Γενικα
Η ‘Γαλλία των μικρών προνομίων’ αποτελεί τον τίτλο των μεγάλων μέσων ενημέρωσης τον τελευταίο καιρό στη Γαλλία. Πράγματι, σε μερικές μέρες η Γαλλική Κυβέρνηση (μέσα Οκτωβρίου), πρέπει να αποφασίσει για την τύχη μερικών οργανωμένων-κλειστών επαγγελμάτων. Με το θέμα αυτό είχαμε ασχοληθεί πριν δύο χρόνια με δημοσιεύσεις μας στον ελληνικό τύπο και είδαμε τις καταστροφικές συνέπειες που είχαν τα κλειστά επαγγέλματα και οι συντεχνίες στην οικονομία και την κοινωνία της χώρας μας.
Θεωρητικά με το θέμα αυτό έχει ασχοληθεί ο κορυφαίος πολιτικός οικονομολόγος Mancur Olson (The Rise and Decline of Nations. Economic Growth, Stagflation and social Rigidities, 1982, Yale University), ο οποίος εξηγεί πως οι ομάδες ιδιωτικών συμφερόντων ζουν και αναπτύσσονται εις βάρος της πλειοψηφίας των πολιτών. Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας αναλύσαμε τη θεωρητική προσέγγιση του M. Olson και δώσαμε πραγματικά παραδείγματα από τη δράση των συντεχνιών στην Ελλάδα (π.χ. Ολυμπιακή Αεροπορία, κρουαζιερόπλοια, επενδύσεις που δεν έγιναν, μεγάλη φυγή επιχειρήσεων, κ.α.).
Η περιπτωση της Γαλλιας: Προσπαθεια κοστολογησης
Όταν η Γαλλική Κυβέρνηση ξεκίνησε να σκέφτεται την κατάργηση όλων των κλειστών επαγγελμάτων, δεκάδες χιλιάδες συνδικαλιστές όλων των επαγγελμάτων κατέβηκαν στο δρόμο για να προστατέψουν τα κεκτημένα τους και να υποχρεώσουν την κυβέρνηση να αποσύρει το σκανδαλώδες νομοσχέδιο της. Η προσπάθεια της κυβέρνησης ήταν να ενισχύσει με το νομοσχέδιο αυτό την αγοραστική δύναμη των πολιτών της. Η Γενική Επιθεώρηση των Δημοσίων Εσόδων πέρασε ‘από κόσκινο’ 37 οργανωμένα επαγγέλματα τα οποία δεν έχουν σήμερα καμία οικονομική δικαιολογία απλώς εξυπηρετούν τα μέλη τους. Ένα από τα παραδείγματα της έκθεσης που δημοσιοποιήθηκε στο κοινό, είναι το επάγγελμα των συμβολαιογράφων.
Σε ότι αφορά τις συναλλαγές στα ακίνητα (αποτελούν το ήμισυ των δραστηριοτήτων τους), αυτές αυξήθηκαν με εκρηκτικό ρυθμό σε όγκο και σε αξία. Επίσης, τα 30 τελευταία χρόνια, οι αμοιβές των συμβολαιογράφων αυξήθηκαν κατά 68%. Σύμφωνα με μία μελέτη του ανεξάρτητου Ινστιτούτου ZERP, οι νομικές αμοιβές που αφορούν την κατοικία είναι πιο υψηλές στη Γαλλία (1,2%). Ακολουθούν, η Ιρλανδία (0,8%), η Γερμανία (0,68%), η Ισπανία (0,6%), η Ολλανδία (0,56%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (0,47%). Ακόμη, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, Η Γαλλία με 229 οργανωμένα επαγγέλματα κατέχει την 3η θέση στην Ευρώπη, με πρώτες την Τσεχία και την Πορτογαλία (η Γερμανία έχει 152, η Ιταλία 170 και η Ισπανία 185). Για τη Γενική Επιθεώρηση υπάρχει μία συσχέτιση πολύ σημαντική: ‘όσο περισσότερο τα οργανωμένα επαγγέλματα υπόκεινται σε ρυθμίσεις, τόσο ανεβαίνει η απόδοσή τους’. Βέβαια, αυτή η ‘υπεραπόδοση’ πληρώνεται από το σύνολο των πολιτών της χώρας.
Παραδειγματα βελτιωσης της οικονομιας και της κοινωνιας
Σύμφωνα με τις βασικές αρχές της θεωρίας του M. Olson αλλά και την απλή λογική, τα ερωτήματα που τίθενται είναι:
1. Ποιο θα είναι το κέρδος από την κατάργηση των εμποδίων που θέτουν τα οργανωμένα επαγγέλματα που φρενάρουν την οικονομία;
2. Οι τιμές θα ήταν πιο χαμηλές;
3. Θα δημιουργούνταν περισσότερες θέσεις εργασίας;
4. Θα είχαμε περισσότερες καινοτομίες και αύξηση της μεγέθυνσης;
5. Σε κοινωνικό επίπεδο, θα υπήρχε ισότητα μεταξύ των γενεών;
Ο βασικός κανόνας που ισχύει είναι ότι κάθε άνοιγμα στον ανταγωνισμό, μεταφράζεται με μία γρήγορη πτώση των τιμών.
Το 2006, η Ιταλία επίτρεψε στα super markets να πωλούν μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, άμεσα οι τιμές έπεσαν 25% σε σχέση με τις τιμές που πουλούσαν τα επίσημα φαρμακεία.
Το 2000, η Ιρλανδία κατήργησε μερικές ποσοστώσεις στα ταξί, άμεσα οι άδειες των νέων ταξί πέρασαν από τις 4000 στις 16800 το 2007.
Σε επίπεδο μακροοικονομικό και από την άποψη της αγοραστικής δύναμης, η συσσώρευση μικρών μειώσεων από το άνοιγμα των οργανωμένων επαγγελμάτων (δικαστικοί επιμελητές, φαρμακοποιοί, δικηγόροι, υπάλληλοι EDF/GDF, κ.α.), μπορεί να αποφέρει κέρδη 6 δις ευρώ στην αγοραστική δύναμη του γαλλικού πληθυσμού. Βέβαια. Πιο σπουδαίο και από την πτώση των τιμών, είναι η καινοτομία και το κέρδος της παραγωγικότητας. Οι “νέοι παίκτες” που εισέρχονται στο οργανωμένο επάγγελμα, φέρνουν λύσεις πιο αποτελεσματικές και λιγότερο ακριβές για τους πολίτες.
Κοστολογηση
Το περιοδικό Capital (τεύχος 277, Οκτώβριος 2014), επιχείρησε σε εθνικό επίπεδο να υπολογίσει το κόστος των προνομίων που έχουν τα οργανωμένα επαγγέλματα σε κάθε γαλλικό νοικοκυριό (28 εκατ. νοικοκυριά). Το μέσο κόστος το 2013 για κάθε νοικοκυριό ανήλθε στα 847 ευρώ. Επίσης, ανά κατηγορία /ανά νοικοκυριό/έτος, το κόστος ανέρχεται:
Δημόσιοι Υπάλληλοι: 248 ευρώ
Στρατιωτικοί: 143 ευρώ
Υπάλληλοι EDF/GDF (Ηλεκτρισμός): 140 ευρώ
Σιδηροδρομικοί Υπάλληλοι (SNCF): 110 ευρώ
Υπάλληλοι μετρό (RATP): 24 ευρώ
Αξιωματούχοι (αποικίες της Γαλλίας DOM-TOM): 21 ευρώ
Φαρμακοποιοί: 20 ευρώ
Οδηγοί ασθενοφόρων: 16,5 ευρώ
Βουλευτές: 16 ευρώ
Για τη σημερινή κατάσταση στη Γαλλία αλλά και σε οποιαδήποτε χώρα της Ν. Ευρώπης, το σπουδαίο είναι να μπορείς να ιδρύεις επιχειρήσεις. Οι πραγματικές καινοτομίες γίνονται από τους νέους. Αυτοί αναπτύσσουν την αγορά και με τη σειρά τους προσλαμβάνουν εκ νέου νέους. Γνωρίζοντας ότι το ποσοστό ανεργίας για τους νέους κάτω των 25 ετών είναι 23,3% στην Ευρωζώνη (53,7% στην Ισπανία, 51,5% στην Ελλάδα, 44,2% στην Ιταλία), αλλά βασιζόμενοι σε αυτή τη γενεά, μπορεί να επιτευχθεί η νέα παραγωγικότητα της γαλλικής οικονομίας και να βρεθεί το μονοπάτι της ανάπτυξης.
*ακαδημαϊκός, Βασιλική Ακαδημία των Διδακτόρων, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών Επιστημών της Ισπανίας
Πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Χρηματοοικονομικής Μηχανικής και Τραπεζικής
