ελλείμματα δεν μειώνονται και όλο και περισσότεροι άνθρωποι εξαρτώνται από τα οφέλη.
Άρα είναι πολύ εύκολο να δούμε ξαφνικά μπροστά μας την επόμενη ύφεση, λέει ο κ. Κινγκ:
Ο πληθωρισμός των μισθών κινδυνεύει να υπονομεύσει τα εταιρικά κέρδη και να μειώσουν το μερίδιο της συνεισφοράς τους στο Α.Ε.Π. των Η.Π.Α. Οι οικογένειες και οι επιχειρήσεις θα χάσουν την εμπιστοσύνη τους στην οικονομία και η φούσκα του Χρηματιστηρίου θα μπορούσε να εκραγεί, προκαλώντας την κατάρρευση των τιμών των μετοχών.
Μη τραπεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως ασφαλιστικές εταιρείες ή συνταξιοδοτικά ταμεία, θα δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις μελλοντικές υποχρεώσεις τους. Κατά συνέπεια, η ζήτηση για ρευστότητα θα γίνει ισχυρότερη, η οποία θα ωθήσει τους ανθρώπους να πουλήσουν στοιχεία του ενεργητικού τους με ζημία, προκαλώντας ύφεση.
Τόσο το ζήτημα της δυσχέρειας στην εκπλήρωση των μελλοντικών μας υποχρεώσεων όσο και η παντελής πλέον έλλειψη ρευστότητας μας οδηγούν από τον όλεθρο στην καταστροφή. Η χώρα μας είναι ο πιο φανερός Τιτανικός και οι εταίροι μας είναι πολύ μακριά!
Αλλά και αν κανείς πιστεύει ότι η ανάκαμψη που παρατηρείται σε μερικούς τόπους είναι πραγματική ανάκαμψη και όχι ένα δηλητηριασμένο δισκοπότηρο, αποδίδεται από τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς αναλυτές ότι φαίνεται να επωφελούνται τελικά από μια οικονομική ανάκαμψη, χάρη στην έναρξη μιας ποσοτικής χαλάρωσης που πραγματοπείται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ.).
Αυτό υποστήριξε ο οικονομολόγος Μπάρυ Έινσινγκριν (Barry Eichengreen), που ήταν σύμβουλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Δ.Ν.Τ.), σε ένα άρθρο στη γαλλική εφημερίδα Le Monde. Και συμπληρώνει ότι η βελτίωση αυτή αποτελεί απειλή για τη γηραιά ήπειρο, δεδομένου ότι μειώνει την αίσθηση του επείγοντος όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις.
Εκ πρώτης όψεως, φαίνεται ότι η νομισματική πολιτική της Ε.Κ.Τ. έχει προκαλέσει πτώση της ισοτιμίας του ευρώ ευνοϊκή για τις εξαγωγές και την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Κατά συνέπεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει ρυθμό ανάπτυξης ίση με 1,3% το 2015.
Ομως, σύμφωνα με τον αναλυτή αυτόν, στην πραγματικότητα, αυτή η υποτίμηση του ευρώ είναι πολύ πρόσφατη για να είναι η αιτία αυτής της ανάκαμψης. Επισημαίνει 4 παράγοντες:
Η χαλάρωση των πολιτικών λιτότητας των κυβερνήσεων που διεξήχθησαν μεταξύ του 2010 και του 2012, αλλά εξακολουθούν να αποφεύγονται οι δημοσιονομικές αποκλίσεις και να εξασφαλιστεί κάποια σταθερότητα των δημόσιων δαπανών, ακόμη και αν υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των στις ευρωπαϊκές χώρες.
– Οι προσπάθειες στον τομέα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ιδίως σε χώρες όπως η Ισπανία, συνέβαλαν στη βελτίωση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, ιδίως λόγω της χαλάρωσης των κανόνων των αγορών εργασίας και το χαμηλότερο κόστος εργασίας.
– Καλύτερη προστασία του τραπεζικού συστήματος από την ελληνική κρίση. Ειδικότερα, οι γαλλικές και γερμανικές τράπεζες έχουν μειώσει την έκθεσή τους στο ελληνικό χρέος.
– Τέλος, η πτώση των τιμών είναι ακόμη ένας παράγοντας αποκατάστασης.
Ωστόσο, αυτά τα καλά αποτελέσματα ενέχουν τον κίνδυνο να ξεχάσουμε τον επείγοντα χαρακτήρα των μεταρρυθμίσεων στους Ευρωπαίους διαμορφωτές πολιτικής. Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στην Ελλάδα. Μεθυσμένοι από τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης στις χώρες τους, οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι λιγότερο διαλλακτικοί με την Ελλάδα, που δείχνει ότι προτίθενται να παραιτηθούν από την αναζήτηση συμβιβαστικής λύσης, ενώ θα ήταν πολύ πιο επιθυμητή μια ελληνική έξοδος από την Ευρωζώνη.
Επιπλέον, οι ηγέτες του μπλοκ παραμελούν την ανάγκη για αναδιάρθρωση του ευρωπαϊκού χρέους. «Αν υπάρχει ένα δίδαγμα από τις πρόσφατες αποτυχίες της Ευρώπης είναι ότι η νομισματική ένωση χωρίς δημοσιονομική και πολιτική ένωση δεν θα τρέξει. Αν η Ευρώπη συνεχίζει να επωφελείται από ευνοϊκούς ρυθμούς ανάπτυξης χωρίς να κάνει τις δύσκολες αποφάσεις που απαιτούνται για την αντιμετώπισή τους, οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα γίνουν ακόμη πιο δύσκολο να επιτευχθούν».
Τι λένε, λοιπόν, οι γνώστες των πραγμάτων; Ισως να αφήσουν την Ελλάδα να συρθεί στον πάτο του υγρού ωκεανού. Ως τμήμα όμως, μιας οικογένειας, απλά είμαστε στην πλώρη. Τίποτε δε δείχνει ότι μπορεί ο νέος ευρω-τιτανικός να αποκόψει την Ελλάδα από το όλο καράβι και να τη “βγάλει” με ένα απλό ρήγμα, που θα διορθωθεί άμεσα!
Το λάθος των άμυαλων δε μπορεί να τους υποβοηθήσει ότι το καράβι πάει «αύτανδρο»!