Στη συνάντηση κορυφής στις 21 και 22 Μαΐου δυο θέματα είχαν ιδιαίτερη σημασία. Το ένα είναι το ίδιο το ελληνικό θέμα με την αριστερά επί κυβερνητικού τάπητος και κυρίως το πότε και πως θα βρεθεί μια απάντηση για λύση πριν στεγνώσουν και οι ήδη στεγνές επιχειρήσεις! Το δεύτερο θέμα αφορά την Ανατολική Εταιρική Σχέση.
Τα δυο θέματα που πραγματευόμαστε στο σημερινό μας σημείωμα με πρώτη ματιά δε συνδέονται, στην ουσία όμως είναι σοβαρά αλληλένδετα με ένα μικρό πρόλογο που θα επιχειρήσουμε ευθύς αμέσως. Οι διευρύνσεις της ΕΕ που άρχισαν ήδη από 1973 με τρεις χώρες, (Βρετανία, Δανία Ιρλανδία) και συνεχίστηκαν με την Ελλάδα (1981) και την Ιβηρική (Ισπανία, Πορτογαλία, 1986) είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: γινόταν με μέτρο, έχοντας υπολογίζει με λεπτομέρεια τις συνθήκες της διεύρυνσης και έχοντας πάρει μέτρα για την αντιστάθμιση των ζημιών από τη διεύρυνση. Πάρτε παράδειγμα τα γνωστά ΜΟΠ. Οι διευρύνσεις που έγιναν από το 2004 και μετά, είχαν ένα και μοναδικό σημείο: να εξυπηρετήσουν το εμπορικό ισοζύγιο της Γερμανίας.
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συνήλθαν στη Ρίγα Λετονίας στις 21-22/05/2015 για να εξετάσουν και να αποφασίσουν για την Ανατολική Εταιρική Σχέση.
Ομως στο περιθώριο της συνάντησης δόθηκαν και οι αναμενόμενες ευκαιρίες να βγει ένας λευκός καπνός για τη σημασία να λυθεί η διαπραγμάτευση της Ελλάδας με τους δανειστές της. Και εδώ είναι ένα σημείο που μας κατατρύχει εμφανώς στη σειρά αυτών των σημειωμάτων μας, τώρα και αρκετούς μήνες. Αλλά από τη δική μας αναλυτική σκοπιά
Οσον αφορά λοιπόν την Ανατολική Εταιρική Σχέση, κατά την τέταρτη σύνοδο κορυφής της οι αρχηγοί της ΕΕ συνάντησαν αντιπροσώπους των ανατολικών εταίρων για να επιβεβαιώσουν τη σπουδαιότητα που αποδίδει η ΕΕ στην Ανατολική Εταιρική Σχέση.
Κατά τη σύνοδο κορυφής, η ΕΕ έδειξε ότι είναι αποφασισμένη να επιδιώξει στενές και διαφοροποιημένες σχέσεις με τους ανεξάρτητους και κυρίαρχους εταίρους της σχέσης αυτής.
Η Ανατολική Εταιρική Σχέση ξεκίνησε το 2009 ως κοινή πρωτοβουλία μεταξύ της ΕΕ, των κρατών μελών και έξι χωρών-εταίρων της ανατολικής Ευρώπης και του νοτίου Καυκάσου: Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Γεωργία, Δημοκρατία της Μολδαβίας και Ουκρανία.
Μάλιστα την Προεδρία της συνόδου κορυφής άσκησε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κ. Donald Tusk, ο οποίος, μαζί με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Jean-Claude Juncker, εκπροσώπησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οικοδεσπότης της συνόδου ήταν η Πρωθυπουργός της Λετονίας κα Laimdota Straujuma.
Διαφοροποίηση και πολυσυλλεκτικότητα: στη βάση αυτών των εννοιών εξακολούθησαν να δεσμεύονται στενά και με τους έξι ανεξάρτητους και κυρίαρχους εταίρους, τόσο τα κράτη μέλη της ΕΕ, όσο και η ίδια η ΕΕ.
Οι αρχηγοί θα επιβεβαιώσουν τη σπουδαιότητα του θεματολογίου των μεταρρυθμίσεων και τη στήριξη της ΕΕ στην υλοποίησή του.
Οι συζητήσεις για την ώρα στρέφονται κυρίως γύρω από προγράμματα συνεργασίας, και περιγράφονται στο τελικό ανακοινωθέν, για:
• να ενισχυθεί η οικοδόμηση της κρατικής μηχανής και του κράτους δικαίου και να βοηθηθούν οι εταίροι χώρες στην ενίσχυση των θεσμών και της αντοχής τους σε εξωτερικές προκλήσεις
• να αναπτυχθούν οι δυνατότητες της αγοράς με στόχο την ψηφιακή οικονομία
• να εξασφαλιστεί η ενεργειακή ασφάλεια και να βελτιωθούν οι διασυνδέσεις
• να ενισχυθεί η κινητικότητα και οι επαφές μεταξύ των ανθρώπων
Οσον αφορά το δεύτερο θέμα, σχετικά με την επικείμενη συμφωνία Ελλάδας – δανειστών, εκτός από την πολιτική απόφαση που γεννά συγκρατημένη αισιοδοξία από τις επαφές του πρωθυπουργού κ. Τσίπρα, με την κα Μέρκελ και τον κ. Ολλάντ, πολλοί είναι εκείνοι που δοκιμάζουν τις αντοχές τους επιμένοντας να «δοθεί μια ευκαιρία στην Ελλάδα».[1]
Έτσι, η δεξαμενή σκέψης Bruegel δε μασάει τα λόγια της όταν επιμένει ότι ένα Grexit θα ήταν μια συλλογική πολιτική αποτυχία, και πιστεύει ότι η ελληνική τραγωδία δεν πρέπει να συνεχιστεί. Ομως τονίζεται επίσης και η αυξανόμενη απογοήτευση της Ευρώπης με τη νέα ελληνική κυβέρνηση και το ενδεχόμενο του «Grexit», που θα μπορούσε να προκαλέσει μια κοινωνική και οικονομική καταστροφή για τους Έλληνες πολίτες. Πράγμα που επιτάσσει να διατηρηθεί μεν η Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ αλλά με μια σοβαρή και αξιόπιστη δέσμευση από την ελληνική κυβέρνηση ότι θα μεταρρυθμίσει την οικονομία της και τους θεσμούς της.
Σε αντίθετη περίπτωση θα γίνουμε μάρτυρες μιας περαιτέρω διάβρωσης της αξιοπιστίας των θεσμών και της αρχιτεκτονικής της Ευρώπης, αλλά και στις ρίζες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η οποία βασίστηκε στην αρχή για το σεβασμό των κοινών κανόνων. Πρέπει να γίνεται σεβαστή η εθνική κυριαρχία κάθε κράτους μέλους.
Το νέο στοιχείο που δεν πρέπει να το πετάξουν οι δανειστές μας, στα σκουπίδια, είναι ότι η σημερινή κυβέρνηση μπορεί να προμηνύει ένα νέο ξεκίνημα για την Ελλάδα, και δε στηρίζεται στην παλιά ελίτ που κατέστρεψε τη χώρα.
Η ιδέα μάλιστα, για δημοψήφισμα στην Ελλάδα, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως απειλή, αλλά ως ευκαιρία. Εάν Ελληνες ψηφοφόροι αποφασίσουν με δημοψήφισμα να ακολουθήσουν κατευθείαν με ένα σοβαρό πρόγραμμα οικονομική και θεσμική μεταρρύθμιση η νέα ελληνική κυβέρνηση θα επιτύχει την αναγκαία νομιμότητα για να ρυθμίσει την ημερήσια διάταξή της.
Ωστόσο, ένα ελληνικό δημοψήφισμα δεν θα απαλλάξει την Ευρώπη από τις ευθύνες της. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι τα δύο προγράμματα στήριξης για την Ελλάδα ήταν μια κολοσσιαία διάσωση των ιδιωτών πιστωτών, και η βαθιά κρίση, που εξακολουθεί να σπαράζει την Ελλάδα αξίζει την αλληλεγγύη και τη συνεχή υποστήριξη, από τους αλληλέγγυους εταίρους, και όχι από τους στυγνούς δανειστές.
Η αποτυχία για την επίλυση της ελληνικής κρίσης θα έχει σημαντικό κόστος για την Ευρώπη.
Η τραπεζική ένωση, τα χρηματοοικονομικά δίκτυα ασφαλείας, όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ), η στενότερη συνεργασία στον τομέα της δημοσιονομικής πολιτικής και άλλα τείχη προστασίας έχουν μειώσει την πιθανότητα μόλυνσης από την Ελλάδα προς άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ.
Ωστόσο, δεν πρέπει να υποτιμούμε τις δυνατότητες των δευτερογενών επιδράσεων.
Επιπλέον, οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι θα πληρώσουν υψηλό τίμημα, καθώς δεν θα είναι πλέον δυνατόν, να επιστραφούν τα δάνεια από την ελληνική κυβέρνηση.
Στο επόμενο σημείωμά μας, θα συνεχίσουμε πάνω ακριβώς στη λύση που πρέπει να υιοθετηθεί από τους δανειστές εταίρους μας, για το κοινό καλό, τόσο της χώρας μας, όσο και ολόκληρης της ΕΕ.
[1] http://www.bruegel.org/nc/blog/detail/article/1631-giving-greece-a-chance/?u tm_source=Bruegel+Updates <http://www.bruegel.org/nc/blog/detail/article/1631-giving-greece-a-chance/?
utm_source=Bruegel+Updates&utm_campaign=d902765ca4-Bruegel+Update+for+Member s&utm_medium=email&utm_term=0_eb026b984a-d902765ca4-278055821>
&utm_campaign=d902765ca4-Bruegel+Update+for+Members&utm_medium=email&utm_ter
m=0_eb026b984a-d902765ca4-278055821
