Αποτελεσματική προστασία των ευαίσθητων περιβαλλοντικά περιοχών, ενεργητικότερη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και δυνατότητες για ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης φέρνει το Νομοσχέδιο για του Φορείς Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών!
Το νομοσχέδιο προβλέπει την επέκταση 63 υφιστάμενων περιοχών, τη δημιουργία 32 νέων, ενώ πολλές από τις επεκτάσεις αφορούν θαλάσσιες περιοχές προστατεύοντας περισσότερο από το 20% της έκτασης τους!
Ειδικά σε ό,τι αφορά το Νομό Χανίων, ο “Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού” επεκτείνει τα όρια αρμοδιοτήτων σε όλο το Νομό, σε όλες τις προστατευόμενες περιοχές των Χανίων αλλά και σε ένα σημαντικό τμήμα του γειτονικού Ρεθύμνου. Μια σημαντική εξέλιξη καθώς για πρώτη φορά ευαίσθητες περιοχές όπως το Λαφονήσι, η Γραμβούσα, η κοιλάδα του Κερίτη, η Σπάθα, ο Ανατολικός Αποκόρωνα (Γεωργιούπολη μέχρι Κεφαλάς), τα Σφακιά, η περιοχή του Φρε κ.α. θα διαχειρίζονται από έναν υπεύθυνο περιβαλλοντικά φορέα.
«Το νομοσχέδιο αυτό είναι πολύ σημαντικό για μένα για πολλούς λόγους. Κυρίως όμως γιατί μπαίνει μια συντεταγμένη λογική για τις προστατευόμενες περιοχές, γιατί κατοχυρώνεται η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, αλλά και γιατί για πρώτη φορά οι Φορείς θα αρχίσουν να λαμβάνουν χρήματα από το κρατικό προϋπολογισμό. Λίγα μεν, αλλά θα ξεκινήσουν να λαμβάνουν» δηλώνει ο πρόεδρος του «Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού” κ. Πέτρος Λυμπεράκης. Παράλληλα συμπληρώνει πως οι Φορείς θα μπορούν παράλληλα να διεκδικούν χρηματοδοτήσεις από τομεακά και Ευρωπαϊκά προγράμματα προκειμένου να ενισχύουν τις δράσεις τους.
Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ
Αναφορικά με τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών το νομοσχέδιο προβλέπει την εκπροσώπηση τους στο 7 μελές Δ.Σ. του Φορέα με δύο εκπροσώπους, έναν από ‘όλους τους Δήμους και έναν από την Περιφέρεια.
Αυτή η εξέλιξη ίσως να προκαλέσει αντιδράσεις σε πολλούς Δήμους θέτουμε το ζήτημα στον κ. Λυμπεράκη . πχ. Στα Χανιά όλοι οι Δήμοι είναι πιθανόν να θέλουν να έχουν αυτοί τον δικό τους εκπρόσωπο στο Δ.Σ. του Φορέα επικαλούμενοι τη σημασία των προστατευόμενων περιοχών που βρίσκονται στα όρια τους. Πως βλέπει ο ίδιος το θέμα;
«Θέματα μοναδικότητας, ιδιαιτερότητας, ιστορικότητας μπορεί να βάλουν οι Δήμοι και στις 400 περιοχές της Ελλάδας που είναι προστατευόμενες. Το ζήτημα της τοπικότητας λύνεται επαρκώς κατά τη γνώμη μου με δύο τρόπους. Το Νομοσχέδιο θεσπίζει α) Ειδικά Συμβούλια (άμισθα) είτε θεματικά, είτε τοπικά και β) τη δημιουργία Παραρτήματων του Φορέα ανά περιοχή με συμβουλευτικό ρόλο. Αυτές οι λύσεις δημοκρατικοποιούν την κατάσταση και κάνουν συμμέτοχη στην προσπάθεια την τοπική κοινωνία. Τα Ειδικά Συμβούλια και τα Παραρτήματα είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του Φορέα» απαντάει.
ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΗ ΕΚΤΑΣΗ
Κατά πόσο όμως θα μπορέσει ο “Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού” να διαχειριστεί μια τόσο μεγάλη έκταση που ξεκινάει από το θαλάσσιο χώρο της Γραμβούσας και φτάνει μέχρι τη Γαύδο και το Ρέθυμνο. «Πριν καταλήξουν στο Νομοσχέδιο από το Υπουργείο μας ζήτησαν να κάνουμε μια άσκηση στην οποία μας ρωτούσαν πόσες περιοχές Natura μπορούμε να πάρουμε ακόμα στην ευθύνη μας και να τις λειτουργούμε με σωστό τρόπο. Εμείς π.χ. τους είπαμε για τα Χανιά ότι με το προσωπικό που έχουμε μπορούμε να πάρουμε άλλες 4 περιοχές γύρω από τα Λευκά Όρη (Καλλικράτης, Φρες-Τζιτζιφές) και για να πάρουμε και άλλες περιοχές θέλουμε επιπλέον προσωπικό. Πάνω στο πλαίσιο αυτό έχουν ήδη φτιαχτεί και θα μπουν σε μια διαβούλευση εσωτερική νέα οργανογράμματα για το πως πρέπει να στελεχωθεί ο κάθε φορέας. Αυτή τη στιγμή έχει 10 άτομα προσωπικό ο Φορέας με άλλα 5 άτομα επιστημονικό προσωπικό τουλάχιστον θα μπορέσουμε να καλύψουμε τη νέα περιοχή ευθύνη μας. Με δεδομένο βέβαια ότι εμείς οι Φορείς δεν μπλέκουμε σε θέματα φύλαξης. Για τη φύλαξη και τον έλεγχο των προστατευόμενων περιοχών συμφωνώ ότι δεν πρέπει να έχουμε αρμοδιότητα και συμφωνώ γιατί υπάρχουν 4 σώματα φύλαξης (Δασαρχείο, αστυνομία, λιμενικό, θηροφυλακή) δεν χρειάζεται και ένα πέμπτο. Αυτό που ίσως χρειάζεται αλλά δεν είναι θέμα αυτού του νομοσχεδίου είναι μια π.χ. Αστυνομία Περιβάλλοντος που θα αναλάβει να εκτελεί αρμοδιότητες των υπόλοιπων σωμάτων. »
Στα πολύ σημαντικά που προβλέπει το Νομοσχέδιο είναι η αύξηση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών, που σε ότι αφορά τα Χανιά περιλαμβάνει μια πολύ μεγάλη έκταση από τα Αντικύθηρα μέχρι και τη Γαύδο, κρίσιμη για τον πλούτο των οργανισμών που αναπτύσσονται σε αυτή.
Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ
«Πιστεύουμε ότι το νομοσχέδιο βρίσκεται σε σωστό δρόμο για την προστασία και την ανάδειξη του φυσικού πλούτου των προστατευόμενων περιοχών Natura αρκεί το Υπουργείο να κάνει τις απαραίτητες προσλήψεις επιστημονικού προσωπικού,και του προσωπικού που χρειάζεται για να λειτουργήσουν οι φορείς όπως πρέπει» λέει ο Γιώργος Παπαδάκης από την “Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων” τη δραστήρια περιβαλλοντική οργάνωση που εδώ και χρόνια τονίζει τη σημασία της διαχείρισης των ευαίσθητων περιοχών από εξειδικευμένους Φορείς.
Παράλληλα ο κ. Παπαδάκης τονίζει πως θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και θέματα που αφορούν την ασφάλεια των επισκεπτών με την έγκαιρη πρόσληψη ιατρικού προσωπικού αλλά και όλων των εποχικών υπαλλήλων για το Φαράγγι της Σαμαριάς. «Ένα άλλο θέμα είναι τα έσοδα από τις περιοχές αυτές. Πρέπει να χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες τους και όχι να εξαφανίζονται στην μαύρη τρύπα του χρέους.Πρέπει επιτέλους να προστατέψουμε τον φυσικό πλούτο της χώρας μας ώστε να τον παραδώσουμε στις επόμενες γενιές σαν παρακαταθήκη για το μέλλον τους,και να συμβάλουμε στην προστασία του πλανήτη από την κλιματική αλλαγή» καταλήγει ο κ. Παπαδάκης.
Για πολύ θετική εξέλιξη κάνει λόγο και ο Σύλλογος Προστασίας της Θαλάσσιας Χελώνας “Αρχέλων”.
«Σε ότι αφορά την προστασία των θαλασσίων χελωνών, δημιουργήθηκαν 4 νέες θαλάσσιες περιοχές (Θρακικό πέλαγος, Κεφαλονιά, Κορινθιακός κόλπος και Νότια Μεσσηνία), οι οποίες καλύπτουν σημαντικά πεδία τροφής, διαχείμασης ή ζευγαρώματος στη θάλασσα αλλά και παραλίες ωοτοκίας στη στεριά για την Caretta caretta (π.χ. παραλία Ζάγκα – Μεμί της Κορώνης). Επίσης έγινε επέκταση 5 υφιστάμενων περιοχών Natura 2000 (Αμβρακικός κόλπος, Νήσοι Παξοί και Αντίπαξοι, Εκβολές Ευρώτα, Χανιά) στον θαλάσσιο και χερσαίο χώρο, όπου ομοίως εντοπίζεται αυξημένη παρουσία θαλασσίων χελωνών» τονίζει ο Σύλλογος “Αρχέλων” σε ανακοίνωση του εκτιμώντας με τις αλλαγές αυτές «η συντριπτική πλειοψηφία των μεγαλύτερων παραλιών ωοτοκίας της Καρέττα στην χώρα μας, είναι πλέον ενταγμένες στο δίκτυο Natura 2000, ενώ για πρώτη φορά καθιερώνεται πλαίσιο προστασίας σε σημαντικές θαλάσσιες περιοχές! Η προστασία στη θάλασσα είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς οι θαλάσσιες χελώνες περνούν το 99,9% του κύκλου ζωής τους μέσα στο νερό. Αναμφισβήτητα η επέκταση του δικτύου των προστατευόμενων περιοχών της Ελλάδας αποτελεί μια πολύ θετική εξέλιξη στην προσπάθεια προστασίας όχι μόνο των θαλασσίων χελωνών αλλά συνολικά του φυσικού μας πλούτου, ενώ η χώρα μας κάνει ένα σημαντικό βήμα στην εκπλήρωση των Ευρωπαϊκών της υποχρεώσεων. »
Αναγκαία η στελέχωση
Το ζήτημα της επαρκούς στελέχωσης των φορέων τονίζει ο υπεύθυνος του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάμου Φώτης Ποντικάκης.
Οπως επισημαίνει:
«Οι Φορείς Διαχείρισης των περιοχών NATURA 2000 μπορούν να παίξουν έναν πολύ σπουδαίο ρόλο τόσο για την προστασία σημαντικών φυσικών περιοχών όσο και για τη διαμόρφωση μιας οικονομίας φιλικής προς το περιβάλλον που δημιουργεί θέσεις εργασίας και πλούτο μέσα από την προστασία του φυσικού πλούτου και της βιοποικιλότητας.
Ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς και των Λευκών Ορέων, προσφέρει σημαντικό έργο παρά την υποστελέχωσή του, τις ανασφαλείς συνθήκες εργασίας των ελάχιστων εργαζόμενών του και την μη απόδοση στο Φορέα Διαχείρισης των χρημάτων από τα εισιτήρια των επισκεπτών της Σαμαριάς, τα οποία χάνονται στη μαύρη τρύπα της Αθήνας. Οι πολιτικοί επιλέγουν ένα σύστημα όπου κάθε χρόνο οι τοπικοί φορείς παρακαλάνε την εκάστοτε κυβέρνηση να στελεχώσει το Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού.
Η προστασία περιοχών τόσο μακριά η μία από την άλλη όπως είναι το Λαφονήσι, η Γραμπούσα, η Σπάθα, η λίμνη Αγιάς, η λίμνη Κουρνά, τα Λευκά Όρη, η Πρέβελη, επιβάλλουν είτε την επαρκή στελέχωση (με συμβάσεις αορίστου χρόνου μέσω ΑΣΕΠ όπως ζητούν οι εργαζόμενοι) του Φορέα Διαχείρισης της Σαμαριάς είτε τη δημιουργία επιπλέον Φορέων Διαχείρισης. Σε κάθε περίπτωση όμως πρέπει να διασφαλιστεί και η επαρκής χρηματοδότηση των Φορέων Διαχείρισης τόσο από ευρωπαϊκά κονδύλια όσο και με τα χρήματα των εισιτηρίων του Εθνικού Δρυμού. Ο τερματισμός του καθεστώτος ανασφάλειας των εργαζομένων και η επαρκής στελέχωση μπορεί να οδηγήσουν στην εξεύρεση νέων πηγών επιπλέον χρηματοδότησης για τους Φορείς Διαχείρισης από ευρωπαϊκά προγράμματα
Η προστασία των περιοχών αυτών μπορεί να δημιουργήσει πολλές νέες θέσεις εργασίας στον οικοτουριστικό τομέα και να συμβάλλει σε μια ισόρροπη ανάπτυξη της υπαίθρου με βάση τη βιολογική γεωργία, την αναστήλωση παραδοσιακών κτηρίων, την αποκεντρωμένη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε τοπικό επίπεδο και υπό τον έλεγχο των ντόπιων για τις δικές τους ανάγκες».
