«Χωρίς πραγματικές μεταρρυθμίσεις η υπέρβαση της τρέχουσας κρίσης είναι ουτοπική επιδίωξη», υπογραμμίζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος και υπενθυμίζει ότι «οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να έχουν στόχο την βελτίωση των επιδόσεων του κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο επιχειρούνται» και όχι να συνιστούν μια επιδερμική, αποπροσανατολιστική και, κυρίως, προσχηματική μεταποίηση του. Πρέπει όμως να έχουν και συνέχεια, ιδίως αυτές που αφορούν στη δημόσια διοίκηση, καθώς η συνέχεια στην υπηρεσία είναι συνταγματικώς και τεχνοκρατικώς επιβεβλημένη, όπως επισήμανε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Χαιρετίζοντας τη διήμερη εκδήλωση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, με θέμα «Κρίση-Μεταρρυθμίσεις-Ανάπτυξη», ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε τόσο στην έννοια της μεταρρύθμισης όσο και στη Δημόσια Διοίκηση ως τον τομέα εκείνον που έχει ανάγκη από πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Τη Δημόσια Διοίκηση που πρέπει να στελεχώνεται αξιοκρατικά με όλα τα χαρακτηριστικά της «αριστείας».
Η έννοια της μεταρρύθμισης
«Ιδίως τα τελευταία χρόνια, μέσα στο “ομιχλώδες” τοπίο της βαθιάς κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, συχνά καταφεύγουμε, τόσο σε θεσμικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, στην χρησιμοποίηση του όρου “μεταρρύθμιση”. Με αποτέλεσμα η αυθαίρετη γενίκευσή του να του αφαιρεί, ορισμένες φορές, την απαιτούμενη διαύγεια του πραγματικού νοήματός του», είναι το μήνυμα που εξέπεμψε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και υπογράμμισε ότι «η έννοια της μεταρρύθμισης δεν είναι συμβατή με την εκ βάθρων αλλαγή του αντικειμένου -θεσμικού, πολιτικού, οικονομικού κλπ- επί του οποίου επιχειρείται». «Εξίσου όμως», όπως τόνισε, «η έννοια της μεταρρύθμισης δεν είναι συμβατή με την εντελώς επιδερμική -πολύ δε περισσότερο με την καθαρώς προσχηματική ή και αποπροσανατολιστική- “μεταποίηση” του κατά τα΄ ανωτέρω αντικειμένου».
Βελτίωση των επιδόσεων του κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος
«Δεν είναι άσκοπο ν΄ ανατρέξουμε στο παρελθόν για να δούμε πότε ο όρος “μεταρρύθμιση” απέκτησε μιαν εμβληματική, κυριολεκτικώς, σημειολογία. Ήταν κατά τον 16ο αιώνα, όταν επιχειρήθηκε, μέσα στους κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας, η “Μεταρρύθμιση” που κατέληξε στην ίδρυση της Προτεσταντικής Εκκλησίας, υφ΄ όλες τις επιμέρους εκδοχές και εκφάνσεις της», υπενθύμισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για να επισημάνει ότι «μεταρρύθμιση» σημαίνει «τροποποιητική, και μόνον, αλλαγή του αντικειμένου επί του οποίου επιχειρείται. Πλην όμως ουσιωδώς τροποποιητική των χαρακτηριστικών του εκείνων, τα οποία έχουν αποδειχθεί στην πράξη ανεπαρκή για την επίτευξη της αποστολής του». Ο κ. Παυλόπουλος υπογράμμισε στο σημείο αυτό ότι η γνήσια μεταρρύθμιση έχει στόχο την «βελτίωση των επιδόσεων του κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος στο οποίο λειτουργεί» και οι επιδόσεις αυτές πρέπει να αφορούν την «ενίσχυση της ορθολογικής του εμβέλειας, ήτοι την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητάς του».
Η μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε και στις μεταρρυθμίσεις που είναι αναγκαίες στη Δημόσια Διοίκηση, στις τομές που πρέπει να επέλθουν προκειμένου η λειτουργία της να καταστεί ορθολογική και, κατά συνέπεια αποτελεσματική και αποδοτική. «Αποτελεί κοινό τόπο το ότι, λόγω των επιπτώσεων της βαθιάς κοινωνικής και οικονομικής κρίσης που μαστίζει τη Χώρα μας, ο τομέας εκείνος ο οποίος έχει ανάγκη από πραγματικές μεταρρυθμίσεις, είναι η Δημόσια Διοίκηση», είπε ο κ. Παυλόπουλος για να επισημάνει ότι «δίχως τις μεταρρυθμίσεις αυτές η υπέρβαση της τρέχουσας κρίσης είναι ουτοπική επιδίωξη».
Αξιοκρατική στελέχωση και η διαδικασία κρίσης του προσωπικού
«Η στελέχωση της Δημόσιας Διοίκησης πρέπει να είναι αξιοκρατική, με όλα τα χαρακτηριστικά της “αριστείας”. Η αξιοκρατία, στο πλαίσιο της Δημόσιας Διοίκησης, είναι η “ραχοκοκαλιά” και της αποτελεσματικής ιεραρχικής κλίμακας, η οποία είναι αρρήκτως συνδεδεμένη με τη φύση της και την αποστολή της», ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και σημείωσε ότι «η αξιοκρατική στελέχωση της Δημόσιας Διοίκησης προϋποθέτει την επιλογή του προσωπικού της, αλλά και την μετέπειτα κρίση του κατά την άνοδό του στις βαθμίδες της ιεραρχίας, με αντικειμενικά καθαρώς κριτήρια».
Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Παυλόπουλος περιέγραψε ότι η αντικειμενικότητα στην διαδικασία κρίσης τού προσωπικού στη Δημόσια Διοίκηση είναι συμβατή με την ουσιαστική αξιοκρατική στελέχωση της όταν «η προαγωγή των στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης γίνεται με τεχνοκρατικώς επαρκή κριτήρια. Ήτοι κριτήρια που λαμβάνουν υπόψη ιδίως τις επιμέρους ανάγκες της ιδιομορφίας της αποστολής, την οποία καλείται να φέρει σε πέρας το κάθε στέλεχος της Δημόσιας Διοίκησης» αλλά και όταν «κατά την κρίση, ως προς την επιλογή ή προαγωγή του στελέχους της Δημόσιας Διοίκησης, λαμβάνεται σοβαρώς -άρα ουσιαστικώς- υπόψη η όλη προσωπικότητα του στελέχους της Δημόσιας Διοίκησης. Και τούτο όχι μόνον ως προς την εν γένει ικανότητά του να φέρει σε πέρας την αποστολή του, αλλά και ως προς το αν έχει πραγματική βούληση -και όχι μόνο για λόγους π.χ. περιστασιακού βιοπορισμού- ν’ αφιερωθεί στην αποστολή του αυτή».
Η συνέχεια του Κράτους
«Η Δημόσια Διοίκηση πρέπει να διασφαλίζει, στο μέτρο βεβαίως που κατά το Σύνταγμα τής αναλογεί, την συνέχεια του Κράτους», ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για να υπογραμμίσει ότι «η αποστολή αυτή της Δημόσιας Διοίκησης αποκτά καθοριστική σημασία σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή, όταν η λειτουργία της καλείται να διασφαλίσει την συνέχεια του Κράτους αντισταθμίζοντας τις επιπτώσεις της -απολύτως κατανοητής για ένα Δημοκρατικό Κράτος- πολιτικής ασυνέχειας, που συνεπάγεται συχνές κυβερνητικές αλλαγές».
Ο κ. Παυλόπουλος υπενθύμισε στο σημείο αυτό ότι «αυτή η υποχρέωση της Δημόσιας Διοίκησης να διασφαλίζει τη συνέχεια του Κράτους έχει και συνταγματικό θεσμικό υπόβαθρο, με βάση τις συνταγματικώς κατοχυρωμένες αρχές του Κράτους Δικαίου και, συνακόλουθα, της νομιμότητας».
«Πραγματικά, οι αρχές αυτές συνεπάγονται και την αρχή της συνέχειας των δημοσίων υπηρεσιών -οι οποίες εν τέλει συνθέτουν την Δημόσια Διοίκηση- όπως συνεπάγονται και τις δύο άλλες, σύμφυτες με την προαναφερόμενη, αρχές: Ήτοι τις αρχές αφενός της ισότητας κατά την λειτουργία της δημόσιας υπηρεσίας και, αφετέρου, της προσαρμοστικότητάς της στο ευρύτερο θεσμικό και κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον, εντός του οποίου η Δημόσια Διοίκηση καλείται να φέρει σε πέρας την αποστολή της», ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Ο Προκόπης Παυλόπουλος, αναφερόμενος στην πρωτοβουλία οργάνωσης του Συνεδρίου με θέμα «Κρίση-Μεταρρυθμίσεις-Ανάπτυξη», εξέφρασε την βεβαιότητα για την επιτυχία του σημειώνοντας τα «εξαιρετικά δείγματα γραφής» που έχει δώσει, σε πλείστες όσες ανάλογες περιπτώσεις, το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, «δείγματα γραφής», που όπως τόνισε, «αναδεικνύουν αδιαλείπτως το κύρος του αλλά και την παρρησία του κατά την έκθεση των απόψεών του».
