Στο προηγούμενο σημείωμά μας είχαμε αναφερθεί στο βρετανικό πρόβλημα για την Ε.Ε. και συμπερασματικά υποστηρίξαμε ότι όλα αυτά είναι πομφόλυγες και δεν πρόκειται να γίνει τίποτα! Ταυτόχρονα, παρατηρείται για μια φορά ακόμη έντονη προσπάθεια και κινητικότητα από τα ιδρυτικά μέλη της αρχικής Κοινής Αγοράς να προχωρήσουν παραπέρα, στον τομέα της ένωσής τους. Και αυτά σε μια στιγμή έντονου προβληματισμού από την κατάρρευση σχεδόν των ευρωπαϊκών τραπεζών, που δεν προμηνύει τίποτα το θετικό.
Τα ιδρυτικά μέλη της Ε.Ε. ζητούν «περισσότερη Ευρώπη», ακόμη και αν αυτό τη μειώσει αριθμητικά κατά πολύ, αναφέρει η ηλεκτρονική EurActiv.com με ανταπόκριση του Γαλλικού Πρακτορείου (AFP) στις 10 Φεβρουαρίου 20161, σύμφωνα με τους υπουργούς Εξωτερικών των έξι ιδρυτικών μέλη της Ε.Ε., στη Ρώμη, 9 Φεβρουαρίου. Συγκεκριμένα, τα έξι ιδρυτικά μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης επανέλαβαν τη δέσμευσή τους για «διαρκώς στενότερη ένωση», ακόμη και αν αυτό σημαίνει να αφήσουν τους λιγότερο ενθουσιώδεις εταίρους όπως η Βρετανία πίσω. Είπαν ότι η Ε.Ε. αντιμετωπίζει «πολύ δύσκολες στιγμές», λόγω της κρίσης στη μετανάστευση και την απειλή από την τρομοκρατία. Και επέμειναν ότι, γι’ αυτούς, η απάντηση έγκειται στην περισσότερο, όχι λιγότερο ολοκλήρωση, ενώ αναγνωρίζουν, επίσης, ότι κατ’ ανάγκη δε χρειάζεται να συμφωνήσουν και τα 28 μέλη.
«Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση εξακολουθεί να είναι η καλύτερη απάντηση που έχουμε για τις σημερινές προκλήσεις και επιτρέπει διαφορετικές διαδρομές της ολοκλήρωσης», αναφέρει το ανακοινωθέν. «Παραμένουμε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τη διαδικασία δημιουργίας μιας διαρκώς στενότερης ένωσης των λαών της Ευρώπης».
Η συνάντηση σε δείπνο της 9/2/16, κατόπιν πρόσκλησης από την Ιταλία, της οποίας η κεντροαριστερή κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές ότι θέλει έναν πυρήνα των χωρών της Ε.Ε. να προχωρήσουν με βήματα προς περαιτέρω ενοποίηση, με κινήσεις προς μια τραπεζική ένωση, αυστηρότερη δημοσιονομική εναρμόνιση και την αύξηση της πολιτικής και της ασφάλειας της συνεργασίας στις περιοχές όπου βλέπουν την αλλαγή ως πιο επιθυμητή.
Η Ρώμη έχει δηλώσει επίσης ότι είναι χαλαρή με χώρες όπως η Βρετανία περιορίζοντας την εμπλοκή τους με την Ε.Ε. σε ουσιαστικά μέρος μιας μεγάλης ζώνης ελεύθερων συναλλαγών -μια επιλογή την οποία Ιταλοί αξιωματούχοι λένε ότι θα προτιμούσαν πολύ περισσότερο από το απρόβλεπτο σενάριο μιας εξόδου της χώρας αυτής (Brexit).
Ο Βέλγος Ζαν-Μισέλ ντε Βάελ (Jean-Michel de Waele), καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών στο γαλλόφωνο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (ULB), θεωρείται ως ένας κορυφαίος αναλυτής ευρωπαϊκών γεγονότων, θεωρεί ότι το μελλοντικό μοντέλο της Ε.Ε. θα πρέπει να βασίζεται σε έναν πυρήνα από έξι ή επτά χώρες που είναι σε θέση να προχωρήσουν στην πραγματική πολιτική ένωση.
Τώρα γίνεται ακόμη περισσότερο κατανοητό μια παρέμβαση της δεξαμενής σκέψης του πρώην προέδρου της Κομισιόν Ζακ Ντελόρ, αρχιτέκτονα όλων των σημερινών τεκταινομένων2.
Με τίτλο “Ομοσπονδοποίηση της Ευρωζώνης: προς έναν πραγματικό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό” η αναλύτρια Ευλαλία Ρουμπί δημοσιοποίησε στις 14 Ιανουαρίου 2016 έγγραφο πολιτικής σχετικό με τις συζητήσεις για τη μελλοντική δημοσιονομική ικανότητα της ζώνης του ευρώ και προσδιορίζει πέντε λόγους για εμβάθυνση της δημοσιονομικής ενοποίησης, σε μια νομισματική ένωση:
1. Διασφάλιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
2. Σταθερότητα στις αγορές κρατικών χρεογράφων.
3. Προστασία της χώρας της Ευρωζώνης από τον κίνδυνο ασύμμετρων πληγμάτων.
4. Παροχή στην Ευρωζώνη σταθεροποίησης του οικονομικού κύκλου, και, τέλος,
5. Παροχή φορολογικού δίχτυ ασφαλείας για την τραπεζική Ενωση.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον ελπίζει να υιοθετηθεί ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. στις 18 – 19 Φεβρουαρίου.
Αν πετύχει, αναμένεται να κινηθεί γρήγορα για να κρατήσει το δημοψήφισμα «μέσα – έξω από την Ενωση» υποστηρίζοντας ότι η ένταξη δεν αποτελεί πλέον απειλή για περαιτέρω διάβρωση της βρετανικής κυριαρχίας.
Και βέβαια, σε εμάς απομένει να διαπιστώσουμε ότι η Ευρώπη των 2 ταχυτήτων έχει πλέον επιτευχθεί με την Ευρωζώνη από τη μια και τις υπόλοιπες χώρες από την άλλη3.
Σημειώνεται ότι εμπεδώνεται η αρχή ότι «Ενωμένοι μπορούμε να επηρεάσουμε τα γεγονότα, διαιρεμένοι γινόμαστε εντελώς ασήμαντοι». Και τονίζεται ότι η ρήση αυτή έχει αποδέκτες και τα νέα μέλη, για να κάτσουν ήσυχα στ’ αβγά τους.
Το ανακοινωθέν μιλά για «την ενίσχυση της συνοχής» στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτός ο όρος όμως δεν είναι πάντα κατανοητός με τον ίδιο τρόπο από τα μέλη της. Τα νέα μέλη από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη το καταλαβαίνουν ως μεταβίβαση κεφαλαίων, ενώ τα παλαιότερα μέλη θα ήθελαν να δουν περισσότερη αλληλεγγύη σε πολιτικό επίπεδο και ιδίως στο πλαίσιο της κρίσης των προσφύγων.
Αρα αρχίζει να γίνεται κατανοητό ότι δεν μπορεί να νοηθεί Ευρώπη χωρίς το θέμα της αλληλεγγύης των λαών και η απόδειξη είναι μπροστά στα μάτια μας, με όσα επισυμβαίνουν. Και από τη στήλη αυτή υπενθυμίζω στους κυβερνητικούς αξιωματούχους ότι πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες για να κατανοηθεί το θέμα αυτό. Ελπίζουμε οι σύμβουλοι του πρωθυπουργού να του έχουν ετοιμάσει σοβαρά κείμενα για την ερχόμενη σύνοδο. Και το σοβαρότερο στοιχείο αποτελεί το κοινό ανακοινωθέν των 6 ιδρυτικών μελών.
Σε αντίθετη περίπτωση, δηλαδή που η σύνοδος κορυφής στις 18 Φεβρουαρίου δεν αποδώσει τα αναμενόμενα, θα υποστήριζα ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας νέας κρίσης οικονομικού χαρακτήρα, που θα έχει δυσκολότερα αποτελέσματα στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ενωσης απ’ ότι είχαν μέχρι σήμερα οι προηγούμενες κρίσεις με επίκεντρο την κρίση του 2007 – 2008.
Τα περιλαμβανόμενα στο σημερινό μας σημείωμα τελούν υπό μια αίρεση: Να μην καταρρεύσει το ευρωπαϊκό και κατά συνέπεια, το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα. Διότι περίεργοι κλυδωνισμοί διαταράσσουν την παγκόσμια κοινότητα των παικτών των χρηματιστηρίων που βλέπουν τρομακτικές τραπεζικές μειώσεις τις τελευταίες μέρες. Και γιατί δεν έχει καταρρεύσει το σύστημα, γιατί οι ψύχραιμοι παίκτες αποσύρουν σιγά – σιγά τα αποθέματα και τις επενδύσεις τους από το τραπεζικό σύστημα. Να θυμηθούμε ότι οι σοβαροί παίκτες της κρίσης του 1929 δεν αυτοκτόνησαν. Ανόητοι που έχασαν την ψυχραιμία τους μικρομεσαίοι και προβληματικοί προχωρούσαν στο απονενοημένο διάβημα… Μάλλον τα ίδια θα δούμε όπου νάναι. Ας δούμε τις συνθήκες της σημερινής αγοράς στο επόμενο σημείωμά μας.
1. http://www.euractiv.com/sections/future-eu/eus-founding-members-seek-more-europe-even-if-it-smaller-321727
2. http://www.institutdelors.eu/011-22322-Federaliser-la-zone-euro-vers-un-veritable-budget-europeen.html
3. Αλλά η ιδέα της επίσημης κατοχύρωσης της αρχής «δύο ταχυτήτων» έχει καταστεί ταμπού, από καιρό, μεταξύ των υποστηρικτών της βαθύτερης ολοκλήρωσης που συχνά υποστηρίζουν ότι η Ένωση είναι σαν ένα ποδήλατο που μπορεί να ισορροπήσει μόνο όταν κινείται προς τα εμπρός.
