Νέες δυνατότητες στην πρόληψη σοβαρών ασθενειών προσφέρει η ιατρική ακρίβειας και η επεξεργασία του ανθρώπινου γονιδιώματος με τη χρήση δεδομένων.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, οι νέες αυτές τεχνολογικές και ιατρικές εξελίξεις εγείρουν ηθικά διλήμματα που θα πρέπει να απαντηθούν άμεσα προκειμένου να διαμορφωθεί ένα ασφαλές και ωφέλιμο για την ανθρωπότητα βιοηθικό πλαίσιο εφαρμογής τους. Στα παραπάνω αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) και καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Κρήτης, Νεκτάριος Ταβερναράκης, σε ομιλία που πραγματοποίησε στο πλαίσιο του 11ου «Παγκόσμιου Φόρουμ Καινοτομίας στην Ιατροφαρμακευτική Περίθαλψη» που πραγματοποιήθηκε στο Πολυτεχνείο Κρήτης το Σάββατο. «Υπάρχουν νέες τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί και προσφέρουν την προοπτική της γονιδιακής θεραπείας κληρονομικών ασθενειών, μέσα από τη διόρθωση βλαβών στο ανθρώπινο DNA», σημείωσε ο κ. Ταβερναράκης και πρόσθεσε ότι το καινούριο αυτό παράθυρο που ανοίγεται μέσα από την ιατρική ακριβείας, θα μπορούν οι επιστήμονες «να διαβάζουμε το ανθρώπινο DNA πολύ εύκολα, γρήγορα και οικονομικά». «Αυτή η εξέταση σε μερικά χρόνια θα είναι μια πάρα πολύ κοινή εξέταση που το κόστος της θα πέσει κάτω από τα 100 ευρώ και θα μπορεί ο καθένας μέσα από την εξέταση να διαπιστώσει και να προβλέψει αν θα αναπτύξει κάποια σοβαρή ασθένεια όπως καρκίνο, νευροεκφυλιστικά νοσήματα, καρδιαγγειακά κ.λπ. και στη συνέχεια να λάβει τα κατάλληλα μέτρα. Μιλάμε δηλαδή για πρόληψη σε πολύ πρώιμο στάδιο», ανέφερε ο κ. Ταβερναράκης. Ωστόσο, πρόσθεσε, η πραγματική επανάσταση θα είναι αυτή που θα ακολουθήσει και η οποία δεν αφορά το “διάβασμα” του DNA αλλά της τροποποίησής του: «Θα μπορούμε να το αλλάζουμε, να κάνουμε μικροχειρουργική του DNA. Αυτό θα μας επιτρέψει να διορθώνουμε βλάβες και μεταλλάξεις που έχουν υπάρξει, όπως για παράδειγμα η β-θαλασσαιμία, και να θεραπεύονται γενετικά».
ΣΟΒΑΡΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ
Ο κ. Ταβερναράκης υπογράμμισε όμως ότι οι καινοτόμες αυτές επιστημονικές και τεχνολογικές δυνατότητες θέτουν συγχρόνως σοβαρά διλήμματα ηθικής και δεοντολογίας. «Ο τομέας της βιοηθικής θα πρέπει να προσαρμοστεί σε αυτές τις εξελίξεις και να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορούν γίνονται τέτοιες παρεμβάσεις με κανόνες. Διαφορετικά θα οδηγηθούμε σε μια κατάσταση που δεν θα θέλαμε», συμπλήρωσε ο κ. Ταβερναράκης και τόνισε ότι όλες αυτές οι τεχνολογίες έχουν τη δύναμη να χρησιμοποιηθούν για το καλό της ανθρωπότητας αλλά και να την καταστρέψουν αν δεν γίνει σωστή χρήση αυτών. Ερωτηθείς αν είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις ο πρόεδρος του ΙΤΕ ήταν σαφής: «Δεν είμαστε έτοιμοι ακόμα. Δεν υπάρχει το βιοηθικό πλαίσιο ακόμα. Γίνονται συζητήσεις στις χώρες του δυτικού κόσμου αλλά ακόμα είμαστε μακριά από το να διαθέτουμε ένα συνεπές πλαίσιο βιοηθικής. Αυτές οι τεχνολογίες είναι όπως η πυρηνική ενέργεια. Η πυρηνική ενέργεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί για καλό αλλά μπορεί να είναι και καταστροφική. Ακριβώς την ίδια ισχύ έχουν κι αυτές οι νέες τεχνολογίες». Να σημειώσουμε ότι η εκδήλωση που έγινε στο Πολυτεχνείο Κρήτης διοργανώθηκε από το Εργαστήριο Ψηφιακής Επεξεργασίας Σήματος και Εικόνας και την Πρυτανεία του Πολυτεχνείου Κρήτης, σε συνεργασία με τους Καθηγητές Metin Akay and Yasemin Akay (Department of Biomedical Engineering, Cullen College of Engineering, University of Houston) και τον Καθηγητή Paul Sadja (The Fu Foundation School of Engineering and Applied Science, Columbia University).
