Το µάνατζµεντ έχει υποστεί βαθιές αλλαγές τα τελευταία χρόνια (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, επιχείρηση και µάνατζµεντ, εκδόσεις Κλειδάριθµος, 2020). Οι µάνατζερ πρέπει να επιδείξουν προσαρµοστικότητα και ευελιξία για να αντιµετωπίσουν νέες προκλήσεις αλλά και να ανταποκριθούν στις αλλαγές στις προσδοκίες των εργαζοµένων.
Το µάνατζµεντ στοχεύει να ορίσει την οργάνωση και τα µέσα που θα επιτρέψουν στην επιχείρηση να επιτύχει στους στόχους της µε βάση τους πόρους που έχει στη διάθεσή της. Για τη βιοµηχανία στις αρχές του 20ου αιώνα, η πρόκληση ήταν η µαζική παραγωγή σύνθετων προϊόντων µε επαρκή παραγωγικότητα και ποιότητα, καθώς και ένα πολύ ανειδίκευτο εργατικό δυναµικό. ∆ιαιρεµένες διαδικασίες, απλές κινήσεις, αυστηροί κανόνες, ελκυστικές αµοιβές… Ο τεϊλορισµός αποτέλεσε µια απάντηση προσαρµοσµένη στα προϊόντα, στο εργατικό δυναµικό, αλλά και στην πραγµατικότητα της επιχείρησης της εποχής της, αναδεικνύοντας για πρώτη φορά αυτές τις τρεις διαστάσεις που παραµένουν στο επίκεντρο κάθε µανατζερίστικης προσέγγισης.
1. Ευέλικτο και υβριδικό µάνατζµεντ για την αντιµετώπιση της µετατροπής της εργασίας
Η τηλεργασία εφαρµόσθηκε µαζικά κατά τη διάρκεια των περιορισµών που εισήχθησαν κατά τη διάρκεια της υγειονοµικής κρίσης, οδηγώντας σε νέες διοικητικές πρακτικές. Ωστόσο, εµφανίζεται µια άλλη τάση: η υβριδική εργασία, που καθιστά δυνατό το συνδυασµό εργασίας δια ζώσης και εξ αποστάσεως. Αυτός ο ρυθµός εκτιµάται ιδιαίτερα από τους εργαζόµενους, επειδή τους επιτρέπει να βρουν µια καλύτερη ισορροπία µεταξύ επαγγελµατικής και προσωπικής ζωής. Οι επιχειρήσεις µπορούν επίσης να προσεγγίσουν περισσότερους υποψήφιους και να επεκτείνουν τη ζώνη προσλήψεών τους.
2.«Καλοκάγαθη» διοίκηση για τη βελτίωση της δέσµευσης των εργαζοµένων
Σήµερα, ο άνθρωπος βασίζεται στο επίκεντρο των στρατηγικών. Οι µάνατζερ πρέπει να δηµιουργήσουν οµαδική συνοχή και να καλλιεργήσουν ένα κλίµα εµπιστοσύνης ικανοποιώντας παράλληλα τις ανάγκες των εργαζοµένων προκειµένου να ενισχύσουν τη δέσµευσή τους.
Η πρόκληση είναι να τους επιτρέψει να αισθάνονται καλά, είτε όσον αφορά την επιτυχία τους, αλλά και την υγεία τους. ∆εν πρέπει να παραβλέπουµε το γεγονός ότι µια ολοκληρωµένη οµάδα αισθάνεται λιγότερο άγχος και εποµένως έχει καλύτερη παραγωγικότητα. Οι µάνατζερ διαθέτουν πολλά εργαλεία που µπορούν να τους βοηθήσουν να επιτύχουν τους στόχους τους, όπως η θέσπιση ενός όρου µη τιµωρίας για λάθη ή η πρόταση στόχων από τους ίδιους τους εργαζόµενους.
3. Συµµετοχικό µάνατζµεντ βασισµένο στη συλλογική νοηµοσύνη
Αντιµέτωπες µε τις σύγχρονες και µελλοντικές προκλήσεις, οι επιχειρήσεις οφείλουν σήµερα να τοποθετήσουν τη συλλογική νοηµοσύνη στο επίκεντρο της στρατηγικής τους. Αυτή η ιδέα βασίζεται σε συλλογική εργασία που εκτελείται από µια ποικιλία προφίλ. Αυτή η ανταλλαγή γνώσεων και εµπειρίας συµβάλλει στη βελτίωση της αποτελεσµατικότητας της οµάδας, καθώς και στις επιδόσεις της επιχείρησης.
Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος οι µάνατζερ πρέπει να ενθαρρύνουν ένα συµµετοχικό πνεύµα όπου οι εργαζόµενοι αναλαµβάνουν την ευθύνη. ∆εν είναι πλέον απλώς παράγοντες, αλλά και πρωταγονιστές των εξελίξεων και των λύσεων που τίθενται σε εφαρµογή. Το κάθετο µάνατζµεντ τίνει έτσι να εξαµφανιστεί και να γίνει οριζόντιο.
4. Υπεύθυνο και ηθικό µάνατζµεντ
Οι εργαζόµενοι σήµερα θέλουν να δώσουν νόηµα στην επαγγελµατική τους δραστηριότητα και/ή να µοιραστούν σηµαντικές αξίες µε τον εργοδότη τους. Εποµένως, το µάνατζµεντ πρέπει να απηχεί µια δεσµευµένη πολιτική ΕΚΕ. Πρόσφατες µελέτες αποκάλυψαν ότι το 51% των εργαζοµένων λέει ότι δεν θέλει να εργαστεί σε µια επιχείρηση που δεν έχει ισχυρή περιβαλλοντική ή κοινωνική δέσµευση (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Εσκαντάρ, Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: νέοι επιστήµονες και υπεύθυνες επιχειρήσεις, Οικονοµικός Ταχυδρόµος, 30.05.2022). Επιπλέον, µεγάλο ποσοστό θεωρεί την ΕΚΕ ως σηµαντικό κριτήριο για την επιλογή µιας θέσης εργασίας. Μερικά παραδείγµατα ενεργειών ΕΚΕ προς εφαρµογή (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Μ. Εσκαντάρ, πού υπερτερούν οι Κοινωνικά Υπεύθυνες Επενδύσεις, Εuro2day, 27.05.2021):
– Ενθαρρύνει την κινητικότητα.
– Σύστηµα µηδενικών αποβλήτων.
– Πρόταση συστήµατος δεξιοτήτων.
– Προώθηση της ισότητας των φύλων (µισθολογική πολιτική, ευαισθησία σε θέµατα σεξισµού, ίσες ευκαιρίες για ανέλιξη, κ.λπ.).
5. Μάνατζµεντ ταλέντων
Η εξέλιξη των επαγγελµάτων και των δεξιοτήτων είναι ολοένα και πιο ραγδαία. Αντιµέτωποι µε αυτές τις εξελίξεις, οι µάνατζερ πρέπει να υποστηρίζουν τις οµάδες τους προκειµένου να τις βοηθήσουν και να εξασφαλίσουν τη συνέχιση της απασχόλησής τους (βλ. Ε. Κρασαδάκη, Σ. Α. Τριαντάρη, Κ. Ζοπουνίδης, κοινωνικές-επικοινωνιακές και ψηφιακές δεξιότητες στην εκπαίδευση και στην εργασία του 21ου αιώνα, εκδόσεις Κλειδάριθµος, 2023). Επιπλέον, 9 στους 10 εργαζόµενους έχουν πολύ θετική άποψη για τη συνεχιζόµενη επιµόρφωση που είναι για αυτούς µια ευκαιρία να εξελιχθούν επαγγελµατικά. Υπάρχουν επίσης σήµερα πολλά εργαλεία που διευκολύνουν την πρόσβαση στην εκπαίδευση χάρη στη ψηφιακή µάθηση, όπως το e-learning ή blended-learning ή ακόµη mobile learning.
Συµπερασµατικά, σε λίγα χρόνια, οι µάνατζερ έχουν στραφεί προς µεθόδους µάνατζµεντ που είναι πιο οριζόντιες και σέβονται τις προσδοκίες των εργαζοµένων. Η ιεραρχία, η καθοδική επικοινωνία και η αρχή της εξουσίας αφήνουν περισσότερα περιθώρια για το µάνατζµεντ µε καλοσύνη και αυτονοµία. Σε επόµενα άρθρα µας θα αναφερθούµε σε θεµελιώδεις αρχές του µάνατζµεντ τον 21ο αιώνα, τα νέα µοντέλα του µάνατζµεντ, τη δέσµευση των εργαζοµένων µε τις νέες τεχνικές του µάνατζµεντ, κ.ά.
