Είναι η εποχή των τυφώνων και ακούμε στις ειδήσεις για τις μεγάλες καταστροφές που έχουν προκληθεί από τον Χάρβεϊ και την Ίρμα στην Καραϊβική και στις νοτιοανατολικές ακτές των ΗΠΑ.
Παράλληλα, οι σεισμοί στην Κω και τη Μυτιλήνη αλλά και οι συχνές δονήσεις στην θαλάσσια περιοχή της Κρήτης μας θυμίζουν ότι ο επόμενος σεισμός ίσως να μην αργήσει να κτυπήσει. Οι δασικές πυρκαγιές που πλήττουν τη χώρα μας τους καλοκαιρινούς μήνες απειλούν με τον τρόπο τους ζωές και περιουσίες. Τέλος, το χειμώνα, τα όλο και συχνότερα έντονα καιρικά φαινόμενα καταλήγουν σε πλημμύρες που και αυτές καταστρέφουν περιουσίες και προκαλούν θύματα.
Πως μπορούμε να προστατευθούμε εμείς και οι οικογένειές μας αλλά και πώς μπορούμε να προστατέψουμε τα σπίτια μας από όλες αυτές τις φυσικές καταστροφές; Ας ξαναδούμε μερικές από τις σημαντικότερες συμβουλές που έχουμε δώσει κατά καιρούς από αυτήν εδώ τη στήλη.
Σεισμοί. Όπως γράφαμε και παλιότερα (Χ.Ν. 14/8/2013) ο πρώτος κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε σε περίπτωση σεισμού είναι μέσα στο σπίτι. Γι’ αυτό στερεώνουμε εκ των προτέρων τις ντουλάπες, τις βιβλιοθήκες και τα φωτιστικά ώστε να μην πέσουν και μας πλακώσουν. Ακόμη, για να μην τραυματιστούμε από σοβάδες που θα πέσουν από το ταβάνι θα πρέπει να καλυφθούμε κάτω από ένα τραπέζι, ένα θρανίο ή ακόμη και μέσα σε ένα ντουλάπι.
Κατά τη διάρκεια του σεισμού πεταγόμαστε συνήθως από το σπίτι και αναζητούμε καταφύγιο σε κάποιον ανοικτό χώρο (πλατεία ή δάσος). Όμως μέσα στην πόλη θα πρέπει να μετακινούμαστε μακριά από τα κτήρια για να μην μας χτυπήσουν κομμάτια που ίσως πέφτουν από μπαλκόνια, τοίχους ή καμινάδες. Όσοι μένουν σε υψηλούς ορόφους δεν θα πρέπει να φοβηθούν αν κουνηθούν λίγο παραπάνω Τα υψηλά κτήρια κατασκευάζονται έτσι ώστε να έχουν ελαστικότητα και να ταλαντώνονται χωρίς να καταρρέουν, αντέχοντας έτσι ακόμη και σε ισχυρούς σεισμούς.
Γενικά, τα κτήρια θα πρέπει να έχουν κατασκευαστεί ακολουθώντας ΠΙΣΤΑ τα σχέδια και τις οδηγίες των μηχανικών. Αν δεν έχουν μπει όλα τα σίδερα, αν το μπετόν δεν ήταν των σωστών προδιαγραφών, αν ο εργολάβος ή ο ιδιοκτήτης άφησαν κάποια ανοίγματα ή τροποποίησαν τα σχέδια χωρίς να ενημερώσουν τον μηχανικό, είναι πολύ πιθανόν το κτήριο να μην συμπεριφερθεί σωστά και να υπάρχουν σημαντικές ζημιές ή και καταρρεύσεις.
Επιπλέον, όσα κτήρια έχουν κατασκευαστεί πριν το 1985 όταν αναθεωρήθηκε ο αντισεισμικός κανονισμός θα πρέπει να ελεγχθούν προσεισμικά από έμπειρο μηχανικό προκειμένου να ενισχυθούν αναλόγως. Οι ειδικοί συστήνουν επίσης να χτιστούν οι πυλωτές των πολυκατοικιών για να ενισχυθούν αντισεισμικά τα κτήρια. Στο πλαίσιο των προσεισμικών ελέγχων μπορούν να ελεγχθούν και οι εσωτερικοί σοβάδες, που όπως είπαμε είναι πολύ πιθανόν να ξεκολλήσουν σε περίπτωση ακόμη και μέτριου σεισμού.
Συχνά στο σεισμό κινδυνεύουμε περισσότερο από τον πανικό. Οι άσκοπες μετακινήσεις π.χ. η απόφαση να φύγουμε για το χωριό, ή να επισκεφθούμε τα παιδιά ή τους γονείς μας δημιουργούν συμφόρηση στους δρόμους. Υπάρχει έτσι μεγαλύτερος κίνδυνος τροχαίων ενώ παρεμποδίζουμε και τις μετακινήσεις των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης. Η προσπάθεια τηλεφωνικής επικοινωνίας με συγγενείς, φίλους και γνωστούς επιβαρύνει επίσης τα δίκτυα επικοινωνιών που είναι απαραίτητα για τις πραγματικές επικοινωνίες έκτακτης ανάγκης.
Όλοι ευχόμαστε να μη ζήσουμε ποτέ μεγάλο σεισμό. Αλλά ας λάβουμε τα μέτρα μας για κάθε ενδεχόμενο.
Πυρκαγιές. Το καλοκαίρι τελειώνει και μαζί μειώνεται και ο κίνδυνος εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς. Όμως μερικά μέτρα πρόληψης μπορούμε να τα προγραμματίσουμε από τώρα (βλ. Χ.Ν. 18/5/2011) Κατ’ αρχάς, αν κτίσετε μέσα ή δίπλα σε δάσος χρησιμοποιήστε υλικά που δεν καίγονται εύκολα (π.χ. οι ξύλινες στέγες είναι πιο εύφλεκτες). Αποφύγετε τις πλαστικές υδρορροές. Καλύψτε τους ανοικτούς χώρους σε βεράντες, πιλοτές και πρόστεγα καθώς και τις καμινάδες, τους αγωγούς εξαερισμού και τα ανοίγματα στην σκεπή και τις σοφίτες με μεταλλικό, μη εύφλεκτο πλέγμα. Προφυλάξετε εξωτερικά, τα παράθυρα και τις γυάλινες πόρτες, τοποθετώντας παντζούρια από μη εύφλεκτα υλικά.
Δημιουργήστε εγκαίρως αντιπυρική ζώνη γύρω από το σπίτι σας. Κόψτε αγριόχορτα, απομακρύνετε φύλλα, πευκοβελόνες, ξερόκλαδα και κάθε εύφλεκτο υλικό από την αυλή σας σε απόσταση τουλάχιστον 10 μέτρων γύρω από το σπίτι. Μην αφήνετε τα κλαδιά των δένδρων να ακουμπούν στους τοίχους, τη στέγη και τα μπαλκόνια. Κλαδέψτε τα έτσι ώστε να απέχουν τουλάχιστον 5 μέτρα από το σπίτι. Κλαδέψτε επίσης όλα τα δένδρα γύρω από το σπίτι σε ύψος περί τα 3 μέτρα από το έδαφος. Απομακρύνετε τέλος τα καυσόξυλα για το τζάκι ή την ψησταριά αλλά και τα αχρησιμοποίητα εύφλεκτα οικοδομικά υλικά. Τοποθετείστε τις φιάλες υγραερίου, τις δεξαμενές πετρελαίου και άλλα εύφλεκτα υλικά (π.χ. λιπάσματα) σε μεγάλη απόσταση από το σπίτι.
Διευκολύνετε την πρόσβαση. Αν το σπίτι είναι μέσα στα δένδρα φροντίστε να βάλετε ευκρινή σήματα με τη διεύθυνσή σας και την οδό πρόσβασης που να είναι ορατά μέρα και νύχτα – για τη νύχτα συνιστώνται φωσφορίζουσες πινακίδες. Βεβαιωθείτε ότι τα οχήματα της πυροσβεστικής μπορούν να περάσουν ανοίγοντας την οδό πρόσβασης (με επαρκές ύψος, πλάτος) εάν τυχόν έχει κλείσει.
Φροντίστε να έχετε στη διάθεσή σας νερό. Εξοπλιστείτε με σωλήνες ποτίσματος με μήκος ανάλογο της περιοχής που θέλετε να προστατεύσετε σε περίπτωση πυρκαγιάς και συνδέστε τους στις βρύσες. Αν δεν υπάρχει δίκτυο ύδρευσης, μία δεξαμενή νερού, μια απλή αντλία που λειτουργεί χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και ένας σωλήνας νερού, μπορεί να σας προστατεύσουν από την πυρκαγιά. Τέλος, τοποθετήστε σε προσιτές θέσεις τα εργαλεία που ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν οι πυροσβέστες ή κι εσείς για την κατάσβεση της πυρκαγιάς (σκάλες, φτυάρια, τσουγκράνες και τσάπες).
Και μην ξεχάσετε ότι πολλές πυρκαγιές ξεκινούν μέσα στα σπίτι. Στην κουζίνα, από το τζάκι ή από υπερφορτωμένες πρίζες. Εγκαταστήστε ανιχνευτές καπνού – μπορεί να σας σώσουν τη ζωή σε περίπτωση που η πυρκαγιά εκδηλωθεί μέσα στη νύχτα. Προμηθευτείτε κατάλληλους πυροσβεστήρες και μεριμνήστε για τη συντήρηση τους. Και σε κάθε περίπτωση σχεδιάστε τι θα κάνετε σε περίπτωση κινδύνου.
Λεπτομερείς οδηγίες για σεισμούς υπάρχουν στις ιστοσελίδες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (www.civilprotection.gr) και του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (www.oasp.gr). Για την προφύλαξη από τις πυρκαγιές συμβουλευτείτε τις σελίδες του Δήμου Χανίων (www.chania.gr – Κάτοικοι – Πολιτική Προστασία)
Την επόμενη εβδομάδα θα μιλήσουμε για τα έντονα καιρικά φαινόμενα και τις πλημμύρες.
* Φυσικός, τέως στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com
