ΑΛΗΘΕΙΑ, πώς αντέδρασαν οι Τούρκοι (εφημερίδες, πολιτικοί και λαός) στο άκουσμα του θανάτου του Ελ. Βενιζέλου (18-3-1936);
ΑΣ παρακολουθήσουμε μια μικρή σχετική αναφορά του τότε Ελληνα πρεσβευτή στην Αγκυρα, Ραφαήλ Ραφαήλ, όπως αυτή δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Το ΒΗΜΑ, στις 19/03/2006 (1): Δύο ημέρες μετά την ανακοίνωση του θανάτου του Ελ. Βενιζέλου και με ΑΠ 631 ο εν λόγω Έλληνας πρεσβευτής στην Αγκυρα γράφει για τον τρόπο που “πέρασε” στον Τύπο και στην τουρκική κοινωνία η είδηση του θανάτου του μεγάλου ανδρός:
«Εχω την τιμήν να πληροφορήσω υμάς ότι ο θάνατος του Ελευθερίου Βενιζέλου εποίησε βαθυτάτην αίσθησιν εν Τουρκία τόσον παρά τοις επισήμοις κύκλοις όσον και τη κοινή εν γένει γνώμη. Ολαι σχεδόν αι τουρκικαί εφημερίδες έγραψαν επί τη ευκαιρία ταύτη άρθρα. Παρά το γεγονός, το οποίον δεν παραλείπουσι να σημειώσωσιν, ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήτο ο πρωτουργός της Ελληνο-τουρκικής προσέγγισης, δεν λησμονούσι συγχρόνως ότι υπήρξε και ο μεγαλύτερος της Τουρκίας εχθρός και ότι, εκ της δράσεως αυτού, η χώρα των διέτρεξε τον σοβαρώτερον των κινδύνων. Διά τούτο και η γλώσσα των άρθρων, αν και πλήρης κολακευτικών λέξεων, είναι πάντως επηρεασμένη από αναμνήσεις πικράς ας ο χρόνος και η μετέπειτα εξέλιξις των γεγονότων δεν έχουσιν ακόμη διασκεδάσει. H εξαφάνισις (sic) του Ελευθερίου Βενιζέλου, αν προυκάλεσεν αίσθησιν εν Τουρκία, δεν νομίζω ότι προυκάλεσε συγχρόνως και λύπην. Διά τους Τούρκους η απερχομένη μεγάλη μορφή ήτο πάντοτε το ζωντανόν σύμβολο της Μεγάλης Ιδέας, παρά την χαραχθείσαν κατόπιν πολιτικήν προσεγγίσεως και φιλίας προς την Τουρκίαν. Χαίρουν διότι μετ’ αυτού τάφεται οριστικώς το παρ’ ολίγον πραγματοποιηθέν εθνικόν όνειρον. Δι’ ο και μετά χαιρεκακίας τινές των τουρκικών εφημερίδων τονίζουσιν ότι η ημέρα του θανάτου του Βενιζέλου υπήρξεν ημέρα εθνικού πένθους διά τους Ελληνας της Κωνσταντινουπόλεως. Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως απέστειλε θερμόν συλλυπητήριον τηλεγράφημα εις την κυρίαν Βενιζέλου. Μοι διετυπώθη επίσης η επιθυμία της Τουρκικής Κυβερνήσεως όπως απευθύνει τηλεγράφημα εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν και συγχρόνως η ερώτησις αν θα ήτο τούτο ευχάριστον εις αυτήν. Ενόμισα ότι έπρεπε να δώσω την διαβεβαίωσιν ότι η Ελληνική Κυβέρνησις θα ήτο λίαν συγκινημένη επί τη εκδηλώσει ταύτη της Τουρκικής Κυβερνήσεως και ότι οιαιδήποτε εσωτερικαί έριδες εξαφανίζονται προ ενός τάφου».
…ΘΑ ήταν πολύ ενδιαφέρουσα μια έρευνα (ή μια έκδοση) πάνω στις αντίστοιχες αντιδράσεις και τα σχόλια -θετικά ή αρνητικά- τα δημοσιευμένα στον ευρωπαϊκό Τύπο (ή σε επίσημα έγγραφα), έτσι ώστε μέσα κι από το μεταθανάτιο βλέμμα των ξένων να αντιληφθούμε το μέγεθος του Κρητός ανδρός.
(1) [http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=172055#.VvrmVeLYbrw.gmail]
