Η παγκοσμιοποίησης ετοιμάζει το επόμενο κτύπημα που θα είναι σύμφωνα με τους ειδικούς πιο σκληρό από το κτύπημα της κρίσης που οδήγησε τη χώρα μας στα πρόθυρα της κατάρρευσης και ακόμη δεν καλο βγήκαμε από την άθλια κατάστασή μας. Μακάρι να διαψευστούν οι αναλυτές που προετοιμάζουν το έδαφος. Αλλά η βρετανική εφημερίδα Guardian που το αναφέρει δεν είναι φοβική εφημερίδα. Είναι μια έγκριτη εφημερίδα που ξέρει τι γράφει, όταν το γράφει1.
Στο τελευταίο σημείωμά μας, υποσχεθήκαμε να συνεχίσουμε σήμερα με τις τεράστιες διαφορές στην εξέλιξη των μεγεθών εξ αιτίας (μεταξύ άλλων) και της παγκοσμιοποίησης. Θα ξεκινήσουμε λοιπόν με την αστήριχτη αιτιολόγηση της αισιοδοξία τους ότι το 2018 θα αποτελέσει έτος που θα σηματοδοτήσει την επιστροφή του εγχώριου τραπεζικού συστήματος με δυναμικούς ρυθμούς στις πραγματικές τραπεζικές εργασίες, που την εκφράζουν επιτελικά στελέχη τραπεζών. Μάλιστα αναφέρουν ότι η έμφαση θα δοθεί στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας Η αισιοδοξία αυτή βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα και νούμερα από τους ισολογισμούς των τραπεζών στη διάρκεια του τρέχοντος έτους, λένε και μάλιστα, τονίζουμε την πρόσφατη αναφορά του προέδρου της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και προέδρου της Eurobank κ. Καραμούζη που αναφέρθηκε στις βάσεις με τις οποίες ξεκίνα το 2018 το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. «Η κεφαλαιακή επάρκεια, η ποιότητα του ενεργητικού, οι συνθήκες ρευστότητας και η κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών βαίνουν βελτιούμενες, τα σχέδια αναδιάρθρωσης οδεύουν στη σωστή κατεύθυνση και οι ελληνικές τράπεζες έχουν επιστρέψει σε οργανική κερδοφορία μετά από χρόνια σωρευτικών ζημιών στα πλαίσια μίας ανακάμπτουσας οικονομίας»2
Εν τούτοις, στις 3 Δεκεμβρίου η βρετανική Guardian προειδοποιεί ότι «οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσαν να υπερθερμανθούν», σύμφωνα με αναφορά του διεθνούς οργάνου των κεντρικών τραπεζών
Και τούτο γιατί φαίνεται ότι ο τριμηνιαίος έλεγχος υγείας της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (ΤΔΔ) (που είναι όπως θα λέγαμε η κεντρική τράπεζα των κεντρικών τραπεζών) προειδοποιεί ότι η παγκόσμια οικονομία μοιάζει με την εποχή λίγο πριν από την οικονομική κρίση. Στην τελευταία τριμηνιαία έκθεσή της, η BIS (ΤΔΔ), εγκαινιάζει με τη φοβική αυτή προειδοποίηση μια «πιθανή μακροπρόθεσμη αναταραχή». Φαίνεται ότι πράγματι, το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα παρουσιάζει σημάδια της περιόδου που προηγήθηκε της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008. Οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να αντιδράσουν για να αποφύγουν παρόμοιες ζημίες.
Και η βελγική EXPRESS3 αναφέρει δήλωση του επικεφαλή Κλαούντιο Μπόριο της BIS (ΤΔΔ), ότι «Τα ευάλωτα σημεία που έχουν δημιουργηθεί σε όλο τον κόσμο κατά τη διάρκεια της ασυνήθιστα μεγάλης περιόδου εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων δεν έχουν εξαφανιστεί».
Και ο οργανισμός αυτός ανησυχεί για το γεγονός ότι πολλοί επενδυτές δεν λαμβάνουν υπόψη τους πιθανούς κινδύνους υπερθέρμανσης των χρηματοπιστωτικών αγορών. Ως αποτέλεσμα, συνεχίζουν να σπεύδουν απερίσκεπτα σε υπερτιμημένα περιουσιακά στοιχεία, αναλαμβάνοντας σημαντικό χρέος για να επωφεληθούν από αυτές τις ευκαιρίες … όπως έκαναν πριν από τη συντριβή του 2008.
Ακόμη και το χρέος των νοικοκυριών αρχίζει να φτάνει σε κρίσιμα επίπεδα σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο. Θυμηθείτε τον πόλεμο και τα κόκκινα δάνεια που γίνεται στη χώρα μας. Εδώ λοιπόν δρουν αυτό που στην τραπεζική ορολογία λένε «κόκκινα φλας», τα οποία αναβοσβήνουν.
Τα υψηλά επίπεδα χρέους τόσο σε εγχώρια όσο και σε ξένα νομίσματα παραμένουν στα ύψη! Ομοίως, οι αποτιμήσεις των περιουσιακών στοιχείων αν είναι φουσκωμένες, με τη σειρά τους αλλά στηρίζονται σε χαμηλό επιτόκιο των κρατικών ομολόγων, αποτελούν το κριτήριο για τον καθορισμό των τιμών όλων των στοιχείων του ενεργητικού. Αυτό επιτείνει την ανάληψη κινδύνου, πράγμα που μπορεί να δράσεις προς την κατεύθυνση μιας πιθανής μακροχρόνιας αναταραχής, υποστηρίζουν οι ειδικοί.
Το BIS (ΤΔΔ), σημειώνει ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και η Τράπεζα της Αγγλίας έχουν αυξήσει τα επιτόκια προκειμένου να αποτρέψουν αυτές τις επικίνδυνες συμπεριφορές. Προς το παρόν, η παρέμβασή τους φαίνεται αναποτελεσματική και συνεχίζουμε να βλέπουμε ασταθείς φούσκες στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Στη βρετανική εφημερίδα το τελευταίο σχόλιο αναφέρει ότι «Υπάρχουν τόσα πολλά κόκκινα φώτα που αναβοσβήνουν που έχω χάσει».
Ας έλθουμε όμως για μια στιγμή στο ρόλο της ΕΚΤ για την οποία το Ελεγκτικό Συνέδριο την καταγγέλλει για έλλειψη διαφάνειας.4 Διότι αρνείται να παράσχει στο Ελεγκτικό Συνέδριο ορισμένες πληροφορίες σχετικά με το ελληνικό σχέδιο διάσωσης. Ανεξάρτητα ότι τα δυο θέματα δεν έχουν ίδια βάση, σημειώνουμε την άρνηση αυτή της ΕΚΤ, ανεξάρτητα από το τι λέει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο που πιστεύει ότι έχει το δικαίωμα να εξετάσει το ρόλο της ΕΚΤ στο ελληνικό σχέδιο διάσωσης. Η Συνθήκη της Λισαβόνας της δίνει την εξουσία, όπως και το ψήφισμα του Κοινοβουλίου. Αλλά η Κεντρική Τράπεζα στη Φρανκφούρτη αρνείται την πρόσβαση σε έγγραφα.
Σύμφωνα με το καταστατικό της ΕΚΤ, οι λογαριασμοί του οργάνου ελέγχονται από ανεξάρτητους εξωτερικούς ελεγκτές που διορίζονται κατόπιν σύστασης του διοικητικού συμβουλίου και εγκρίνονται από το Συμβούλιο. Σύμφωνα με τις ίδιες διατάξεις του πρωτοκόλλου 4 της ΣΛΕΕ [Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης], το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο εξετάζει «την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης της ΕΚΤ» », προσθέτει η ανάλυση.
Γιατί σημειώνουμε την εξέλιξη αυτή; Γιατί δεν είμαστε σε θέση ούτε τα ελαχιστότατα να διαφυλάξουμε και ότι μας έχουν σερβίρει το έχουμε πάρει αδιαμαρτύρητα και χωρίς να γνωρίζουμε ποιο θα είναι το αύριο αυτού του τόπου.
Θυμίζω μόνο ότι για να σωθούν οι γαλλογερμανικές τράπεζες εμείς βάλαμε πλάτη και τώρα το πληρώνει όλος ο λαός μας. Το δις εξαμαρτείν δεν είναι δικό μας, και δυστυχώς αρχίζω να τρέμω από τα σημεία των καιρών…
* Ο Γιώργος Μαρκατάτος είναι Oικονομολόγος
1. https://www.theguardian.com/business/2017/dec/03/financial-markets-overheating-financial-crisis-bis
2. http://www.sofokleousin.gr/archives/366931.html
3. https://fr.express.live/2017/12/06/bri-risques-krach/
4. https://www.euractiv.fr/section/economie/news/eu-auditors-insiston-full-probe-into-ecbs-role-ingreek-bailouts/
