Μέρος 177
Είναι πλέον πασιφανές ότι η παγκοσμιοποίηση οδηγεί κολοσσούς να ωθούνται στην ανάγκη χρηματισμού όλης της αλυσίδας για να προτιμούνται τα δικά τους προϊόντα, είτε για άμεση κατανάλωση, είτε ακόμη και εργαλειομηχανές που στοχεύουν στην παραγωγή τελικών αγαθών για κατανάλωση. Και δυστυχώς είναι φανερό ότι η χώρα μας έχει πληρώσει μέγιστο ποσοστό της κατακρήμνισης της οικονομίας της στα τάρταρα, προκειμένου να δημιουργηθούν νέα τζάκια, οριζόμενα ως οι συνεχιστές του παλιού και σάπιου πλέον καπιταλιστικού συστήματος. Δεν προτείνω την αντικατάσταση με οποιοδήποτε σοσιαλιστικό μοντέλο, υποθέτω όμως, ότι κάθε λογικός άνθρωπος βλέπει πλέον τα αδιέξοδα του συστήματος και μπορεί να σκεφτεί ότι απαιτείται ‘έντονη διόρθωση των τεκταινομένων.
Η ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας και βέβαια της ΕΕ είναι η Γερμανία, ελέω ημών και των άλλων που βάλαμε πλάτη, όταν έπρεπε. Ευτυχώς φαίνεται ότι οι σοσιαλδημοκράτες της Γερμανίας υποστηρίζουν το μεγάλο συνασπισμό, και η πολιτική αβεβαιότητα που κράτησε πολλούς μήνες θα δώσει σύντομα τη θέση της σε μα ισχυρή διακυβέρνηση1.
Αυτό είναι μια, θα υποστηρίξω, θετική εξέλιξη, η οποία όμως πρέπει να συνοδευτεί και από μια άλλη κίνηση που να αφορά το μέλλον της ΕΕ, μετά την εφαρμογή ενός μέτριου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) των ετών 2014 – 2020. Το σε ισχύ ΠΔΠ δεν κατέστη δυνατόν να σπάσει το τεχνικό φράγμα του 1 τρις. € και μειώθηκαν και οι βλέψεις και οι απαιτήσεις της ευρωκοινοβουλίου που θεώρησε ως κατ αρχήν επιτεύξιμο το ποσόν αυτό. Η τελική ευθεία ίσα – ίσα που υπερκάλυψε τα 900 δις €. Στα πλαίσια λοιπόν της προετοιμασίας για το επόμενο ΠΔΠ, η γνωμοδότηση της Επιτροπής Ανάπτυξης προς την Επιτροπή Προϋπολογισμών σχετικά με το: προετοιμασία της θέσης του Κοινοβουλίου για το ΠΔΠ μετά το 2020, δόθηκε στη δημοσιότητα πριν λίγες εβδομάδες. <<θα ακολουθήσουν και άλλες γνωμοδοτήσεις με παρόμοιο περιεχόμενο.
Αναφέρω αυτήν τη γνωμοδότηση γιατί αρκετές από τις προτάσεις μας αφορούν και πρέπει να δείξουμε την απαραίτητη εγρήγορση, ώστε να ασκηθούν οι κάθε είδους πιέσεις στυλ λόμπι για να επιτύχουμε τουλάχιστον μια ανάπτυξη που να φρενάρει τον εξακολουθητικό κατήφορο που έχουμε πάρει.
Στη θεματολογία της γνωμοδότησης θα βρούμε αναφορές για :
• Τη μείωση και, μακροπρόθεσμα, την εξάλειψη της φτώχειας,•
• Την αντιμετώπιση της ανισότητας και του κοινωνικού αποκλεισμού,
• Την προώθηση της δημοκρατικής διακυβέρνησης και των δικαιωμάτων του ανθρώπου,
• Την ενίσχυση της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ), που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες οικονομικές προκλήσεις, δηλαδή σε χώρες σαν και τη δική μας.·
• Ειδικά για την αλλαγή του κλίματος όσο και της Συμφωνίας του Παρισιού, καθώς και τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της νέας ευρωπαϊκής κοινής αντίληψης για την ανάπτυξη· τονίζεται ειδικότερα η ανάγκη ενίσχυσης των προσπαθειών και η χρηματοδότηση για την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος, για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη, καθώς και η ανάγκη κατάργησης των επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα που είναι επιβλαβή για το περιβάλλον·
Την κοινωνία των πολιτών που απαιτεί επαρκή ικανότητα και υποστήριξη για την υλοποίηση των πολιτικών
• Τους πόρους της ΕΕ που είναι ζωτικής σημασίας για την οικοδόμηση των ικανοτήτων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών
• Την εξάλειψη των ανισοτήτων σε μεγάλο αριθμό χωρών μεσαίου εισοδήματος προς τις οποίες πρέπει να διατηρηθούν ειδικές χρηματοδοτήσεις προς τις χώρες αυτές
• Εκτός από τα γενικής κατεύθυνσης σημεία, υπάρχει και η συγκεκριμενοποίησης της διαπίστωσης ότι το Ηνωμένο Βασίλειο αντιπροσωπεύει το 12 % του προϋπολογισμού της Ένωσης· πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να αντισταθμιστούν οι απώλειες κονδυλίων, και βέβαια, η γνωμοδότηση επιμένει ότι το συνολικό επίπεδο χρηματοδότησης για την αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ θα πρέπει να διατηρηθεί.
Συνάγεται από τη σύντομη αναφορά που επιχειρήσαμε εδώ, ότι το επόμενο ΠΔΠ, το οποίο θα υποβληθεί τον Μάιο του 2018, θα μπορούσε να διαθέσει λιγότερους πόρους για την πολιτική συνοχής κατά την περίοδο μετά το 2020. Κυρίως αν δε βρεθεί αντιστάθμισμα από την έξοδο της Μ. Βρετανίας από την ΕΕ, η οποία συνεισέφερε κατά 12%, όπως προσημειώσαμε2.. Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, η συζήτηση μεταξύ των υπευθύνων για τη χάραξη πολιτικής σχετικά με τις μελλοντικές προτεραιότητες της πολιτικής συνοχής θέρμανε τώρα. Μεταξύ των θεμάτων που συζητούνται ευρέως είναι η ανάγκη να καταστούν τα ταμεία συνοχής απλούστερα και πιο ευέλικτα για τους δικαιούχους, ενώ παράλληλα θα ενισχυθεί η συμβολή της πολιτικής συνοχής στην οικονομική διακυβέρνηση της ΕΕ και θα αυξηθεί η προστιθέμενη αξία της. Ένα σημείο της συζήτησης αφορά τον τρόπο με τον οποίο η πολιτική συνοχής αντιμετωπίζει νέες ή αυξανόμενες προκλήσεις όπως η μετανάστευση, το περιβάλλον και η ψηφιοποίηση. Ακόμη ένα άλλο περιλαμβάνει την εξεύρεση της πιο αποτελεσματικής μορφής υποστήριξης για τους δικαιούχους: πρέπει να είναι επιχορηγήσεις, χρηματοπιστωτικά μέσα ή, ενδεχομένως, ένα μίγμα όλων αυτών; Άλλα συγκεκριμένα θέματα αφορούν την αστική διάσταση της πολιτικής συνοχής και τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει η πολιτική για την ανάπτυξη, την απασχόληση και την καινοτομία στις αγροτικές περιοχές, στις καθυστερημένες περιφέρειες, καθώς και στις περιφέρειες με ειδικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά. Τέλος, η σχέση μεταξύ της πολιτικής συνοχής και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων είναι πολύ συζητημένη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΚ) δημοσίευσε μια σειρά Λευκών Βίβλων για το μέλλον της ΕΕ που παρέχουν περαιτέρω ιδέες για προβληματισμό σχετικά με τις προτεραιότητες της Ένωσης. Οι προβληματισμοί αυτοί έχουν επίσης επιπτώσεις στην πολιτική συνοχής. Επιπλέον, η 7η έκθεση της ΕΚ για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή παρέχει επίσης πληροφορίες σχετικά με την κατεύθυνση που ενδέχεται να αναλάβει η πολιτική συνοχής.
Σημειώνεται ότι η χώρα μας επωφελείται σε σημαντικό βαθμό από τα κονδύλια της πολιτικής συνοχής και βέβαια, παρά το ότι χάνουμε σημαντικούς πόρους από τα ανάλογα ανταγωνιστικά προγράμματα, όπως έχουμε καταδείξει πολλές φορές, εν τούτοις, είναι μια ευκαιρία να ενδυναμώσουμε την προσπάθειά μας, ώστε να αντιμετωπίσουμε ορισμένα προβλήματα που θα προκύψουν από την αναμφισβήτητη μείωση του ΠΔΠ2021- 2027, εκτός αν οι Γάλλοι που συμμετέχουν στον πυρήνα εξελίξεων, πείσουν τους φίλους τους Γερμανούς να βάλουν μερικές δεκάδες δις € παραπάνω στο νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ).
Δε γίνεται αλλιώς, εκτός αν μοιρολατρικά αποδεχτούμε ότι η παγκοσμιοποίηση πρέπει να μας επιβάλει περιοριστικούς όρους στην αναπτυξιακή προσπάθεια και στην αναδιανεμητική λογική που πρέπει να διέπει τις χώρες μέλη της ΕΕ.
1. https://www.politico.eu/article/germanys-social-democrats-endorse-grand-coalition/?utm_source=email&utm_medium=alert&utm_campaign=Germany%27s+Social+Democrats+endorse+grand+coalition&utm_source=POLITICO.EU&utm_campaign=f9112391b0-EMAIL_CAMPAIGN_2018_03_04&utm_medium=email&utm_term=0_10959edeb5-f9112391b0-189111777
2. Η δεξαμενή σκέψης του ευρωκοινοβουλίου δημοσίευσε μελέτη με τίτλο (σε μτφς) «Προκλήσεις για την πολιτική συνοχής της ΕΕ: Θέματα στην επικείμενη μεταρρύθμιση μετά το 2020» με τίτλο: EPRS | European Parliamentary Research Service Challenges for EU cohesion policy. Issues in the forthcoming post-2020 reform. February 2018
