Τα κόκκινα δάνεια διαδραματίζουν αυτές τις μέρες σοβαρό ρόλο, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά προσπαθούν να βρουν μια λύση που θα επιτρέπει να γίνουν πραγματικότητα για τα προβλεπόμενα μέτρα της Κομισιόν που έχει ήδη πάρει ακόμη που θα υποβοηθήσουν και την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης. Υπενθυμίζω ότι ασχολήθηκε με το θέμα, το Συμβούλιο ECOFIN τον Ιούλιο του 2017, όταν οι υπουργοί οικονομικών συμφώνησαν για ένα σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρώπη. Αυτό γιατί αναγνωρίστηκε η ανάγκη να ενώσουν τις δυνάμεις τους για την αντιμετώπιση του θέματος οι εθνικές αρχές και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα1
Στις 11/07/2017 δημοσιοποιήθηκαν τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με το σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρώπη. Συνοπτικά επρόκειτο για τα εξής σημεία που προέκυπταν από τη χρηματοπιστωτική κρίση και τις επακόλουθες οικονομικές κρίσεις. Αν συνδυαστούν με διαρθρωτικούς παράγοντες που συνοδεύονται μερικές φορές από ανεπαρκή πρακτική δημιουργίας δανείων, οι τράπεζες έμειναν πίσω σε ορισμένα κράτη μέλη με υψηλές αναλογίες μη εξυπηρετούμενων δανείων, όπως στη χώρα μας.
Αρχίζουν και γίνονται ορατές οι αρνητικές επιπτώσεις των σημερινών υψηλών συντελεστών μη εξυπηρετούμενων δανείων σε σημαντικό αριθμό κρατών μελών ενδέχεται να δημιουργούν κινδύνους διασυνοριακών διαρροών όσον αφορά τη συνολική οικονομία και του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ΕΕ. Και σίγουρα παίζει ρόλο.
Πρέπει οι τράπεζες να λύσουν το θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά και να έχουν ετοιμότητα για την πρόληψη της μελλοντικής εμφάνισης μη εξυπηρετούμενων δανείων συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ανάπτυξης και τη μείωση του οικονομικού κατακερματισμού.
Το συμβούλιο μάλιστα, ήδη έκρινε ότι τα μέτρα που ελήφθησαν για την ίδρυση της Τραπεζικής Ένωσης, σηματοδοτούν μια αλλαγή συστήματος για την προστασία των χρημάτων των φορολογουμένων, διασφαλίζουν τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στη ζώνη του ευρώ και την ΕΕ συνολικά και ενισχύουν τους μηχανισμούς της αγοράς τον τραπεζικό τομέα.
Επιπλέον, στο συμβούλιο ΕΚΟΦΙΝ αυτό, προέτρεψε την Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ, σε συνεργασία με τις αρμόδιες εθνικές αρχές της Τραπεζικής Ένωσης, να εφαρμόσουν μέχρι τα τέλη του 2018, κατευθυντήριες γραμμές παρόμοιες με τις «Οδηγίες προς τις τράπεζες για μη εκτελεστικά δάνεια». Και κάλεσε την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) να εκδώσει, έως το καλοκαίρι του 2018, γενικές κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείριση των ΜΕΔ, με ευρύτερο πεδίο εφαρμογής για όλες τις τράπεζες σε ολόκληρη την ΕΕ.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το ΕΚΟΦΙΝ είχε καλέσει τότε, την Επιτροπή να αναπτύξει, ένα «σχέδιο» για μια ευρωπαϊκή προσέγγιση για την προώθηση της ανάπτυξης δευτερογενών αγορών για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ιδίως για την άρση των εμποδίων στη μεταβίβαση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις τράπεζες σε μη τραπεζικά ιδρύματα και στην ιδιοκτησία τους από μη τραπεζικές επιχειρήσεις.·
Τον Οκτώβριο του 2017 η Κομισιόν, σε ανακοίνωσή της για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης αναφέρθηκε σε μια ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων για τη μείωση του επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην ΕΕ2.
Σύμφωνα με Δελτίο Τύπου3, η Επιτροπή ζήτησε την ολοκλήρωση όλων των τμημάτων της τραπεζικής ένωσης έως το 2018, με την υποσημείωση ότι «Οι Ευρωπαίοι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα ωφεληθούν από την εμβάθυνση της χρηματοπιστωτικής ολοκλήρωσης και της μεγαλύτερης σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, χάρη στα σχέδια της Επιτροπής να επισπεύσει την ολοκλήρωση των ελλειπόντων τμημάτων της τραπεζικής ένωσης».
Η τραπεζική ένωση πρέπει να ολοκληρωθεί, προκειμένου να αξιοποιηθεί το σύνολο των δυνατοτήτων της ώστε να καταστεί η Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) πιο σταθερή και ανθεκτική στους κλυδωνισμούς.
Αν προχωρήσουμε βέβαια, στην εξαγωγή συμπεράσματος σε αυτό το σημείο, θα πούμε ότι οι κλυδωνισμοί του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος στηρίχθηκαν σε ευκαιριακές τραπεζικές χορηγήσεις σε όλο το μήκος και το εύρος της ΕΕ. Ίσως, και τονίζω το ίσως, στην περίπτωση της Ελλάδας να υπάρχουν και σοβαρές ενδείξεις για χαριστικά δάνεια και άλλες μορφές ατασθαλιών, καλά φυλαγμένες στα συρτάρια όσων θέλουν να ασκούν μορφή εκβιασμού της εξουσίας. Παραμένει όμως ανήθικο ότι ο ελληνικός λαός πλήρωσε με το μνημόνιο των 50 δις της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, την άθλια πολιτική που άσκησαν οι τραπεζίτες εδώ και σε άλλες χώρες. Τα έχουμε πει, τα έχουμε γράψει και θεωρούμε ότι είναι γνωστά, πλέον…
Ακόμη και τα μεγάλα κόμματα στη χώρα μας, έλαβαν χαριστικά δάνεια, που ούτε θέλουν, ούτε μπορούν να αποπληρώσουν, την ίδια στιγμή που κινδυνεύουν χιλιάδες δανειολήπτες ακόμη και εξαιρετικά χαμηλών ποσών! Η ασυδοσία και η ανομία σε όλο το μεγαλείο της!
Επανερχόμενος, σημειώνω ότι η Κομισιόν επιμένει ότι μια φιλόδοξη, αλλά και ρεαλιστική, πορεία μπορεί να επιτύχει την ολοκληρωμένη τραπεζική ένωση, και θα γίνει δυνατόν να προωθηθεί ένα σταθερό και ολοκληρωμένο δημοσιονομικό σύστημα στην ΕΕ. Παρατηρούμε εδώ ότι ο επιμερισμός των κινδύνων δεν είναι σωστός, και απλά οι πλέον αδύναμοι καλούνται να σηκώσουν περισσότερους κινδύνους απ ότι οι πλέον ισχυροί. Ενώ αυτό αποτελεί μια μη συζητήσιμη αλήθεια, ίσως θα πρέπει να φανούμε πιο προσεκτικοί αν πάρουμε υπόψη ότι διαφαίνεται σοβαρή τάση δημιουργίας της Ευρώπης των δυο ή και τριών ταχυτήτων.
Όμως το θέμα αυτό που θα μας απασχολήσει αρκετά, έρχεται συγκυριακά την ίδια στιγμή που πιστεύεται ότι «Απέτυχε η εποπτεία της ΕΚΤ, δικαιώνεται το ΔΝΤ! Οι συστάσεις Τόμσεν, η σύγκρουση με την Φρανκφούρτη και… το σχέδιο Στουρνάρα»4, προκαλώντας σοβαρό αντίκτυπο στο κύρος του βρίσκεται ο εποπτικός μηχανισμός της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Πάντως η ΕΚΤ υποστηρίζει ένθερμα την πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος για μια πανευρωπαϊκά πρωτότυπη bad bank, που θα έχει ως κεφάλαιο αναβαλλόμενες απαιτήσεις των τραπεζών για επιστροφές φόρων.
Στη νέα δημοσίευση θεωρείται ότι το στρατηγικό λάθος της ΕΚΤ με τις ελληνικές τράπεζες έγινε το φθινόπωρο του 2017, όταν ήλθε σε σκληρή αντιπαράθεση με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που υποδείκνυε μετ’ επιτάσεως την ανάγκη να δοθεί μια «καθαρή» λύση στα προβλήματα των ελληνικών τραπεζών: να γίνει νέος διαγνωστικός έλεγχος στα χαρτοφυλάκια δανείων (Asset Quality Review – AQR), να προσδιορισθούν με ακρίβεια οι κεφαλαιακές τους ανάγκες και να καλυφθούν πλήρως, με αξιοποίηση, εάν χρειαζόταν, των 20 δισ. ευρώ που είχαν μείνει στην άκρη από τον «τραπεζικό φάκελο» του ευρωπαϊκού δανείου των 86 δισ. ευρώ.
Θα επανέλθουμε ακόμη στο θέμα αυτό, γιατί επηρεάζονται πλήρως οι επενδύσεις και δεν μπορεί να γίνει ανάπτυξη χωρίς επενδύσεις.
1. https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2017/07/11/conclusions-non-performing-loans/
2. https://ec.europa.eu/info/publications/171011-communication-banking-union_el
3. http://europa.eu/rapid/press-release_IP-17-3721_el.htm
4. https://www.sofokleousin.gr/trapezes-apetyxe-i-epopteia-tis-ekt-dikaionetai-to-dnt
