Σε μια προσπάθεια να κλείσουμε προσωρινά (γιατί θα επανέρχεται για χρόνια ακόμη) το θέμα της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, θα αναφερθούμε σε πρόσφατο άρθρο του EURACTIV.fr, που δημοσίευσε στοιχεία που μάλλον κρίνονται ως καταθλιπτικά, για να μην πω τίποτα άλλο, ότι το 20% του επιχειρηματικού φόρου διαφεύγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι αναγνώστες θα θυμούνται ότι αν το 20% της φορολογητέας ύλης των επιχειρήσεων φοροαποφεύγουν, ή φοροδιαφεύγουν αυτό σημαίνει ότι το ποσοστό αυτό είναι ένας μέσος όρος που δείχνει τη μισή αλήθεια. Την άλλη μισή θα τη δούμε μέσα στην ανάλυση που θα επιχειρήσουμε.1
Tο άρθρο αναφέρει ότι «Με βάση τα στατιστικά στοιχεία των φορολογικών παραδείσων, συμπεριλαμβανομένων των Βερμούδων ή της Ιρλανδίας, οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι το 40% των κερδών των πολυεθνικών διαφεύγει του φόρου. Επομένως, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χάσει το ένα πέμπτο των εσόδων που πρέπει να εισπράξει από τις επιχειρήσεις.
Ο αυξημένος ανταγωνισμός μεταξύ των χωρών από τη δεκαετία του 1980, η αρχή της γενίκευσης του ελεύθερου εμπορίου, οδήγησε σε δραστική πτώση του συντελεστή φορολογίας εταιρειών, από 49% κατά μέσο όρο σε 24% το 2018 (στη χώρα μας, ελέω των αλύπητων «θεσμών» είναι κατά 5 μονάδες πιο βαριά, έτσι για να μην ορθώσουμε κεφάλι, ούτε στο εγγύς, ούτε στο απώτερο μέλλον).
Ειδικοί αναλυτές διάφοροι οικονομολόγοι, συμπεριλαμβανομένου του γάλλου ειδικού φοροδιαφυγής Gabriel Zucman, αναρωτήθηκαν για τους λόγους αυτής της παρατήρησης. Σε αντίθεση με το επιχείρημα ότι, στο πλαίσιο του καθαρού και τέλειου ανταγωνισμού, οι οικονομικοί παράγοντες αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους στις χώρες όπου οι επενδύσεις είναι πιο ευνοϊκές λόγω του ευνοϊκού παγκόσμιου περιβάλλοντος, ο οικονομολόγος εκτιμά ότι το 40% τα εταιρικά κέρδη μεταφέρονται τεχνητά σε φορολογικούς παραδείσους. Και είχαμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα ποσά αυτά βγαίνουν έξω από τις επενδύσεις, άρα το κακό είναι διπλό.
Χτυπητό παράδειγμα η γνωστή μας εταιρεία Google, η οποία κατά το 2016 σημείωσε κύκλο εργασιών 19,2 δισ. Ευρώ στις Βερμούδες. Αλλά στο φορολογικό αυτό παράδεισο η τερατώδης αυτή εταιρεία δεν κάνει κανένα τζίρο, γιατί δεν έχει καμιά δραστηριότητα. Ο λόγος δεν είναι η ελκυστικότητα του μικρού νησιού της Καραϊβικής, αλλά ο φορολογικός συντελεστής του σε 0% για τα εταιρικά κέρδη. Καταλαβαίνετε ότι με αυτήν την πρακτική δεν είναι δυνατόν οι μεγάλοι να πληρώσουν φόρους. Και θα θυμάστε ότι στο λαβύρινθο των διαδρόμων απόκρυψης φορολογητέας ύλης ο φίλος μας ο πρόεδρος της Κομισιόν κ. Γιούνκερ είχε κατηγορηθεί για τα Luxleaks. Μάλιστα για αυτά, φαίνεται ότι οι φορολογικές αποφάσεις συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται και φαίνεται ότι το Βέλγιο παίρνει την πρωτοκαθεδρία όπως λένε πηγές που ψάχνουν το θέμα αυτό1
Μάλιστα σε έγγραφο του Μαρτίου 2018 της Κομισιόν2 φαίνεται ο αριθμός των συμφωνιών που έχουν υπογράψει τα κράτη μέλη της ΕΕ και βλέπουμε ότι η χώρα μας και μερικές άλλες έχουν καμιά, μία ή δυο συμφωνίες εκεί που το Βέλγιο έχει 655, το Λουξεμβούργο έχει 599, σε σύνολο 1.539 για όλη την ΕΕ συμπεριλαμβανομένης και της Μ. Βρετανίας. Ο αρθρογράφος αναφέρει ότι «Τα φορολογικά συμβόλαια και οι συμφωνίες προκαταβολής (PPA) είναι μυστικές συμφωνίες μεταξύ των φορολογικών αρχών και των εταιρειών για τη φορολογία των επιχειρήσεων. Δεν είναι πάντα παράνομες, αλλά οι κυβερνήσεις μερικές φορές τις χρησιμοποιούν για να προσφέρουν εξαιρετικά πλεονεκτικές συνθήκες και να προσελκύσουν πολυεθνικές στην επικράτειά τους.»
Όπως γίνεται κατανοητό αν ψάξει κανείς να βρει τους λόγους έλλειψης διενέργειας επενδύσεων σε χώρες όπως η δική μας, δεν πρέπει να πάει μακριά στους συλλογισμούς του. Πρώτα μας επιβάλουν αύξηση της φορολογίας των επιχειρήσεων και μετά υιοθετούν τις περίφημες «συμφωνίες προκαταβολής», τις οποίες θεωρούν νόμιμες, (για το ηθικό ας μην ψάξει κανείς).
Το καταπληκτικότερο είναι ότι για τις χώρες της ΕΕ που δεν είναι φορολογικοί παράδεισοι, οι πολυεθνικές έχουν καταπληκτικούς δείκτες σχέσης εργατικού κόστους σε σχέση με την κερδοφορία στο σχήμα που παραθέτουμε3 βλέπουμε το ποσοστό κέρδους των επιχειρήσεων ως ποσοστό μισθοδοσίας εκεί που έπρεπε να είναι 30-40% όπως διδάσκουν όλα τα σχετικά συγγράμματα, έχουμε εδώ μέχρι και 800% τη σχέση αυτή! Και μαζί με ορισμένους φορολογικούς παραδείσους, φιγουράρουν και αρκετές από τις χώρες της ΕΕ.
Η παγκοσμιοποίηση καλά κρατεί και κανείς δεν είναι σε θέση να την αμφισβητήσει. Εμείς το κάνουμε μη γνωρίζοντας το κόστος της αμφισβήτησης. Κάποια στιγμή θα το μάθουμε. Στο μεταξύ, ακόμη και οι εκπρόσωποι της Επιτροπής λένε ότι οι συμφωνίες αυτές επιτρέπουν στις εθνικές αρχές να γνωρίζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τα ποσά που θα λάβουν, παρά τις φορολογικές αδικίες που υποστηρίζουν. Έτσι, οι φορολογικές ελαφρύνσεις που προσφέρονται από το Λουξεμβούργο έχουν τη δυνατότητα ορισμένες εταιρείες να πληρώνουν μόνο το 1% των φόρων, σύμφωνα με τις αποκαλύψεις της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητικής δημοσιογράφων που χρονολογείται από το 2014.
Είδατε να γίνεται καμιά διορθωτική πορεία από το 2014 μέχρι σήμερα; Όχι! Ε! ούτε θα δείτε. Η μελέτη δείχνει ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ και οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι τα κύρια θύματα αυτής της κατάστασης. Η Ευρώπη θα χάσει το 20% των φόρων που οφείλονται σε αυτήν από τις πολυεθνικές. Τα ευρήματα αυτής της μελέτης είναι ανησυχητικά υπό το πρίσμα των προσπαθειών που καταβάλλονται σήμερα, ιδίως για τον ΟΟΣΑ, για την αντιμετώπιση αυτής της διάβρωσης των εταιρικών φόρων.
Θα παρακολουθήσουμε το θέμα και ίσως να επανέλθουμε.
1. https://euractiv.us15.list-manage.com/track/click?u=ec8c3035cd2e0ab2e3760549e&id=03c8e7e1c5&e=bf76b06d7e
2. https://www.euractiv.fr/section/economie/news/secret-tax-deals-with-multinationals-soar-despite-scandals/
3. https://ec.europa.eu/taxation_customs/sites/taxation/files/2016_jptf_apa_statistics_en.pdf
4. Σύμφωνα με μελέτη,
