» Μια πολύτιμη έκδοση για να γνωρίσουμε το παρελθόν και να χαράξουμε το μέλλον του Αποκόρωνα
1987. Ήταν η χρονιά που πραγματοποιήθηκε το σπουδαιότερο -μέχρι τότε- επιστημονικό και πνευματικό γεγονός της Επαρχίας Αποκορώνου: το Α’ Παγκόσμιο Συνέδριο Αποκορωνιωτών.
Δύο είναι οι λόγοι για τους οποίους θεωρώ ότι αυτό το Συνέδριο αποτέλεσε σταθμό για την περιοχή μας.
Πρώτον: η ίδια η πραγματοποίηση ενός τέτοιου μεγάλου επιστημονικού Συνεδρίου, από μόνη της αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός. Τα θέματα που αναδείχθηκαν (πολλά από τα οποία για πρώτη φορά) τόσο στο ιστορικό όσο και στο αναπτυξιακό μέρος, αποτέλεσαν την αφετηρία είτε για περαιτέρω μελέτη, είτε για τη διενέργεια μια σειράς συντονισμένων δράσεων και ενεργειών, που κατέληξαν στη δημιουργία σημαντικών αναπτυξιακών δομών και φορέων1.
Δεύτερον: ο σχεδιασμός, η οργάνωση και τελικά η επιτυχής διεξαγωγή του Συνεδρίου απαιτούσε την κινητοποίηση, τη συμμετοχή και τη συνεργασία μιας πληθώρας δυνάμεων είτε σε επίπεδο οργανωτικό είτε ως συμμετέχοντες. Το γεγονός αυτό, της κινητοποίησης και συνεργασίας τόσο πολλών δυνάμεων του Αποκόρωνα προς την κατεύθυνση της επίτευξης ενός κοινού στόχου αποτέλεσε, κατά τη γνώμη μου, μια από τις μεγαλύτερες παρακαταθήκες του Πρώτου Συνεδρίου. Η επιτυχής διεξαγωγή και το έργο που άφησε πίσω του, ήταν το αποτέλεσμα συνεργασίας και ομόνοιας. Το Α’ Παγκόσμιο Συνέδριο όχι μόνο ανέδειξε αλλά και καλλιέργησε ακόμα περισσότερο αυτή την κουλτούρα της συνεργασίας, η οποία πολλές φορές βρήκε στέγη στο Σπίτι του Αποκόρωνα: στο Κοινωφελές Ίδρυμα «Αγία Σοφία». Το Ίδρυμα, ως επιστέγασμα των εργασιών του Συνεδρίου, μέσα από τις δράσεις και το έργο του επιζητούσε και προωθούσε πάντα το πνεύμα της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης, όπως το ενέπνευσε ο ιδρυτής του, μακαριστός Μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης.
2017. Τριάντα χρόνια πέρασαν για να επαναληφθεί αυτό το εγχείρημα: το Β’ Παγκόσμιο Συνέδριο Αποκορωνιωτών. Για άλλη μια φορά ο Αποκόρωνας, οι άνθρωποί του κι οι φορείς του στα καλύτερά τους.
Σε μια εποχή ολότελα διαφορετική, με νέες προκλήσεις, με διογκούμενα οικονομικο-κοινωνικά προβλήματα, αλλά και με νέες δυνατότητες και προοπτικές, το Β’ Παγκόσμιο Συνέδριο συνέχισε το έργο του Πρώτου, μελετώντας και αναλύοντας περαιτέρω ιστορικά και πολιτισμικά θέματα και επικαιροποιώντας και αναβαθμίζοντας τις προτάσεις του, στο αναπτυξιακό τμήμα του.
Αμέτρητοι οι συντελεστές αυτής της επιτυχημένης διοργάνωσης, με μπροστάρηδες τους τέσσερις συνδιοργανωτές: Κοινωφελές Ίδρυμα «Αγία Σοφία», Δήμος Αποκορώνου, Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου και Ομοσπονδία Σωματείων Αποκορώνου Αττικής. Μαζί με αυτούς και δίπλα τους εκατοντάδες συμπαραστάτες και «συνδιοργανωτές»: μέλη επιτροπών Συνεδρίου, χορηγοί, εισηγητές, σύνεδροι, φορείς, Πολιτιστικοί Σύλλογοι, τοπική εκκλησία, που όλοι μαζί συνέβαλαν στην επιτυχία του.
Ανάμεσα σε αυτούς, και για τους οποίους θα ήθελα να κάνω ξεχωριστή μνεία, είναι ο Διευθυντής του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αγία Σοφία», πατήρ Μιχαήλ Βλαβογιλάκης καθώς και ο Αντιπρόεδρός του και επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων κ. Μιχάλης Ανδριανάκης. Μέλη κι οι δύο της Επιστημονικής αλλά και της Συντονιστικής Επιτροπής, επωμίστηκαν το μεγαλύτερο βάρος της ευθύνης του συντονισμού και του σχεδιασμού της οργάνωσης του Συνεδρίου. Χάρη στη συμβολή τους, τον ζήλο και την υπευθυνότητά τους, η οργάνωση κι η διεξαγωγή του Συνεδρίου στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία.
Πλήθος θεμάτων αναπτύχθηκαν σε αυτό το Συνέδριο που, όπως και το πρώτο, αναπτύχθηκε γύρω από δύο κεντρικούς άξονες: ιστορικό και αναπτυξιακό2. Με τη λήξη του Συνεδρίου τέθηκαν δύο βασικοί στόχοι: πρώτον, η περαιτέρω μελέτη και ανάδειξη των θεμάτων που αναπτύχθηκαν στο ιστορικό τμήμα καθώς και η, κατά το δυνατόν, υλοποίηση των προτάσεων που προέκυψαν από το αναπτυξιακό τμήμα. Δεύτερον, η έκδοση των Πρακτικών όπου θα περιέχονταν όλα τα θέματα που αναπτύχθηκαν, μαζί με τις προτάσεις και τα συμπεράσματα των εργασιών του Συνεδρίου.
Η έκδοση των Πρακτικών ενός Συνεδρίου αποτελεί ένα απαιτητικό, δύσκολο και χρονοβόρο εγχείρημα. Πάνω από τρία χρόνια χρειάστηκαν για να ολοκληρωθεί η έκδοσή τους, που δυστυχώς συνέπεσε και με τη συγκυρία της πανδημίας της covid-19, που προσέθεσε επιπλέον καθυστερήσεις και κωλύματα. Το αποτέλεσμα, όμως, δικαίωσε και τους κόπους και τον χρόνο που απαιτήθηκαν. Δύο πολυτελείς τόμοι 1226 σελίδων συνολικά, που συνοδεύονται από ένα ντοκιμαντέρ με τον τίτλο: «Γνωρίζοντας τον Αποκόρωνα».
Πολλοί οι συντελεστές αυτής της έκδοσης. Οι συν-εκδότες και συνδιοργανωτές του Συνεδρίου: Κοινωφελές Ίδρυμα «Αγία Σοφία», Δήμος Αποκορώνου, Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου και Ομοσπονδία Σωματείων Αποκορώνου Αττικής. Η Περιφέρεια Κρήτης, που υλοποιώντας την υπόσχεση του Περιφερειάρχη κ. Σταυρού Αρναουτάκη, χρηματοδότησε την έκδοσή τους. Ο πατήρ Μιχαήλ Βλαβογιλάκης και ο Μιχάλης Ανδριανάκης, ως συντονιστές της έκδοσης. Η κυρία Αργυρώ Βατσάκη, από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», που επωμίστηκε τη φιλολογική επιμέλεια του έργου. Αυτοί είναι οι βασικοί συντελεστές, χάρη στους οποίους έχουμε τώρα στα χέρια μας, αυτό το σπουδαίο έργο: Β’ Παγκόσμιο Συνέδριο Αποκορωνιωτών. «Αποκόρωνας: Παρελθόν και Προοπτική.
Ποια είναι η σημασία και η αξία αυτής της έκδοσης; Με την έκδοση των Πρακτικών του Συνεδρίου, ο Αποκόρωνας απέκτησε μια σύντομη εγκυκλοπαίδεια του παρελθόντος του κι έναν σύγχρονο οδηγό για το μέλλον του.
Μέσα από τα θέματα που αναπτύχθηκαν στις εισηγήσεις του θεωρητικού-ιστορικού τμήματος, συγκεντρώθηκε υλικό, για πλήθος θεμάτων, που καλύπτει μια μεγάλη ιστορική περίοδο του Αποκόρωνα. Ύστερη Μινωική περίοδος, Ελληνιστική Περίοδος, Βενετοκρατία, Βυζαντινή Περίοδος, Τουρκοκρατία. Αρχαία Απτέρα, Βυζαντινά μνημεία, Φρούριο Ιτζεδίν, οχυρωματικά και αμυντικά έργα.
Στο αναπτυξιακό τμήμα συγκεντρώθηκε υλικό που μπορεί να αποτελέσει οδηγό για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους φορείς του Αποκόρωνα, για τη χάραξη σύγχρονων αναπτυξιακών πολιτικών, βιώσιμου χαρακτήρα. Αρδευτικά έργα και υδατικοί πόροι, συνεταιρισμοί, κτηνοτροφία γεωργία και εναλλακτικές καλλιέργειες, αξιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πόρων, τουρισμός και αγροτουρισμός, προοπτικές ελαιοκομίας, εσπεριδοειδών και αμπελοκαλλιέργειας.
Τα παραπάνω είναι ενδεικτικά κάποια από τα θέματα που περιέχονται στους δύο τόμους των Πρακτικών, έτσι όπως αναλύθηκαν και συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια των εργασιών του Β’ Παγκοσμίου Συνεδρίου Αποκορωνιωτών.
Αυτή τη στιγμή ο Αποκόρωνας -και εννοώ η Τοπική Αυτοδιοίκηση και φορείς του, οι Συλλόγοι του αλλά και ο απλός Αποκορωνιώτης- έχει στη διάθεσή του ένα πολύτιμο έργο. Τα Πρακτικά αυτού του Συνεδρίου σε συνδυασμό με τα Πρακτικά του Συνεδρίου του 1987, αποτελούν την, μέχρι τώρα, πιο ολοκληρωμένη μελέτη για τον Αποκόρωνα, το παρελθόν και την προοπτική του.
Ένα πράγμα απομένει για να ολοκληρώσει το Συνέδριο την αποστολή του αλλά και για να δικαιώσει αυτή η έκδοση την ύπαρξή της: όλοι μαζί, όπως συνέβη το 1987 κι όπως επαναλήφθηκε το 2017, γνωρίζοντας το παρελθόν μας, να αναλάβουμε τις απαιτούμενες δράσεις στο παρόν, ώστε το μέλλον του Αποκόρωνα να είναι ισάξιο των δυνατοτήτων και των προοπτικών του.
Το Συνέδριο ολοκλήρωσε τις εργασίες του και τα Πρακτικά του εκδόθηκαν, όμως τόσο το παρελθόν όσο και το μέλλον ενός τόπου απαιτούν αδιάκοπη εργασία για να μην χαθούν, κι ο Αποκορωνιώτης έχει αποδείξει ότι είναι ακούραστος εργάτης του τόπου, της ταυτότητάς του, του παρελθόντος και του μέλλοντός του.
1Για το Α’ Παγκόσμιο Συνεδρίο Αποκορωνιωτών, μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στον πρώτο τόμο των Πρακτικών του Β’ Παγκοσμίου Συνεδρίου Αποκορωνιωτών, σελ: 43-47, Απολογισμός Α’ Παγκοσμίου Συνεδρίου Αποκορωνιωτών, από τον Γεν. Δ/ντη του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», κ. Νικόλαο Παπαδάκη.
2 Συνοπτική παρουσίαση των θεμάτων που αναπτύχθηκαν στο Β’ Παγκόσμιο Συνέδριο Αποκορωνιωτών θα βρείτε στον Απολογισμό του Συνεδρίου από τον κ. Μιχάλη Ανδριανάκη, τόμος Β, σελ. 1189-1191.
