Μέρος 171
Η διαρκής αναφορά μας στην παγκοσμιοποίηση μέχρι στιγμής, έχει καταδείξει με σαφήνεια ότι η δράση αυτή έχει ωφελήσει σημαντικά χώρες με βιομηχανική υποδομή και μάλιστα χώρες με σημαντικό ποσοστό βιομηχανίας εργαλειομηχανών. Όμως οι νέες τεχνολογίες επιβάλουν τη διαρκή μετατροπή των δεδομένων με ταχύτητες που υπερβαίνουν τα όσα μπορούμε να αφομοιώσουμε στον εγκέφαλο μας. Έτσι, παρατηρούνται νέες τάσεις που αλλάζουν την παγκοσμιοποίηση και έχουν περιληφθεί και στο γνωστό μας έγγραφο, απ όπου αντλούμε την τωρινή μας αρχική πληροφόρηση.
Το έγγραφο για την παγκοσμιοποίηση1, αναφέρει ότι το 2025 η παγκοσμιοποίηση θα είναι πολύ διαφορετική απ’ ότι σήμερα, και σημειώνει ότι «Βρισκόμαστε ακόμη στο αρχικό στάδιο του μετασχηματισμού, κατά το οποίο η ψηφιοποίηση, τα ρομπότ, η τεχνητή νοημοσύνη, το διαδίκτυο κλπ θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο.
Από την άλλη πλευρά, πολλοί πολίτες αισθάνονται ότι η παγκοσμιοποίηση απειλεί άμεσα την ταυτότητα και τις παραδόσεις τους σε βάρος της πολιτιστικής πολυμορφίας και των τρόπων ζωής τους. Οι πολίτες αγωνιούν για το γεγονός ότι δεν είναι σε θέση να ελέγχουν το μέλλον και νιώθουν ότι οι προοπτικές των παιδιών τους θα είναι χειρότερες από τις δικές τους.
Αυτό οφείλεται στην αντίληψη ότι οι κυβερνήσεις δεν έχουν πια τον έλεγχο, δεν είναι σε θέση ή δεν επιθυμούν να επηρεάσουν την παγκοσμιοποίηση και να διαχειριστούν τις επιπτώσεις της κατά τρόπο επωφελή για όλους. Αυτή είναι η πολιτική πρόκληση που πρέπει τώρα να αντιμετωπίσουμε.
Αν παρακολουθήσει κανείς τη μεταναστευτική πολιτική που υιοθέτησε κατά τα τελευταία έτη η ελληνική κυβέρνηση, θα καταλάβει εύκολα ότι οι πόλεμοι σε διάφορα σημεία κοντινά σε μας και η γεω-στρατηγική μας θέση ως πρώτη ευρωπαϊκή πύλη έναντι των εμπόλεμων αυτών περιοχών έχουν προσθέσει στη χώρα μας αρκετές κατηγορίες μεταναστών με αμφίβολα αποτελέσματα ως προς την απορροφητικότητα τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Στο νέο καμβά λοιπόν, που έχει δημιουργηθεί, έχει τεράστια σημασία το νέο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, διότι δεν πρέπει να υστερήσουμε ως προς τα τεκταινόμενα, αν δε θέλουμε να βρεθούμε σε ακόμη δυσχερέστερη θέση, μετά την κατακρήμνιση της οικονομίας μα, με τη βοήθεια των «εταίρων» μας!
Σύμφωνα λοιπόν με την παράγραφο για τις μελλοντικές προοπτικές, θεωρείται βέβαιο ότι το 2025 η παγκοσμιοποίηση θα είναι πολύ διαφορετική απ’ ό,τι σήμερα και επισημαίνεται ότι βρισκόμαστε ακόμη στο αρχικό στάδιο του μετασχηματισμού, κατά το οποίο η ψηφιοποίηση, τα ρομπότ, η τεχνητή νοημοσύνη, το διαδίκτυο των πραγμάτων, η τρισδιάστατη εκτύπωση θα μεταβάλλουν ριζικά τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε, εργαζόμαστε και καταναλώνουμε.
Οι διεθνείς αναφορές στο θέμα αυτό είναι σημαντικές, με προεξάρχουσα την ακόλουθη ιστορία:
Το 2016 γνωστός Γερμανός κατασκευαστής αθλητικών υποδημάτων προχώρησε σε μετεγκατάσταση της παραγωγής ενός συγκεκριμένου μοντέλου υποδημάτων στη Γερμανία, σε εργοστάσιο εξολοκλήρου αποτελούμενο από ρομπότ. Η εταιρεία επιθυμεί να ανοίξει και άλλα παρόμοια «εργοστάσια μεγάλης ταχύτητας» στην Ευρώπη ή στις ΗΠΑ στο μέλλον.
Ωστόσο, απλές και επαναλαμβανόμενες εργασίες που μπορούν να αυτοματοποιηθούν θα εξαφανιστούν. Οι θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν και θα επιστρέψουν στην Ευρώπη θα είναι διαφορετικές από εκείνες που μετεγκαταστάθηκαν αλλού πριν από μερικά χρόνια. Η πρόκληση για την Ευρώπη θα είναι να καινοτομήσει σε στρατηγικές τεχνολογίες και να βοηθήσει τους εργαζόμενους να αποκτήσουν τις κατάλληλες δεξιότητες, ώστε να αποφευχθεί διεύρυνση του χάσματος στην αγορά εργασίας.
Οι ψηφιακές τεχνολογίες και το ηλεκτρονικό εμπόριο θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο τις διασυνοριακές ευκαιρίες, ακόμα και για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Πολλές επιχειρήσεις σήμερα είναι «παγκόσμιες εκ γενετής», προσεγγίζοντας αγοραστές ανά τον κόσμο μέσω του διαδικτύου. Από την άλλη πλευρά, ορισμένες μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες δεσπόζουν ολοένα και περισσότερο στην αγορά, χάρη στην ικανότητά τους να ανιχνεύουν και να αποθηκεύουν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα. Οι προκλήσεις όσον αφορά τη διαχείριση της ιδιωτικής ζωής, την προστασία των δεδομένων, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, καθώς και την αποτροπή των καταχρήσεων ισχύος στην αγορά θα αυξηθούν.
Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνονται βασικές συνιστώσες για τις δράσεις και τα αποτελέσματα της παγκοσμιοποίησης πριν και στο ερχόμενο μέλλον.
Αν εξετάσει κανείς σε βάθος κάθε γραμμή του πίνακα αυτού θα διακρίνει δυο σημεία στα οποία πρέπει να στηρίξουμε τα συμπεράσματά μας στο σημερινό μας σημείωμα.
Το ένα σημείο αφορά το ότι η χώρα μας στο παιχνίδι αυτό της παγκοσμιοποίησης δε στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και χάσαμε πολύτιμο έδαφος, αφήνοντας άλλους με καλύτερη ενεργητικότητα να επωφεληθούν σε βάρος μας. Εδώ ίσως να λειτούργησε και το πατροπαράδοτο προφίλ μας, που μας επιτρέπει να αντλούμε δύναμη για … ραστώνη. Και έτσι στα πλέον δροσερά κλίματα, μέχρι θανατηφόρου κρύου οι φίλοι και εταίροι μας καραδοκούσαν να αρπάξουν την ευκαιρία και την άρπαξαν.
Το έτερο σημείο μας λέει ξεκάθαρα: έχετε όλα τα εχέγγυα να συμπεριληφθείτε στις χώρες και στις περιοχές που θα αντλήσουν τα κύρια ωφέλη από τον κατάλογο των σημείων της δεύτερης στήλης.
Ας μη χάσουμε και αυτήν την ιστορική μας στιγμή.
1. https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/reflection-paper-globalisation_el.pdf
