Μέρος 42ο
Στο τελευταίο μας σημείωμα αναφερθήκαμε στο κόστος που θα είχε για τις χώρες της Eυρωζώνης ή για την παγκόσμια οικονομία ένα πιθανόν Grexit. Κανείς υπολογισμός βέβαια δεν μπορεί να αναφερθεί με ακρίβεια και οι υποθέσεις εργασίας είναι τέτοιες που δύσκολα μπορεί να αποδειχθούν.
Ομως το πόσο θα κοστίσει μία πιθανή έξοδος από το ευρώ στην παγκόσμια οικονομία είναι ένα το κρατούμενο. Το άλλο κρατούμενο είναι τι θα κοστίσει στην ίδια τη χώρα μας. Και πως ο κ. Σόιμπλε εκστομίζει ότι επίκειται η έξοδος από το ευρώ (€), αλλά ας μη φοβόμαστε «διότι θα παραμείνουμε στην Ε.Ε. των 28 κρατών – μελών; Το ανάλγητο πρόσωπο της κλυδωνιζόμενης Ευρωπαϊκής Ενωσης, ίσως να φανεί τους ερχόμενους καιρούς. Και τότε τα πράγματα θα είναι δύσκολα για τα 600 εκατ. των Ευρωπαίων! Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μία έξοδος θα προκαλούσε απώλεια πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο υπερδανεισμός της χώρας έγινε ασυλλόγιστα, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς μελέτη, τόσο από εκείνους που «έδιναν αφειδώς τα δις. € όσο και για μας τους ίδιους που ενώ παίρναμε τα χρήματα αυτά, δεν τα βλέπαμε να πηγαίνουν στην πραγματική οικονομία, παρά πάλι στις τσέπες εκείνων που μας τα έδιναν ή περίπου αυτή ήταν η πορεία του χρήματος που χρεωνόταν η χώρα μας.
Πώς όμως αυτοί που έδιναν τα χρήματα που ΔΕΝ ερχόντουσαν στην ελληνική οικονομία, αλλά και εκείνοι που τα έπαιρναν, κατέληγαν στις αποφάσεις που ελαμβάνοντο, και που τελικά οδήγησαν σε τόσο μεγάλη συρρίκνωση την ελληνική οικονομία; Είναι ένα βασικό ερώτημα που θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε έστω και μερικώς σήμερα. Από την άλλη, η αβεβαιότητα έχει ωθήσει την Ε.Κ.Τ. να εξετάσει τον αντίκτυπο ενός Grexit, για να προσδιορίσει τον πιθανό μεγάλο λογαριασμό για τη Φρανκφούρτη και τις χώρες που τη στηρίζουν. Δε γνωρίζουμε τι είδους στοιχεία έχουν παρεισφρήσει στην ανάλυση αυτή, αλλά ούτως ή άλλως, τα ποσά πρέπει να είναι μεγάλα. Και ερωτάται ο κάθε λογικός άνθρωπος στην Ευρώπη που προσπαθούμε με τόσο κόπο να κατασκευάσουμε τώρα και 60 χρόνια: Ποιος ο λόγος να πληρωθεί ένα τέτοιο κόστος για τον καθένα χωριστά, από το ενδεχόμενο καταστροφής μιας χώρας. Τι είδους γεωπολιτικό παιχνίδι θα έφερνε στο χείλος της καταστροφής μία καθ’όλα αξιοπρεπή χώρα; Μία χώρα που εκτός του ότι δεν είχε περάσει ουδέποτε στην “περιοχή” ευθύνης του υπαρκτού σοσιαλισμού, την εποχή της ανθοφορίας του, έδωσε στην Ευρώπη τα νιάτα και το καλύτερο και παραγωγικότερο κομμάτι του λαού μας, αλλά και δημιούργησε τις βάσεις για την ανάπτυξή μας, βρίσκεται σήμερα, κολλημένη στον τοίχο. Ταυτόχρονα, τα σημάδια δεν δείχνουν ότι επέρχεται καταστροφή.
Παρά το κλείσιμο της στρόφιγγας, που έχει δημιουργήσει ένα υπερπρόβλημα ρευστότητας στη χώρα. Αν και τα τρία τελευταία χρόνια η έκθεση των ξένων επενδυτών στο τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας δείχνει να έχει μειωθεί αισθητά ο συστημικός κίνδυνος, σύμφωνα με την Ε.Κ.Τ., είναι σταθμισμένος, αλλά όχι περιορισμένος. Αλλού λοιπόν, πρέπει να αναζητηθεί ο βασικός λόγος που τεκταίνονται όλα αυτά στην Ευρώπη. Ορισμένοι αναλυτές αναφέρουν ότι «το πραγματικό πρόβλημα της Ευρωζώνης δεν είναι η ελληνική κρίση, αλλά η επιμονή των μεγάλων οικονομικών ανισορροπιών» και μεγάλες και σοβαρές εφημερίδες, όπως οι “Financial Times”, που στην αρχή του τρέχοντος Απριλίου 2015, αναφέρθηκαν ότι το πραγματικό πρόβλημα στην Ευρωζώνη, είναι οι επίμονες ανισότητες μεταξύ των κρατών – μελών της. Και τα σχετικά δημοσιεύματα αναφέρουν τους παραλογισμούς που παρατηρούνται, όπως:
• Οι τιμές των προϊόντων στα σούπερ μάρκετ στη Γερμανία είναι πολύ διαφορετικές από εκείνες της Νότιας Ευρώπης. Οχι μόνο αυτές οι διαφορές τιμών είναι σχετικά μεγάλες, αλλά φαίνεται παράλογο: τα προϊόντα είναι φθηνότερα στη Γερμανία, ενώ η γερμανική οικονομία πηγαίνει καλά, και ότι οι μισθοί είναι υψηλότεροι από ό, τι στις φτωχότερες της νότιας Ευρώπης .
• Οι τρεχούμενοι λογαριασμοί των κρατών μελών βρίσκονται σε διαφορετικές καταστάσεις. Πέρυσι, το γερμανικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε πλεόνασμα 7,5% του Α.Ε.Π. της χώρας, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στην Ελλάδα εξακολουθεί να υπάρχει, παρά τα πολύ σκληρά μέτρα λιτότητας που έχουν εφαρμοστεί στη χώρα μας.
• Η διαφορά μεταξύ ντόπιων και ξένων επενδύσεων, το κόστος εργασίας, οι ανισορροπίες στο σύστημα πληρωμών εντός της ζώνης του ευρώ, όλα αυτά τα στοιχεία, αλλά και άλλα που δεν αναφέρουμε, δείχνουν ότι η Ευρωζώνη είναι εκτός λειτουργίας. Σε μια οικονομία που κανονικά θα μπορούσε να λειτουργήσει και να δράσει διορθωτικά προς τις ανισορροπίες αυτές, σύμφωνα με τους κανόνες που έχουν μελετηθεί σοβαρά από τις ιδρυτικές συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, πρέπει να αναζητηθούν αλλού οι αιτίες της παρούσης κακοδαιμονίας. Η πλέον φανερή αιτία είναι η γερμανική επιμονή στην ισοσκέλιση του προϋπολογισμού των χωρών της ευρωζώνης. Σε πολλά σημειώματά μας έχουμε αναφερθεί στο γερμανικό αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση!
Οι μειώσεις στους μισθούς της Ελλάδας, που υποστήριζαν οι Γερμανοί από την αρχή της κρίσης, αλλά και σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης με έντονα σημάδια της κρίσης, όπως οι Πορτογαλία Ιρλανδία, Ισπανία και τώρα εισέρχονται σιγά και οι Ιταλία, Γαλλία, δεν εξισορρόπησε τις εξελίξεις με τις πλεονασματικές χώρες. Αναλυτές πιστεύουν ότι, επειδή η Γερμανία έχει συνταγματική υποχρέωση να διατηρεί συνεχώς ένα ισορροπημένο προϋπολογισμό, η μόνη δυνατή ρύθμιση θα μπορούσε να επιτευχθεί από τις πολιτικές λιτότητας στο Νότο. Περισσότερο λανθασμένη επιλογή πολιτικής δεν μπορεί να αναδυθεί στον ορίζοντα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πρέπει να γίνει πλέον συνείδηση ότι είναι αναγκαία η μεταφορά σημαντικών πόρων από τις χώρες με πλεονάσματα σε περιοχές και χώρες με ελλείμματα, ώστε να εξακολουθήσει να υπάρχει η Ε.Ε. Διότι οι εντάσεις θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν και αν στην περίπτωση της Ελλάδας έχουν καταντήσει ανυπέρβλητες σήμερα, το ίδιο κινδυνεύει να δημιουργηθεί αύριο και σε πολλές άλλες χώρες, τόσο της Ευρωζώνης, όσο και των υπολοίπων. Αν, όπως μονολογούν οι ίδιοι εκείνοι επέλθει ένα «πιστωτικό γεγονός» στην Ελλάδα και οδηγηθεί η χώρα μας, εκτός ευρωζώνης, προσωρινά ή οριστικά, η ζημιά θα έχει γίνει.
Ολοι μπορεί να λένε ότι για την εξέλιξη αυτή μπορεί να φταίει ένα αντιευρωπαϊκό κόμμα, ή μια λαϊκιστική πολιτική, τα μέσα ενημέρωσης δεν έχουν αναλυτές κύρους, παρά παπαγαλάκια που αναμασούν ότι βρίσκουν μπροστά τους και δε γνωρίζουν βασικές έννοιες της οικονομίας, όμως όλοι αυτοί κάνουν το ίδιο λάθος: Η πραγματική αιτία προέρχεται από τη συντήρηση των ανισορροπιών στη ζώνη του ευρώ. Μία συντήρηση που γεννήθηκε και μεγαλούργησε με την άσκεφτη Μεγάλη Διεύρυνση του 2004. Δεν είναι δυνατόν να στηθεί οικονομικός καμβάς στην Ευρώπη με μία Αμερική να τυπώνει φρέσκα δολάρια κατά το δοκούν και οι χώρες του ευρώ να έχουν κανόνες, ικανούς να στερήσουν χώρες ολόκληρες από ένα χρήμα που είναι ζωτικό για να κινηθεί η οικονομία της! Και να μιλούν όλοι τους και για ανταγωνισμό!
Πρόκειται για την πιο άθλια και ψεύτικη εξέλιξη των ελεύθερων οικονομιών. Ο ανταγωνισμός στην Ε.Ε. είναι πλέον, μια έννοια και μία διαδικασία στρεβλή και καταρρακωμένη, θα είχε δε, ιδιαίτερη σημασία, αν ένα κράτος μέλος της Ευρωζώνης θεμελίωνε δικαίωμα στο Δικαστήριο της Ε.Ε., οι έντιμοι δικαστές τι θα αποφαινόταν.