Ένα πρόγραμμα που εφαρμόστηκε περιοδικά σε σειρά ετών στην Ορθόδοξη Ακαδημία είχε αυτό το θέμα «πρόσωπο με πρόσωπο»*. Οι συμμετέχοντες καλούνταν σε πνεύμα ειλικρινούς σχέσεως να στοχαστούν. Να κυταχτούν στα μάτια! Δεν είναι εύκολο πράγμα.
Το συνηθίζομε σαν ερώτηση στα μικρά παιδιά όταν υποψιαζόμαστε ζαβολιά «κύττα με στα μάτια λέμε» -Το ’κανα καμιά φορά με τους μικρότερους μαθητές του Γυμνασίου. Όταν στο γραφείο προσπαθούσαμε να λύσομε τη διαφορά που είχε οδηγήσει στη σύγκρουση, με αμοιβαία υποχώρηση και συγγνώμη, στο τέλος τους προέτρεπα ,και τώρα δώστε τα χέρια. Για να ξεμπερδεύουν οι μέχρι πρίν διάδικοι και τώρα «φίλοι», έδιναν τα χέρια σε γρήγορο χαιρετισμό.
-Α! όχι- δεν χαιρετούμε έτσι γρήγορα- τους σταματούσα- θέλω να χαιρετηθείτε βλέποντας ό ένας στα μάτια τον άλλο! Ε, είναι πολύ δύσκολο να γίνει χωρίς συγκίνηση, τις περισσότερες φορές έρχονται δάκρυα ,είναι αυτό που λέμε χριστιανικά «μετάνοια»
Τώρα με αφορμή τον «ιό» οι άνθρωποι απαγορεύεται να χαιρετιούνται, ως μέχρι τώρα, αλλά και πρέπει να απέχουν μακρυά από πρόσωπο σε πρόσωπο, Πόσο όμως ειλικρινείς είμαστε στους μέχρι χθές χαιρετισμούς και ασπασμούς;
Αφορμή για την στοχαστική προσέγγιση στο θέμα «πρόσωπο με πρόσωπο» εκατοντάδων και πλέον φιλοσοφικών και θεολογικών συζητήσεων αλλά και παρα πολλών ζωγραφικών εμπνεύσεων1- έδωσε ψυχοφελής «μύθος» γεροντικής ιστορίας του Αββά-γέροντα- Μακάριου της Αιγύπτου.
-Ο Αββάς Μακάριος( 4ος μ. Χ. αιώνα ασκητής της Ερήμου) περιπατεί στην έρημο και με το ραβδί του προσκρούει στην άμμο σ’ ένα κρανίο με το οποίο και «ανοίγει διάλογο». Το κρανίο του φανερώνει, ότι ήταν εν ζωή, ιερέας των ειδώλων και τώρα στον άλλο κόσμο δεν είναι και τόσο ευχάριστα τα πράγματα. Ο Αββάς ερωτά αν ισχύουν, όσα λέγονται περί κολάσεως κλπ και το κρανίο του μαρτυρεί ,ότι δυστυχώς αληθινή είναι η κόλαση. Και πώς είναι η κόλαση; κοίταξε λέει, οι εκεί στην στην κόλαση είναι -είμαστε- δεμένοι οπισθάγκωνα -πλάτη με πλάτη.
-Ω λέει ο Αββάς στο κρανίο, φοβερή αυτή η καταδίκη!- τότε οι προσευχές μας για τις ψυχές είναι μάταιες!-
-Όχι απαντά το κρανίο, να προσεύχεσθε, γιατί όσο προσεύχεσθε λασκάρουν τα σχοινιά και μπορούν να γυρίσουν(οι δεμένες ψυχές) και τότε μπορεί να δεί ό ένας το πρόσωπο του άλλου.
Αυτό που κυριολεκτικά μας διηγείται ο θεόπνευστος αυτός Αγιος Πατέρας και ασκητής, είναι πως η κόλαση δεν είναι τελικά τόπος τιμωρίας αλλά τρόπος ακοινωνησίας, αφού «…ουκ εστί πρόσωπον προς πρόσωπον θεάσασθαι τινά, αλλά το πρόσωπον εκάστου προς τον ετέρου νώτον κεκόλληται».
Δεν υπάρχει δηλαδή δυνατότητα στην κόλαση να μπορεί κανείς να κοιτάξει τον άλλον άνθρωπο, τον αδελφό του, στο πρόσωπο και στα μάτια. Είναι ουσιαστικά μια κοινωνία χωρίς ανθρώπινη επικοινωνία.
Δεν χρειάζεται να πάμε στη κόλαση, πρόγευση ζούμε οι άνθρωποι και πριν τον «ιό» καθημερινά και μεταξύ μας και κυρίως με τα εγκλήματα των ισχυρών σε αέναους πολέμους συμφερόντων ,όπου αφανίζονται άνθρωποι και μολύνεται η φύση σε μια αγχώδη «αειφόρο» ανάπτυξη απληστίας.
Ο μακαριστός άγιος Ειρηναίος μερικές φορές «θεατρικά» θύμωνε, για να προκαλέσει την προσοχή «Δεν υπάρχει άλλη ζωή βροντοφώναζε-προκαλώντας έκπληξη- Μια είναι η ζωή, αν την χαλάσεις αυτή- που σ’ αξίωσε ο Θεός -τι περιμένεις , τι ελπίζεις σε άλλη;
Ενας «ιός» μονοκύτταρος, αόρατος, άλογος, προσβάλλει τα τρισεκατομμύρια κύτταρα του ανθρωπίνου σώματος, εξαπλώνεται σ’όλη τη γη και αν όσο τρομάζει, μας ευαισθητοποιήσει και στο βαθμό της αποξένωσης που επιβάλλει, ίσως μετά από καιρό, μας βοηθήσει σε μια άλλη ματιά, βαθύτερο προβληματισμό, μια άλλη προσέγγιση της ζωής.
1. Είναι διαρκής έκθεση των σημαντικότερων πινάκων στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης
