Πρέσπες…

Πολύ μου αρέσουν αυτοί οι δύο θρυλικοί “πόντοι” των συνόρων μας… Κι ας έχουν “διαμελιστεί” και οι δύο, μένοντας τόσο μικρότεροι στη επικράτιά μας. Οι Πρέσπες, ζουν βαθειά στο συλλογικό υποσυνείδητο και συνείδητο ασφαλώς, ως μια μαγική αισθητική οντότητα, που συντηρεί συνειρμούς ελληνικότητας, εξικνούμενης σε οριακά πεδία γεωγραφικά, συνεπώς, ιερής και “εύθραυστης”. Πολύ μου αρέσουν…
Γι’ αυτό, μόλις ξεκίνησε το αφιέρωμα, κάθισα αμέσως στην σταθερή μου θέση, ν’ ακούσω και να δω τις ομορφιές και τις λεπτομέρειες της παραλίμνιας δροσιάς…
Εικόνες και λεπτομέρειες της δημοφιλίας και του Πολιτισμού! Πρέσπες… Σύνορα, λέει, σημαίνει η λέξη.
Ανέγγιχτη η φύση εδώ… Εξοχος ο δρυμός με τους φτερωτούς πληθυσμούς… Τα πουλιά αγαπούν αυτά τα ενδιαιτήματα, των βορεινών συνόρων, αφού συνηγορούν στην τροφή και την ασφάλειά τους. Φρύγες· οι πρώτοι κάτοικοι, Φρύγες…
Ιστορική αναφορά και ζωντανά μνημεία τα χωριά των Πρεσπών… Γεωργοί, κτηνοτρόφοι, διοικούνται με το σύστημα φατριάς, μέχρι σήμερα… Δέκα εφτά χωριά, αν και 6-7 έχουν ερημώσει τελείως…
Πάντως ο Αγιος Γερμανός και οι Ψαράδες, εύρωστα κεφαλοχώρια…
Ευημερία για τους οικισμούς αυτούς μέχρι το 1940, αλλά τα δεινά του πολέμου και κυρίως του Εμφύλιου, τα αφάνισαν… Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα κτήριά τους… Τα σπίτια τους… Η αρχιτεκτονική της λάσπης… Λάσπη, πέτρα ξύλο, και τα “ντιρέκια” να οπλίζουν. Ασβεστόλιθη πέτρα, άφθονη, δομεί πιστή τα μονόχωρα σπιτικά, με το πλατυμέτωπο χαγιάτι, το δωμάτιο φιλοξενίας, το σαλόνι, ας πούμε, ο …. “μουσαφίροντας”!
Μουσαφιρόσπιτο, το ‘λεγε η γιαγιά μου, ενοώντας “σπίτι” ολόκληρο…, το δωμάτιο…
Οι μετανάστες στέλνουν χρήματα… Τα συνεργεία κάνουν “δανεικές” εργασίες, ο ένας του άλλου… Συντροφικότητα, αλληλεγγύη, στις βαρειές δουλειές…
Η αφήγηση ελκυστική… Ναι, ναι εδώ οι ψηλοί τοίχοι, με σχέδια, εδώ το τραπέζι, εδώ η… “μουσάνδρα” η ντουλάπα, δηλαδή.
– Παιδί μου, έτσι ζούσαμε… Μ’ αυτά, λέει παραστατικά μια παχουλή γιαγιά.
Μ’ αυτά, που σπέρναμε, σιτάρι, καλαμπόκι, βρώμη, βρίζα…
Μ’αυτά ζούσαμε, και με τη ξενιθιά…
“Με την ξενιθιά”… Τι ωραίος σημειολογικός λόγος! Ο ξενιτεμός λοιπόν, κι εδώ, έφερνε αγαθά, και χρήμα. Τώρα, τι έπαιρνε, άλλου θέματος ερώτημα…
…Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών! Γεγονός ελπιδοφόρο η λειτουργία εντός τέτοιου οργάνου.
Αποκαθιστά τη φθορά των κτηρίων, συνεργάζεται με την Κοινότητα του Αγίου Γερμανού, συνεργάζεται με φορείς κι προοπτική “πτερόεσσα” ως ελπίδα γλυκύτατη, συντροφεύει τον κουρασμένο βίο μιας μεθορίου, που, είναι αλήθεια, δέχεται φωτισμούς Πολιτισμού! Κι εγώ, στρέφω, ένα… φωτάκι αγάπης, κατά κει…