Θεσμική προστασία για τα «βαρελόσκυλα» ζητούν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ με ερώτηση τους προς τους Υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης, Βαγγέλη Αποστόλου και Παιδείας, Κώστα Γαβρόγλου, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων. Οι βουλευτές – μεταξύ αυτών και η βουλευτής Χανίων Βάλια Βαγιωνάκη – ζητούν να μάθουν τι σκοπεύουν να κάνουν τα αρμόδια Υπουργείο προκειμένου να βελτιωθεί, αλλά και να εφαρμοστεί η νομοθεσία για τερματιστεί ο βασανισμός αυτών των ζώων, ενώ θέτουν και το θέμα της εκπαίδευσης ως εμπόδιο στην κακοποίηση τους.
Συγκεκριμένα οι βουλευτές ρωτούν τους αρμόδιους Υπουργούς αν προτίθενται να θεσπίσουν ένα θεσμικό πλαίσιο το οποίο θα παγιώνει αυστηρότερους ελέγχους στην Τοπική Αυτοδιοίκηση για ζητήματα καταφυγίων, δημοτικών κτηνιατρείων κλπ, αν προτίθενται να θεσπίσουν ένα θεσμικό πλαίσιο που θα επιβλέπει την επιβολή των πειθαρχικών ποινών και προστίμων στους παραβάτες, καθώς κι αν θα προχωρήσουν στις απαραίτητες ενέργειες, όπως αυτές περιγράφονται από το Άρθρο 18 του Ν 4039/2012, σχετικά με την εκπαίδευση, την επιμόρφωση και την προαγωγή φιλοζωίας, μέσω της χρηματοδότησης τέτοιων προγραμμάτων.
Αναλυτικά η ερώτηση:
ΘΕΜΑ: «Ανάγκη μέριμνας για τα ‘βαρελόσκυλα’ των ελληνικών νησιών κι όχι μόνο»
Σύμφωνα με την Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία (ΠΦΠΟ), «Βαρελόσκυλα είναι τα σκυλιά (που υπάγονται στα ζώα συντροφιάς εξ ορισμού) τα οποία είναι “ζώα καθηλωμένα εις το διηνεκές, με υποτυπώδες κατάλυμα κάποιο ανενεργό ψυγείο, βαρέλι ή κιβώτιο, με παρεπόμενα την απουσία κάθε κτηνιατρικής περίθαλψης, με ψύλλους και τσιμπούρια, αδύνατα, τροφή και νερό ακατάλληλα έως ανύπαρκτα και με απούσα κάθε ανθρώπινη επαφή”».
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, τα ζώα υφίστανται αυτού του είδους την κακοποίηση από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες τους, αν και βάσει νομοθεσίας δε θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως τέτοιοι όσοι προβαίνουν σε παντελή παράλειψη έστω των στοιχειωδών υποχρεώσεών τους απέναντι στο ζώο συντροφιάς. Έχουν, όμως, σημειωθεί και περιστατικά που ζώα έχουν κλαπεί (ακόμα κι από Αθήνα), για να βρεθούν στη Λέσβο, κάτω από άθλιες συνθήκες, ως ‘βαρελόσκυλα’.
Τουλάχιστον μια εξαετία τώρα, φιλοζωικές οργανώσεις προσπαθούν να αντεπεξέρχονται στις κλήσεις φιλόζωων που έρχονται αντιμέτωποι με τέτοια περιστατικά στα ελληνικά νησιά, κυρίως κατά τη διάρκεια των διακοπών τους. Τα περιστατικά αυτά είναι πολλά και αποτελούν, όχι απλά καθημερινό θέαμα, αλλά και δυστυχώς ένα άτυπο στοιχείο της καθημερινότητας σε νησιά όπως η Ικαρία, η Σκύρος, η Κρήτη, η Λέσβος, η Νάξος κ.α. Σημειώνεται, όμως, ότι πολλά ‘βαρελόσκυλα’ υπάρχουν και στη Χαλκιδική.
Το 2013 μάλιστα, οι Αρχές προέβησαν σε σύλληψη ιδιοκτήτη στα Χανιά, σε επιβολή προστίμου στη Σητεία και σε μία ακόμα σύλληψη στη Μυτιλήνη. Παρ’ όλο που τα περιστατικά είναι εξαιρετικά πολυάριθμα, οι απαραίτητες ενέργειες των Αρχών είναι λίγες, γεγονός που ίσως αποδίδεται στο φόβο των ανθρώπων που ζουν σε μικρές κοινωνίες να καταγγείλουν τους γείτονές τους, σε μια γενική αντίληψη ότι τα σκυλιά (και γενικά τα ζώα) έχουν έναν χρηστικό ρόλο και δεν χρειάζονται άλλη αντιμετώπιση.
Η Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία αναφέρει:
«Σε όλες τις κακοποιήσεις που έχουμε συναντήσει, έχουμε εκπλαγεί συχνά από την βία, την εκδικητικότητα ή την εφευρετικότητα όσων τις διαπράττουν, ωστόσο ποτέ δεν αμφισβητήθηκε από τον κοινωνικά παθογενή δράστη η ενέργειά του εναντίον του ζώου. Στην περίπτωση των ‘βαρελόσκυλων’, οι ιδιοκτήτες θεωρούνται μέλη της κοινωνίας επαρκώς ενταγμένοι σε αυτήν, κανονικοί επαγγελματίες και ουδόλως αμφισβητούμενοι “νοικοκυραίοι”». Η περίπτωση των ‘βαρελόσκυλων’ συνιστά μία κατάφωρη κακοποίηση των ζώων και συνεπώς κατάφωρη παράβαση του Ν. 4039/2012, όπως τροποιήθηκε από το Ν. 4235/2014 και το Ν. 4483/2017.
Συγκεκριμένα, παραβιάζονται τα κάτωθι άρθρα της νομοθεσίας:
Άρθρο 5 (σε περίπτωση που το ‘βαρελόσκυλο’ ανήκει «νόμιμα» σε κάποιον ιδιοκτήτη):
2. Ο κάτοχος του ζώου συντροφιάς ευθύνεται για οποιαδήποτε βλάβη ή ζημιά, που προκαλείται από το ζώο, σύμφωνα με το άρθρο 924 Α.Κ.. Για τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς, εκτός από εκείνα της παραγράφου 5του άρθρου 9, η αντίστοιχη ευθύνη βαρύνει τον οικείο Δήμο.
Άρθρο 9 (σε περίπτωση που το ‘βαρελόσκυλο’ ήταν αδέσποτο ζώο συντροφιάς κι απλά αιχμαλωτίστηκε από κάποιον, προκειμένου να εξυπηρετήσει την ‘εργαλειακή’ του χρήση):
Σχετικά με την περισυλλογή και διαχείριση αδέσποτων ζώων συντροφιάς:
1. Οι Δήμοι υποχρεούνται να μεριμνούν για την περισυλλογή και τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, σύμφωνα με το παρόν άρθρο. Η αρμοδιότητα αυτή μπορεί να ασκείται και από συνδέσμους Δήμων, καθώς και από φιλοζωικές ενώσεις και σωματεία, αφού προηγηθεί σχετική έγγραφη συμφωνία με τον αρμόδιο Δήμο, ο οποίος έχει τη συνολική εποπτεία των αδέσποτων ζώων συντροφιάς εντός των διοικητικών του ορίων. […].»
2. Για τον παραπάνω σκοπό κάθε Δήμος ή όμοροι ή συνεργαζόμενοι Δήμοι ιδρύουν και λειτουργούν δημοτικά ή διαδημοτικά κτηνιατρεία και καταφύγια αδέσποτων ζώων συντροφιάς επιτρεπομένης της συνεργασίας με ενδιαφερόμενα φιλοζωικά σωματεία και ενώσεις ή και εθελοντές φιλόζωους σε ιδιόκτητους ή μισθωμένους ή παραχωρούμενους από το Δημόσιο, την Περιφέρεια ή από ιδιώτες χώρους. […]
Άρθρο 15:
Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εσωτερικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καθορίζονται ο Δήμος και οι σύνδεσμοι Δήμων, που επιχορηγούνται για τη δημιουργία και λειτουργία καταφυγίου αδέσποτων ζώων συντροφιάς και για την υλοποίηση των ενεργειών διαχείρισης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, το ύψος, η διαδικασία και οι προϋποθέσεις καταβολής της οικονομικής ενίσχυσης και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
Άρθρο 16 – Σχετικά με την κακοποίηση των ζώων:
α. Με την επιφύλαξη ειδικά προβλεπόμενων περιπτώσεων της ισχύουσας κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας, καθώς και της διάταξης του τρίτου εδαφίου της παραγράφου 4 του άρθρου 9 απαγορεύεται ο βασανισμός, η κακοποίηση, η κακή και βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, καθώς και οποιαδήποτε πράξη βίας κατ’ αυτού, όπως ιδίως η δηλητηρίαση, το κρέμασμα, ο πνιγμός, το κάψιμο, η σύνθλιψη και ο ακρωτηριασμός. Η στείρωση του ζώου καθώς και κάθε άλλη κτηνιατρική πράξη με θεραπευτικό σκοπό, δεν θεωρείται ακρωτηριασμός.
Άρθρο 19 – Περιλαμβάνει συμπληρωματικές διατάξεις προστασίας των ζώων):
1. Με εντολή του αρμόδιου εισαγγελέα αφαιρείται προσωρινά ή οριστικά το ζώο συντροφιάς ή ζώο άλλης κατηγορίας από την κατοχή του παραβάτη των διατάξεων του άρθρου 5 παράγραφος 1 περιπτώσεις α΄, β΄ και γ΄ και του άρθρου 16 και το ζώο παραδίνεται στο καταφύγιο αδέσποτων ζώων του αρμόδιου Δήμου ή σε ενδιαφερόμενη φιλοζωική εταιρεία ή σωματείο. Αν η μεταχείριση του ζώου είναι ιδιαίτερα σκληρή και βάναυση και προκάλεσε ιδιαίτερο πόνο ή φόβο στο ζώο, η αφαίρεση είναι οριστική. Ο εισαγγελέας μπορεί επίσης με διάταξή του να απαγορεύσει την απόκτηση άλλου ζώου από τον παραβάτη.
2. Ο αρμόδιος Εισαγγελέας, όταν επιλαμβάνεται δημοσιεύματος ή καταγγελίας, μπορεί, με επιτόπια αυτοψία, να διαπιστώσει τις συνθήκες, που επικρατούν σε οποιοδήποτε καταφύγιο αδέσποτων ζώων συντροφιάς ή εκτροφείο, και αν αυτές δεν είναι σύμφωνες με τα οριζόμενα στο άρθρο 9 και στις ειδικές διατάξεις, που διέπουν τη λειτουργία τους, με προσωρινή διάταξή του, να καθορίσει τα μέτρα που πρέπει να λάβει ο ιδιοκτήτης του καταφυγίου ή εκτροφείου και το χρονικό διάστημα εντός του οποίου πρέπει να συμμορφωθεί.
– Επειδή τα ‘βαρελόσκυλα’ είναι σκυλιά που κακοποιούνται.
– Επειδή η ύπαρξη ‘βαρελόσκυλων’ είναι παραβίαση της ελληνικής νομοθεσίας.
– Επειδή οι τοπικές κοινωνίες δεν έχουν καταφέρει μέχρι τώρα να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο ύπαρξης ‘βαρελόσκυλων’.
– Επειδή οι Δήμοι πρέπει να λάβουν μέτρα προκειμένου επιτέλους να υπερασπιστούν τα ζώα συντροφιάς που υποφέρουν κατ’ αυτόν τον τρόπο.
– Επειδή είναι υποχρέωση των Δήμων, όπως αναφέρεται στην ελληνική νομοθεσία, να μεριμνήσουν και να δράσουν αποτελεσματικά.
– Επειδή η προαγωγή της φιλοζωίας είναι αναπόσπαστο κομμάτι μιας κοινωνίας που θέλει να προοδεύσει.
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
– Προτίθενται να θεσπίσουν ένα θεσμικό πλαίσιο το οποίο θα παγιώνει έναν αυστηρότερο έλεγχο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών σε ό, τι αφορά το συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά και του ζητήματος των καταφυγίων, δημοτικών κτηνιατρείων κλπ;
Προτίθενται να θεσπίσουν ένα θεσμικό πλαίσιο που θα επιβλέπει την επιβολή των πειθαρχικών ποινών και των προστίμων στους παραβάτες (είτε μιλάμε για Δήμους είτε μιλάμε για φυσικά πρόσωπα);
– Προτίθενται να προβούν σε απαραίτητες ενέργειες, όπως αυτές περιγράφονται από το Άρθρο 18 του Ν. 4039/2012, σχετικά με την εκπαίδευση, την επιμόρφωση και την προαγωγή φιλοζωίας, μέσω της χρηματοδότησης τέτοιων προγραμμάτων;
