» Ο υποψήφιος ευρωβουλευτής με το “Ποτάμι” μιλά στα “Χ.Ν.” για το εγχείρημα του Σταύρου Θεοδωράκη και τις πολιτικές εξελίξεις σε Ελλάδα και Ε.Ε.
Την πίστη του ότι το “Ποτάμι” μπορεί να αναδειχθεί τρίτη δύναμη στις επερχόμενες ευρωεκλογές και να παίξει καταλυτικό ρόλο στις μετέπειτα πολιτικές εξελίξεις εκφράζει ο γνωστός καθηγητής και υποψήφιος ευρωβουλευτής με το “Ποτάμι” Γιώργος Γραμματικάκης σε συνέντευξη που παραχώρησε στα “Χ.Ν.”.
Ο κ. Γραμματικάκης τονίζει την κρισιμότητα της εκλογικής αναμέτρησης της 25ης Μαΐου επισημαίνοντας ότι πρόκειται για ένα κρίσιμο σταυροδρόμι καθώς τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρώπη καλούνται να αλλάξουν πορεία, ενώ τάσσεται κατά των πρόωρων εθνικών εκλογών σημειώνοντας ότι η χώρα χρειάζεται αυτή τη στιγμή σταθερότητα. Παράλληλα, σημειώνει την ανάγκη συνεργασιών υπογραμμίζοντας, ωστόσο, ότι αυτές δεν θα πρέπει να βασίζονται στον διαμοιρασμό της εξουσίας, αλλά σε προγραμματικές δεσμεύσεις και αξιοκρατικές επιλογές.
• Τι σας έφερε κοντά στο “Ποτάμι”;
Πάντα είχα έναν πολιτικό εαυτό, γιατί δεν μπορούσα ποτέ να κλειστώ στα επιστημονικά μου τείχη. Η κοινωνία γύρω μας στενάζει, θέλει απόψεις, ιδέες. Μας ωθούσε λοιπόν να λάβουμε μέρος στην πολιτική. Με τον Σταύρο Θεοδωράκη μου δόθηκε αυτή η ευκαιρία, γιατί το “Ποτάμι” είναι ένας πολιτικός σχηματισμός -δεν το λέω κόμμα- που έχει ανοιχτούς ορίζοντες, είναι αδογμάτιστος, έχει μια ειλικρίνεια. Είναι ένα πείραμα με μεγάλες προοπτικές και κινείται σ’ έναν πολιτικό χώρο, τον γενικότερο χώρο που λέμε κεντροαριστερά, ο οποίος με ενδιαφέρει. Ετσι το αποφάσισα. Δύσκολη απόφαση, αλλά δεν το μετάνιωσα και δεν νομίζω ότι θα το μετανιώσω.
• Πολλοί στάθηκαν κριτικά απέναντι στον κ. Θεοδωράκη για το γεγονός ότι επέλεξε να κάνει την πολιτική εμφάνισή του πολύ κοντά στις εκλογές και χωρίς να ανακοινώσει άμεσα θέσεις, πρόγραμμα κ.λπ. Τι απαντάτε;
Σίγουρα ο Σταύρος Θεοδωράκης κινήθηκε αιφνιδιαστικά και κάπως παρορμητικά καθώς αισθάνθηκε -και νομίζω ότι έχει δίκιο- ότι δεν έχουμε πολύ καιρό κι ότι αν δεν κάνουμε κάτι γρήγορα τα πράγματα στην Ελλάδα θα γίνουν πιο οδυνηρά. Το άλλο για τις θέσεις, όταν το ακούω από τον κόσμο ή από εσάς, θεωρώ ότι είναι μία κατανοητή επιφύλαξη. Δεν θέλω όμως να το ακούω από τα παλιά πολιτικά κόμματα διότι αυτοί διαρκώς παρουσίαζαν θέσεις και δεσμεύσεις για να τις παραβιάζουν ή να τις ξεχνούν αύριο. Εμείς είμαστε πολύ πιο προσεκτικοί. Διαμορφώνουμε τις θέσεις μας και ήδη έχουμε πει πράγματα για την Ευρώπη, την Ελλάδα, την Παιδεία, τα αγροτικά, τον τουρισμό κ.λπ. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό μας τέλος Ιουνίου θα έχουμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο θέσεων, όχι όμως με την παλιά έννοια, αλλά θέσεις που δεν θα είναι γενικολογίες και ότι κάποια στιγμή μπορούν να εφαρμοστούν.
• Στην κεντροαριστερά αναπτύσσονταν όλο το προηγούμενο διάστημα πρωτοβουλίες και από το ΠΑΣΟΚ και από την ΔΗΜ.ΑΡ. Τι σας έκανε αντί γι’ αυτές να επιλέξετε το “Ποτάμι”;
Νομίζω ότι το “Ποτάμι” έχει ανοιχτούς ορίζοντες, δεν έχει στεγανά. Επίσης, οι 42 υποψήφιοι στο “Ποτάμι” για την ευρωβουλή, δεν έχουν σχέση με αυτό που λέμε παλιά πολιτική. Δεν είναι ότι δεν είχαν πολιτική άποψη, αλλά δεν ήταν γραμματείς, βουλευτές, υπουργοί. Αυτό είναι λίγο άδικο για τα παλιά κόμματα γιατί και στη ΔΗΜ.ΑΡ. και στο ΠΑΣΟΚ υπάρχουν άνθρωποι αξιόλογοι, αλλά αποφασίσαμε να είναι τόσο μεγάλη η διαχωριστική γραμμή ακριβώς για να ξεκαθαρίσουμε ότι είμαστε κάτι πολύ καινούργιο. Αυτό για εμένα ήταν ένα ουσιαστικό κίνητρο. Οπως ξέρετε ακουγόταν -ειδικά στην Κρήτη- ότι τα κόμματα με πίεζαν να είμαι κάπου υποψήφιος και έλεγα πάντα “όχι”. Νομίζω, ότι δεν έκανα λάθος, δεν ήθελα να μπω σ’ αυτή την τετριμμένη διαδικασία των παλαιών πολιτικών κομμάτων όπου το κόμμα κυριαρχούσε κι όχι το εθνικό συμφέρον. Και δυστυχώς στην Ελλάδα το ζούμε ακόμα και σήμερα, σε μία περίοδο μεγάλης κρίσεως, η προσπάθεια των παλαιών πολιτικών κομμάτων είναι πρώτα να σώσουν το κόμμα και τους εαυτούς τους και μετά τον τόπο.
• Αναφερθήκατε στους κατ’ επάγγελμα πολιτικούς, αλλά και τον τρόπο που λειτουργούν τα κόμματα κάτι που έχει καυτηριάσει και ο Σταύρος Θεοδωράκης. Ωστόσο, τον έχουμε ακούσει να λέει ότι μετά τις εκλογές θα είναι ανοιχτός σε συνεργασίες. Δεν είναι κάπως αντιφατικό;
Είναι φανερό ότι η Ελλάδα δεν μπορεί πια να κυβερνηθεί από ένα κόμμα. Χρειάζεται μία γενικότερη προσπάθεια. Πώς συμβιβάζεται αυτό με τους παλαιούς πολιτικούς; Εμείς στο “Ποτάμι” δεν θεωρούμε την πιθανή συνεργασία με το α’ ή το β’ κόμμα ως έναν διαμοιρασμό της εξουσίας κάτι που συμβαίνει μέχρι τώρα. Λυπάμαι που το λέω, αλλά ακόμα και η τελευταία συνεργασία ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ή και παλαιότερα με τη ΔΗΜ.ΑΡ., που ίσως την επέβαλε η εθνική ανάγκη, είχε έναν χαρακτήρα διαμοιρασμού της εξουσίας κι όχι συμφωνίας θέσεων. Αυτό λοιπόν είναι κάτι που θα αποφύγει το “Ποτάμι”. Πρώτον, με πραγματικές προγραμματικές δεσμεύσεις και δεύτερον με το να δίνεται η εξουσία αξιοκρατικά σε ανθρώπους που αξίζουν κι ας μην ανήκουν στο “Ποτάμι”.
• Τι θα κριθεί στις επερχόμενες ευρωεκλογές;
Εάν δεν αλλάξει η Ευρώπη και αν δεν αλλάξει ριζικά και η Ελλάδα τότε το μέλλον είναι ακόμα πιο κρίσιμο από ό,τι φαίνεται. Η Ελλάδα πρέπει να κάνει σημαντικές τομές και να φύγει από τον αφόρητο κομματισμό. Η Ευρώπη ακολουθεί έναν στραβό δρόμο που έχει εστιάσει στη δημοσιονομική προσαρμογή κι έχει χάσει τους παλαιούς οραματισμούς. Είναι λοιπόν ένα κρίσιμο σταυροδρόμι της ιστορίας.
• Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών μπορεί να είναι πρόκριμα για εθνικές εκλογές όπως υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ;
Βλέπει κανείς με ποιον τρόπο η Ελλάδα μπορεί εύκολα να μεταλλάσσει ορισμένες έννοιες. Κι εννοώ ότι οι ευρωεκλογές στην Ευρώπη είναι πραγματικά ενδιαφέρουσες δίνουν ένα στίγμα και αφορούν τα ευρωπαϊκά προβλήματα. Εμείς όμως καταφέραμε -ειδικά τις τελευταίες ημέρες- να πηγαίνουμε στις ευρωεκλογές σαν να πηγαίνουμε στις εθνικές εκλογές. Αυτό είναι αρκετά επικίνδυνο, διότι η Ελλάδα ανάμεσα στα άλλα χρειάζεται σταθερότητα, νέες ιδέες και πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Κι ένα κλίμα προεκλογικό δεν αφήνει όλα αυτά τα πράγματα να λειτουργήσουν. Το “Ποτάμι”, λοιπόν, επιδιώκει τη σταθερότητα και καλούμε τα κόμματα να πάψουν να “ρίχνουν” φωτοβολίδες και ρουκέτες διότι μπορούν να γυρίσουν εναντίον τους.
• Τα όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια έχουν άμεση σχέση με όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα και θεωρώ ότι οι ψηφοφόροι πλέον αντιλαμβάνονται αυτή τη διάσταση σε αντίθεση με παλαιότερα που οι ευρωεκλογές έμοιαζαν να αφορούν σε κάτι μακρινό. Πώς το βλέπετε εσείς;
Είναι σωστή αυτή η παρατήρηση και γι’ αυτό επέμενα από την αρχή -αλλά δεν έγινε- ότι έπρεπε να συζητάμε για τις ευρωεκλογές. Οσο πάει όλο και περισσότερο η ευρωβουλή θα έχει μεγαλύτερη επίδραση στις αποφάσεις της Ε.Ε. και συνεπώς στην Ελλάδα. Ηδη τα πιο κρίσιμα προβλήματα στην Ευρώπη αντιμετωπίζονται και γι’ αυτό πρέπει να είμαστε μέσα ως Ελλάδα για να μπορούμε να παλέψουμε. Και μία και για πρώτη φορά δίνεται σήμερα η δυνατότητα στον Ελληνα ψηφοφόρο να επιλέξει τους ευρωβουλευτές του ας επιλέξει τους ανθρώπους που μπορούν να σταθούν σε αυτό το κρίσιμο πεδίο της Ευρώπης.
• Εκτιμάτε ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θα αναχαιτίσει τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές;
Το ελπίζω, γιατί θεωρώ ότι είναι αδιέξοδες αυτές οι πολιτικές και οι λαοί υποφέρουν από μία πολιτική που εκτός από επιπόλαιη είναι και πάρα πολύ επικίνδυνη. Ελπίζω λοιπόν σε όλη την Ευρώπη να μην προκύψουν υπερ-δεξιές κυριαρχίες, αλλά να αρχίσει το κλίμα να αλλάζει προς την κατεύθυνση που ξεκίνησε η Ευρώπη. Δηλαδή μία Ευρώπη αλληλεγγύης, διαφωτισμού, ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Να βρει ξανά η Ευρώπη την ταυτότητά της και αυτή την ταυτότητα να τη διευρύνει συνεχώς σε κατευθύνσεις που θα είναι προς όφελος των λαών και όχι των μεγάλων μονοπωλίων, των οίκων αξιολόγησης ή αυτής της σκοτεινής οικονομικής κατάστασης, όπου κυβερνήσεις μπορούν να πέφτουν από τη βαθμολογία ενός οίκου αξιολόγησης. Πρόκειται για έναν μεσαίωνα, που αν δεν μπούμε ανάχωμα τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα στο μέλλον.
• Στην Κρήτη αναπτύχθηκε τελευταία ένα κίνημα κατά της καταστροφής των χημικών της Συρίας στη Μεσόγειο. Το θέμα αυτό δεν απασχόλησε όπως θα έπρεπε τα πανελλήνιας εμβέλειας Μέσα Ενημέρωσης, αλλά ούτε ακόμα και την ίδια την Ε.Ε. που θεωρητικά έχει μία φιλοπεριβαλλοντική πολιτική. Δεν είναι κάπως αντιφατικό αυτό;
Αυτή η φοβερή πρόκληση ότι μπορεί -ευχόμαστε να μην συμβεί- μία ολόκληρη θάλασσα να μολυνθεί για δεκαετίες είναι εγκληματική και μόνο ως ιδέα. Το χειρότερο είναι ότι συμβαίνει την εποχή που η Ελλάδα έχει την Προεδρία της Ε.Ε. και η Ελλάδα διά των επισήμων εκπροσώπων της δυστυχώς σιώπησε. Ελπίζω να μην γίνουμε μάρτυρες μίας καταστροφής. Ωστόσο, μια Ελλάδα που είναι τόσο ταπεινωμένη και εξαρτημένη και δεν τολμά να υψώσει τη φωνή της, τη στιγμή που αυτή προεδρεύει στην Ε.Ε., ομολογώ ότι ήταν μία οδυνηρή έκπληξη για εμένα. Οπως οδυνηρό ήταν και το γεγονός ότι η διαμαρτυρία στο Αρκάδι που παρευρέθηκα και ήταν 5 – 10 χιλιάδες άνθρωποι αγνοήθηκε τελείως από τα κεντρικά κανάλια και τον Τύπο κάτι που το ονόμασα ύψιστη διαπλοκή. Δεν ξέρω τι συμφέροντα οικονομικά ή πολιτικά παίζουν. Ευτυχώς τα μέσα της Κρήτης έσωσαν λίγο την τιμή των όπλων.
• Ο πρωθυπουργός μιλά για “success story” και λέει ότι το φως στο τούνελ για την ανάκαμψη της Ελλάδας έχει αρχίσει να αχνοφαίνεται. Συμμερίζεστε την αισιοδοξία του;
Νομίζω ότι ούτε ο ίδιος δεν πιστεύει ότι το φως στο τούνελ αχνοφαίνεται, γιατί είναι σαφές ότι πολλές από αυτές τις δηλώσεις συγχέονται με μία προεκλογική ατμόσφαιρα. Εγώ θα έλεγα ότι μέσα στο συγκεκριμένο πλαίσιο της πολιτικής του μνημονίου, βρίσκονται ίχνη κάποιων βελτιώσεων. Ομως οι θετικές αυτές ενδείξεις είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, δηλαδή το παγόβουνο από κάτω που είναι η πραγματική οικονομία και τα πραγματικά προβλήματα, θέλουν υπομονή και αποφασιστικότητα για να δούμε μια άσπρη μέρα.
• Αν την επομένη των ευρωεκλογών βρεθείτε στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο ποιο είναι το θέμα που θα θέσετε;
Είναι προφανές ότι το μέγιστο θέμα είναι η ανεργία και μάλιστα η ανεργία των νέων. Εκανα λοιπόν προ καιρού μία πρόταση πολύ ρεαλιστική και τολμηρή. Είπα όλα τα πολιτικά κόμματα -πλην του ναζιστικού μορφώματος της Χρυσής Αυγής- να πάνε στην Ευρώπη και να πουν με αποφασιστικότητα ότι ένα ποσοστό ανεργίας 60% είναι απαράδεκτο για μια χώρα. Κι ότι αν δεν λάβετε άμεσα μέτρα τότε θα αναθεωρήσουμε τη θέση μας απέναντι στην Ευρώπη. Αυτή η ενωτική και ρεαλιστική κίνηση πιστεύω ότι θα είχε μεγάλη απήχηση και θα έπειθε τους πάντες ότι η Ελλάδα είναι ικανή τα μεγάλα της προβλήματα να τα διεκδικήσει ενωτικά. Δυστυχώς, αυτή η πρότασή μου παρ’ότι συζητήθηκε μέσα στα κόμματα ακόμα δεν υπήρξε επισήμως μία συναινετική ανταπόκριση. Θα περιμένω.
• Τα υψηλά ποσοστά του ευρωσκεπτικισμού και των νεοναζιστικών μορφωμάτων πανευρωπαϊκά σας προβληματίζουν;
Με ανησυχούν πολύ. Δέχομαι απολύτως επιφυλάξεις ή και τον σκεπτικισμό απέναντι στον δρόμο που έχει πάρει η Ευρώπη, αλλά ο μόνος δρόμος να αντιμετωπιστεί αυτό είναι να αλλάξει η Ευρώπη. Κι αυτό μπορεί να γίνει μέσα από την Ευρώπη. Το “Ποτάμι” αλλά και τα άλλα ελληνικά πολιτικά κόμματα -πλην μίας εξαίρεσης είναι- κι αυτά φιλοευρωπαϊκά. Αυτό έχει μεγάλη σημασία. Οι αλλαγές λοιπόν θα γίνουν μέσα στην Ευρώπη. Αλλιώς -και τότε μόνο- θα διαλυθεί η Ευρώπη.
• Τι θα θεωρήσετε επιτυχία για το “Ποτάμι” στις εκλογές;
Δεν θα πω ποσοστά. Θα θεωρούσα όμως μεγάλη επιτυχία ή και αναγκαίο -και δεν είναι το μέλημά μου η προσωπική επιτυχία, αλλά όλο το εγχείρημα- να είναι τρίτο κόμμα. Αυτή η τρίτη θέση θα έχει μία σημαντική επίδραση στις μετέπειτα διαδικασίες που εμείς ως μία δύναμη φρέσκια και χωρίς αμαρτίες του παρελθόντος, πρέπει και μπορούμε να παίξουμε έναν σημαντικό ρόλο.
