Στον νόμο 3852/2010 για τον Καλλικράτη και ειδικότερα στο άρθρο 77 γίνεται μνεία για το συμπαραστάτη του δημότη και της επιχείρησης. Τίθεται ένα ελάχιστο όριο 20.000 πολιτών και καθορίζονται οι διαδικασίες επιλογής του συμπαραστάτη αυτού, καθώς και τα καθήκοντά του. Πρόθεσή μου δεν είναι να ασκήσω κριτική για τα διαλαμβανόμενα στο άρθρο αυτό, αλλά με βάση την προοπτική αυτή να δούμε τι είναι προτιμητέο σε περίοδο έντονης κρίσης και κάθετης καταστροφής, όπως έχει υποστεί ο λαός μας και μάλιστα με τις ευλογίες των διοικούντων!
Τοπικές διοικήσεις ή Αυτοδιοίκηση;
Στις 18 Μαΐου διενεργούνται οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές στη χώρα μας. Λίγες ημέρες νωρίτερα δεν είναι δυνατόν να αναφερθώ σε τάσεις και εμπειρίες, ούτε να ασκήσω κριτική για πράξεις και παραλείψεις, όπως λένε και στη νομική επιστήμη!
Εν τούτοις, κατά γενικό τρόπο δικαιούμαι να παρατηρήσω ότι δεν μιλούμε για εκλογές στην Αυτοδιοίκηση, αλλά για εκλογές στις τοπικές διοικήσεις. Διότι το χαρακτηριστικό της Αυτοδιοίκησης θα ήταν να προικοδοτηθούν οι μονάδες της με τα προβλεπόμενα στον νόμο του Καλλικράτη!
Αντίθετα, όχι μόνο δεν προικοδοτήθηκαν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες, αλλά αφέθηκαν την πρώτη περίοδο των να περιστρέφονται γύρω από τα χοντρά γρανάζια της κεντρικής διοίκησης, ανίκανες να αντιτάξουν τη δική τους φωνή. Ούτε ένας δήμαρχος δεν παραιτήθηκε, ούτε καν για την τιμή των όπλων και μια άβουλη ΚΕΔΕ ήταν προφανές ότι δε θα μπορούσε ν’ ασκήσει πολιτική υπέρ των Δήμων! Εδώ τους πρόσφερα δωρεάν 250 αντίγραφα του Οδηγού Προγραμμάτων Ευρωπαϊκής Ενωσης, για να τα προωθήσουν στους δήμους της χώρας και δεν κατάφεραν να έλθουν να τα πάρουν ποτέ!
Ο συμπαραστάτης των πολιτών
Για να αποκτήσει έστω ένα ελάχιστον αυτοδιοικητικό πρόσωπο η δημοτική εξουσία, κρίνεται σκόπιμο να εφαρμοστεί άμεσα από το σύνολο των δήμων μια διευρυμένη διάταξη για τα καθήκοντα του Συμπαραστάτη. Αντί να ονομάζεται όπως στο άρθρο 77, «Συμπαραστάτης του πολίτη και της επιχείρησης», καλό θα ήταν να ονομάζεται “συμπαραστάτης των πολιτών”. Ο συμπαραστάτης των Πολιτών θα έπρεπε να συμπαρίσταται, όντως στο δημότη, στην επιχείρηση, στον ελεύθερο επαγγελματία, στον αγρότη (αν μιλούμε για αγροτικούς δήμους), στον εργάτη, στον άνεργο, στον γέρο, στον άρρωστο, σε εκείνον που έχει ανάγκη να επανενταχθεί στην κοινωνία είτε από αποτοξίνωση ναρκωτικών, είτε αποφυλακιζόμενος, μετά την έκτιση ποινής. Είναι πλέον ανάγκη να καταστεί ο δήμος το κύτταρο ελπίδας του πολίτη και όχι απλά να μεταφερθεί το πεδίο σύγκρουσης του κράτους από την κεντρική εξουσία στην Τοπική Διοίκηση. Γι’ αυτό υποστηρίζω ότι η αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι δίπλα στον πολίτη, και όχι απέναντί του.
Ποιοι είναι οι λόγοι ή πώς μπορεί να στοιχειοθετηθεί μια νέα στρατηγική που πρέπει να εφαρμόσουν οι νέοι δημοτικοί άρχοντες. Μόνο επιγραμματικά θα είναι δυνατή η προσέγγιση στα πλαίσια του παρόντος σημειώματος.
Υπενθυμίζουμε ότι μεταξύ άλλων τις παραγράφους 3,4 και 5 του άρθρου 77 του νόμου για τις τοπικές Αρχές, αναφέρεται ότι ο συμπαραστάτης υποστηρίζεται διοικητικά από τις υπηρεσίες του δήμου, δέχεται καταγγελίες άμεσα θιγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του Δήμου, των νομικών του προσώπων και των επιχειρήσεών του και διαμεσολαβεί προκειμένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήματα, ενώ είναι υποχρεωμένος να απαντά εγγράφως ή ηλεκτρονικά εντός τριάντα (30) ημερών στους ενδιαφερόμενους. Η υποβολή καταγγελίας ή αναφοράς στο συμπαραστάτη του δημότη και της επιχείρησης δεν αναιρεί τη σχετική αρμοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη ως ανεξάρτητης αρχής, ούτε τις αρμοδιότητες άλλων ελεγκτικών οργάνων και αρχών, καθώς και του Ελεγκτή Νομιμότητας. Ο συμπαραστάτης μπορεί επίσης να προβαίνει στη διατύπωση προτάσεων βελτίωσης της δημοτικής διοίκησης και των σχέσεών της με το κοινό, τόσο στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσής του, όσο και επ’ ευκαιρία σημαντικών προβλημάτων κακοδιοίκησης που ο ίδιος εντοπίζει.
Η ανάγκη διεύρυνσης της έννοιας και της εφαρμογής της αρχής του “συμπαραστάτη”, μπορεί να περιλαμβάνει δραστηριότητες που ουσιαστικά υποστηρίζονται σε κάθε ευνομούμενο κράτος από την ιδιωτική πρωτοβουλία, ή από εξειδικευμένους φορείς.
Τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Αγροτών
Οταν γινόταν η φασαρία για τη φορολόγηση των αγροτών είχα την ευκαιρία να πάρω θέση από την ίδια την παρούσα στήλη, και με άρθρο μου υποστήριξα ότι οι δήμοι που είναι κυρίως αγροτικού προσανατολισμού, θα έπρεπε να πάρουν σχετική άδεια, με τους κατάλληλους πόρους, ώστε να έχουν λογιστή που θα ετοίμαζε για λογαριασμό των αγροτών χαμηλών εισοδημάτων, ήτοι μικρών και κατακερματισμένων εκμεταλλεύσεων τη φορολογική τους δήλωση, αντί να πελαγοδρομούν και να πέφτουν θύματα κάθε ασυδοσίας. Για τους ίδιους τους αγρότες είχα υποβάλει και στον υπουργό γεωργίας ήδη από τις αρχές του 2013, χωρίς να λάβω απάντηση, πρόταση για την ίδρυση των Κέντρων Εξυπηρέτησης του Πολίτη (ΚΕΑ), που θα ήταν μονάδες μέσα στο δήμο αγροτικής κατεύθυνσης, ή και αγροτικού προσανατολισμού, και θα μπορούσαν να χορηγούν στους αγρότες τις απαραίτητες πληροφορίες, τόσο για τη βελτιστοποίηση των μεθόδων παραγωγής, όσο και για τη σταδιακή απόκτηση γνώσεων αγοράς, για τις ισχύουσες και διαμορφούμενες τιμές των προϊόντων του, καθώς και των εισροών που είναι απαραίτητες για την παραγωγική διαδικασία.
Τώρα, είναι γνωστό ότι η πατρίδα μας διέρχεται έντονη περίοδο κρίσης και η καταστροφή που έχει υποστεί, είναι δυστυχώς, σχεδόν μη αναστρέψιμη με τις παρούσες συνθήκες. Τα δυο βασικά χαρακτηριστικά της αδυναμίας αναστροφής της πορείας προς το γκρεμό είναι από το ένα μέρος η άθλια πολιτική λιτότητας που δημιούργησε την πανούκλα της ανεργίας, και από το άλλο, παρά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η ρευστότητα της οικονομίας, όχι μόνο είναι ανύπαρκτη, αλλά και τα λίγα διαθέσιμα χρήματος που προέρχονται από μικρο-εμβάσματα και τον τουρισμό εξαφανίζονται από την αγωνία των εχόντων και κατεχόντων, δημιουργώντας πολλαπλάσιο πρόβλημα στην αγορά.
Κατά συνέπεια, η Αυτοδιοίκηση οφείλει και πρέπει να απεμπλακεί από την κεντρική διοίκηση και να συμπαρασταθεί στον πολίτη.
Τα ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά προγράμματα
Εκτός όμως από τα δύο σημεία που προανέφερα για τη μετατροπή του σημερινού καθεστώτος της τοπικής διοίκησης σε Αυτοδιοίκηση, ο βασικός μοχλός είναι κατάλληλα κρυμμένος, παρά το γεγονός ότι από την ίδια στήλη είχα δώσει όλες τις σχετικές πληροφορίες, ψέγοντας το ίδιο το επιτελείο του πρωθυπουργού. Επρόκειτο για τις γνωστές επικοινωνιακές κορώνες των κυβερνώντων όταν ψηφιζόταν ο προϋπολογισμός για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ). Οι αναγνώστες μας θα θυμούνται ότι όταν τελείωσαν οι διαπραγματεύσεις για το νέο ΠΔΠ, είχε ανακοινωθεί ότι τα χρήματα που θα εισέρεαν στη χώρα μας θα ήταν περίπου 16 δισ. €, ποσό που είναι εκτός πραγματικότητας και σοβαρά υποεκτιμημένο! Και τούτο όχι γιατί είχαμε κάνει καλή διαπραγμάτευση, αλλά γιατί οι άλλοι με τους οποίους συμπλέουν τα συμφέροντά μας είχαν κάνει καλή διαπραγμάτευση. Έτσι, στα 16 δις, ή ακόμη και 18 δισ. € για τα διαρθρωτικά ταμεία θα πρέπει να προστεθούν περίπου άλλα 14,5 δισ. € από τις εισροές της γεωργίας. Υπάρχει όμως και ένα συνολικό κονδύλι που κατανέμεται σε ανταγωνιστικά προγράμματα, για τα οποία έχω επενδύσει δεκαετίες ολόκληρες, και έχουν εκδοθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο τουλάχιστον δυο Οδηγοί Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, που καλύπτουν το σύνολο των τομέων και υποτομέων της παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας, νέες τεχνολογίες, διεθνείς σχέσεις και ότι συνιστά οικονομική δράση στο πλαίσιο της Ε.Ε. Το συνολικό ποσό που αγγίζει σχεδόν τα 300 δισ. € επιφυλάσσει για τις 28 χώρες μέλη της Ε.Ε. ένα σοβαρό πρόσθετο ποσόν, το οποίο μάλιστα, συνοδεύεται από σημαντική βελτίωση των μεθόδων παραγωγής μεταποίησης και εμπορίας, καθώς και υπηρεσιών κάθε είδους. Από το κονδύλι αυτό τουλάχιστον 8 – 15 δισ. € θα πρέπει να κινητοποιηθούν κα άρα να εισρεύσουν στην εθνική οικονομία. Θα είναι βέβαια γνωστό ότι η Αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού έχουν όλα τα εχέγγυα να πάρουν τη μερίδα του λέοντος! Μόνο σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να περιμένει κανείς να περάσει ουσιαστικά από τη βαθμίδα της τοπικής διοίκησης στην αυτοδιοίκηση.
Ο τόπος το έχει ανάγκη, οι πολίτες το έχουν ανάγκη και η χώρα θα διευκολυνθεί να βγει από τα αδιέξοδά της!
