«Ευφορία στην Ακρόπολη». Η Ελλάδα θα κάνει φέτος την έκπληξη. Χαμηλό 12ετίας το κόστος δανεισμού, σημειώνει η γερμανική εφημερίδα ΝΤΙ ΒΕΛΤ1. Είδες που από τεμπέληδες κοντεύουν να μας βγάλουν και το καπέλο; Γιατί όλα τα ρούχα μας και τις κάθε είδους προίκες μας, μας τις έχουν βγάλει προ πολλού και μας τις έχουν κατασχέσει! Μιας και το θέμα δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς, μετά από τις κατασχέσεις των σπιτιών μας, τώρα θα προσπαθήσουν να μας πείσουν οι Γερμανοί ότι αφού θα πάμε μπροστά δεν πειράζει για τις κατασχέσεις. Δεν έχουμε ανάγκη τα σπίτια μας, γιατί θα μένουμε στα … ξενοδοχεία μας. Η παγκοσμιοποίηση λοιπόν, που ήταν το μέσο για να μας τα πάρουν, έχει πολλά πρόσωπα, ή μάλλον με άλλο πρόσωπο μας έρχεται στα επόμενα χρόνια, όπως λένε στα γραπτά τους. Ας το δούμε, αλλά με τη δέουσα, σας παρακαλώ προσοχή.
Σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα, ορατή περισσότερο από ποτέ την τελευταία δεκαετία βλέπει την πιθανότητα μιας βιώσιμης ανάπτυξης και μιας ανάκαμψης στην Ελλάδα που θα έχει αντίκρισμα και στους πολίτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε ρεπορτάζ με τίτλο «Ευφορία στην Ακρόπολη» η εφημερίδα τονίζει ότι «το 2017 η ελληνική οικονομία σημείωσε για πρώτη φορά και πάλι ανάπτυξη, και φέτος ίσως η ανάπτυξη αυτή συνεχιστεί. Ξαφνικά, ακόμη και το πρόβλημα του χρέους μοιάζει εφικτό να επιλυθεί. Κάποιοι μάλιστα βλέπουν την Ελλάδα να ξεπερνά κάθε προσδοκία». Όπως γράφει η Die Welt αισιοδοξία επικρατεί και στο χρηματιστήριο των Αθηνών, κάποιοι θεωρούν ότι η Ελλάδα θα είναι η ευρωπαϊκή έκπληξη της χρονιάς. Πάνω απ΄ όλα όμως, επικρέμεται ως δαμόκλειος σπάθη το πρόβλημα του χρέους. Όμως, ακόμη και γι΄ αυτό ίσως υπάρξει λύση εντός του 2018. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολογίζει για φέτος ανάπτυξη της τάξης του 2,5%, το ΔΝΤ προβλέπει 2,6% και κάποιοι οικονομολόγοι ακόμη περισσότερο.
Αυτή λοιπόν η κατάσταση αρχές του νέου έτους, για το οποίο ευχόμαστε σε όλους μας υγεία και προκοπή, σημειώνεται την ίδια στιγμή που μπορεί να γίνει συνείδηση ότι μια κυβέρνηση της αριστεράς έλυε τα οξύτατα προβλήματα που συσσώρευσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Εμείς όμως πάμε παραπέρα και καταλογίζουμε σε ένα κακόγουστο σύστημα το όλο σκηνικό που έχει δημιουργηθεί και δεν ξεχνούμε ότι η δική μας πλάτη έσωσε (όπως λένε και οι ίδιοι) τις γαλλογερμανικές τράπεζες. Ένα άδικο σύστημα που συσσώρευσε πλούτο σε ορισμένα μέρη, έναντι συσσώρευσης φτώχειας σε άλλα μέρη, όπως στα δικά μας.
Το γνωστό μας έγγραφο στο οποίο αναφερόμαστε αρκετές φορές στα τελευταία σημειώματά μας, για το θέμα της παγκοσμιοποίησης2, αναφέρει ότι το 2025 η παγκοσμιοποίηση θα είναι πολύ διαφορετική απ’ ότι σήμερα, και σημειώνει ότι «Βρισκόμαστε ακόμη στο αρχικό στάδιο του μετασχηματισμού, κατά το οποίο η ψηφιοποίηση, τα ρομπότ, η τεχνητή νοημοσύνη, το διαδίκτυο των πραγμάτων, η τρισδιάστατη εκτύπωση θα μεταβάλλουν ριζικά τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε, εργαζόμαστε και καταναλώνουμε.
Σχεδόν όλοι οι κλάδοι θα επηρεαστούν, όπως:
► οι μεταφορές π.χ. με αυτοκίνητα συνδεδεμένα και χωρίς οδηγό, μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή από κοινού χρήση αυτοκινήτων,
► η ενέργεια π.χ. με έξυπνα δίκτυα ενέργειας, ανανεώσιμη ενέργεια, κατανεμημένη ηλεκτροπαραγωγή,
► τα γεωργικά είδη διατροφής , π.χ., με φιλική προς το κλίμα γεωργία, εφαρμογές για μείωση της σπατάλης τροφίμων,
► οι τηλεπικοινωνίες π.χ. με ισχυρότερα δίκτυα, εικονική πραγματικότητα, εικονικούς χώρους εργασίας,
► η διανομή με την αυξανόμενη σημασία του ηλεκτρονικού εμπορίου,
► οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες π.χ. με εικονικές τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρίες, ή με συμμετοχική χρηματοδότηση, ή ► η παραγωγή στο εργοστάσιο, με την αυτοματοποίησή της, ή
► η υγειονομική περίθαλψη, π.χ. με online διάγνωση, αυξημένη διασυνοριακή κινητικότητα των επαγγελματιών του ιατρικού κλάδου.
Η αυτοματοποίηση καθιστά το κόστος εργασίας λιγότερο σημαντικό όσον αφορά αποφάσεις συναφείς με τον τόπο εγκατάστασης της παραγωγής. Αυτό συμβάλλει ώστε ορισμένοι κλάδοι μεταποίησης να επανέλθουν στην Ευρώπη, όπως διαπίστωσε το Ευρωπαϊκό παρατηρητήριο επανεγκατάστασης (European Reshoring Monitor3).
Το Ευρωπαϊκό παρατηρητήριο συγκεντρώνει πληροφορίες από διάφορες πηγές (μέσα μαζικής ενημέρωσης, εξειδικευμένο τύπο, επιστημονική βιβλιογραφία, λογοτεχνία) και τις οργανώνει σε ασφαλές, τακτικά ενημερωμένο ηλεκτρονικό αρχείο. Το Eurofound δημοσιεύσει μια ετήσια συνοπτική έκθεση βασισμένη στις πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν. Ως συμπληρωματικό καθήκον, ο φορέας παρακολούθησης αναπτύσσει επίσης και ενημερώνει μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων με υλικό αναφοράς για την επανάκτηση (π.χ. ερευνητικά άρθρα, συμβουλευτικές εκθέσεις, εκθέσεις πολιτικής, βασικά άρθρα των μέσων ενημέρωσης, πρωτοβουλίες πολιτικής σε περιφερειακό, εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο ή ανάλυση βάσει ποσοτικής ανανέωσης δεδομένα).
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής, εξετάζονται οι ακόλουθες περιπτώσεις:
Εταιρείες που αναχωρούν στην πατρίδα τους (εντός της ΕΕ) δραστηριότητες αλυσίδων αξίας που είχαν προηγουμένως παραχωρηθεί σε άλλη χώρα (π.χ. μεταποίηση από γερμανική εταιρεία που είχε προηγουμένως εγκατασταθεί στην Κίνα ή στη Γαλλία και τώρα επιστρέφει στη Γερμανία).
Εταιρείες που διακινούνται σε δραστηριότητες αλυσίδων αξίας αλλοδαπών χωρών που είχαν προηγουμένως αφαιρεθεί σε μια χώρα εκτός ΕΕ (π.χ. μεταποίηση από γερμανική εταιρεία που είχε προηγουμένως αφιχθεί στην Κίνα και τώρα επιστρέφει στην Ιταλία).
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Παρακολούθησης Resouring είναι μια πρωτοβουλία του Eurofound, στόχος του οποίου είναι να εντοπίσει, να αναλύσει και να συνοψίσει τα αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με την επαναφορά των δραστηριοτήτων παραγωγής και άλλων αλυσίδων αξίας στην ΕΕ. Πρόκειται για μια πιλοτική πρωτοβουλία που έχει αναληφθεί στο πλαίσιο ενός πολυετούς σχεδίου έρευνας (2015-18) για το μέλλον της μεταποίησης στην Ευρώπη . Η Eurofound έχει αναλάβει τη διαχείριση του έργου αυτού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο όρος «Reshoring» είναι η μετεγκατάσταση προηγούμενων δραστηριοτήτων υπεράριθμης αλυσίδας αξίας (ιδίως: παραγωγή, προμήθεια, έρευνα και ανάπτυξη, υπηρεσίες) πίσω στην ΕΕ. Μπορεί να αποτελέσει βασική ώθηση για την αναμόρφωση της μεταποιητικής βιομηχανίας της ΕΕ κατά τα προσεχή έτη και την αποκατάσταση της ΕΕ ως παγκόσμιας θέσης αριστείας στον τομέα της μεταποίησης. Η παρακολούθηση της εξέλιξης, του μεγέθους και των κινήτρων της επαναπροσέγγισης είναι ύψιστης σημασίας για την κατανόηση των παραγόντων που οδηγούν στη λήψη αποφάσεων, για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο εφαρμόζεται η νέα τάση και για την αξιολόγηση του ρόλου της πολιτικής στην ενθάρρυνση του φαινομένου.
Αυτή η τροπή που παίρνουν τα πράγματα, λογικά ευνοεί κεντρικές και υπεραναπτυγμένες περιοχές της ΕΕ, και δεν αγγίζει τις περιοχές της περιφέρειας της ΕΕ, όπως εμείς. Η τάση που φαίνεται να αναπτύσσεται δεν είναι κατ ανάγκην αρνητική για τα συμφέροντα μας, φοβούμαι όμως μην ακολουθήσουν την ίδια διαδικασία οι μέθοδοι εφαρμογής. Για το σκοπό αυτό στο επόμενο σημείωμα μας θα αναφερθούμε στην παγκοσμιοποίηση μέχρι στιγμής, αλλά και στις τάσεις που αλλάζουν την παγκοσμιοποίηση.
1. Die Welt: Εφικτή ακόμη και η λύση του χρέους http://www.sofokleousin.gr/archives/369299.html
2. https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/reflection-paper-globalisation_el.pdf
