Πρώτα στοιχεία από τα ελαιουργεία: Καταστροφικός ο δάκος στα Χανιά

Ανησυχητικά είναι τα   στοιχεία για την ποιότητα του ελαιολάδου και στα Χανιά από την πρώτη συγκομιδή του Οκτωβρίου  καθώς διαπιστώνεται ότι το παραγόμενο ελαιόλαδο σε ποσοστό 50% είναι απλά παρθένο.

H  εικόνα για την ποιότητα του ελαιολάδου θα ξεκαθαρίσει στα μέσα Νοέμβρη ωστόσο με βάση την έξαρση του δάκου τον περασμένο μήνα οι ελπίδες για τη βελτίωση της ποιότητας δεν είναι πολλές.

Την ίδια στιγμή οι ερευνητές του Ινστιτούτου Ελιάς στους οποίους απευθύνθηκαν τα “Χ.Ν.” τονίζουν την ανάγκη οι παραγωγοί να είναι κοντά στο χωράφι τους και αν χρειαστεί να προχωρήσουν σε άμεση συγκομιδή του ελαιόκαρπου ώστε να μην πληγεί περισσότερο από το δάκο.

Τα ποσοστά του μόλις 50% έξτρα παρθένου ελαιολάδου προκύπτουν από  τα 5 από τα 96 ελαιουργεία του νομού.  «Η ζημιά από το δάκο δεν ξεπερνάει τις 7-8 γραμμές κάτι που σημαίνει  βέβαια μείωση των χρημάτων για τον παραγωγό γιατί η πτώση μιας γραμμής σημαίνει 5-10 λεπτά λιγότερα. Περαιτέρω υποβάθμιση της ποιότητας μπορεί να φέρει το γλοιοσπόριο» τονίζει ο κ. Μαμιδάκης.

ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΔΑΚΟ;

«Τη εικόνα που έχουμε εφέτος στους ελαιώνες του Νομού μας, την έχουμε ξαναδεί για τρίτη φορά τη τελευταία δεκαετία. Κάτι ανάλογο παρατηρήθηκε και το 2017. Συγκεκριμένα, η φετινή χρονιά χαρακτηρίζεται από σταθερά χαμηλούς δακοπληθυσμούς  (<15 δάκους/παγίδα/εβδομάδα) κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού αλλά και απουσία δακοπροσβολής έως τα μέσα Σεπτεμβρίου, σε μια ανομοιόμορφη γενικά  παραγωγική χρονιά εξαιτίας  των χαμηλών θερμοκρασιών και των έντονων βροχοπτώσεων  του χειμώνα (με αποτέλεσμα τη καθυστέρηση της ανθοφορίας, ανομοιομορφία και οψίμιση της ελαιοπαραγωγής). Στη συνέχεια παρατηρήθηκε σταδιακή αύξηση η οποία  δυστυχώς εξελίχθηκε σε έξαρση του πληθυσμού του εντόμου κατά τους φθινοπωρινούς μήνες (κυρίως κατα τον Οκτώβριο) με σοβαρές συνέπειες στο συγκομιζόμενο ελαιόκαρπο και παραγόμενο ελαιόλαδο (σημαντική απώλεια παραγωγής, οξύτητα>3).Φυσικά η αιτία της σταδιακής αύξησης και έξαρσης του δακοπληθυσμού ήταν η παρατεταμένη καλοκαιρία (αύξηση της υγρασίας και ιδανική θερμοκρασία ανάπτυξης για τον δάκο 25-27 βαθμούς κελσίου)» λέει η κ. Κική Βαρίκου ερευνήτρια- εντομολόγος του Ινστιτούτου Ελιάς.

Αναφορικά με την αποτελεσματικότητα του δολωματικού ψεμασμού η κ. Βαρίκου εξηγεί πως «ο δολωματικός βασίζεται στην προσέλκυση και στη θανάτωση του δάκου. Αναμιγνύεις ένα τροφικό ελκυστικό που προσελκύει το δάκο και με ένα εντομοκτόνο προκειμένου να ‘προσελκύσεις και να θανατώσεις’ το δάκο. Το εφαρμόζεις σε μια φούντα του δέντρου. Αυτή η μέθοδος θεωρείται φιλική στο περιβάλλον και στο δέντρο και αυτή πρέπει να “περπατήσει” και όχι αυτή της πλήρης κάλυψης του δένδρου με εντομοκτόνο. Όμως δυστυχώς το τροφικό ελκυστικό (πρωτείνη) που βάζουμε δεν προσελκύει τους δάκους! Η πρωτείνη δεν προσελκύει για πάνω από 2,3,4 ημέρες! Και αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να λυθεί. Είναι γνωστό στις αρχές και στην επιστημονική κοινότητα, έχει θιχτεί πολλές φορές ότι πλέον ο δολωματικός ψεκασμός έχει μικρή προσελκυστική διάρκεια και αυτό δεν έχει να κάνει με το αν γίνεται σωστά, αν ψεκάζονται όλα τα δέντρα κτλπ. που θα έπρεπε να γίνεται έτσι και αλλιώς.  Σε ότι αφορά το εντομοκτόνο, η δόση του στο δολωματικό ψεκασμό είναι 10 φορές πιο ισχυρή από τη δόση που βάζουν στην ολική κάλυψη. Σκεφτείτε λοιπόν να γίνεται ψεκασμός 4 φορές σε ένα μεγάλο μέρος της κόμης του δένδρου (όσο καλύπτουν τα 300ml) με δόση μεγαλύτερη της κάλυψης και να υπάρχει προσέλκυση ελάχιστων ημερών! Η εμφάνιση υψηλών δακοπληθυσμών (>>150 δάκοι/παγίδα/ενβδομάδα) πάνω σε περίοδο συγκομιδής με ιδιαίτερα ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες και ανομοιόμορφη γενικά παραγωγή στο Νομό μας, θέλει ιδιαίτερη προσοχή είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί με δολωματικούς ψεκασμούς ίσως να μην μπορεί να αντιμετωπιστεί και γενικότερα,  οι δυσκολίες είναι μεγάλες. Όπως φαίνεται είναι δύσκολο ακόμα και να αντιμετωπιστεί με ολικές καλύψεις, μια μέθοδος την οποία πρέπει να αποφεύγουμε για πολλούς άλλους λόγους. Δυστυχώς οι ελαιοπαραγωγοί αντέδρασαν με αλόγιστη χρήση φαρμάκων: μου μετέφεραν ότι σε μία νύχτα δούλευαν τουλάχιστον 13 τουρμπίνες ψεκασμού …».

Τι μπορεί να κάνουν οι παραγωγοί σε τέτοιες χρονιές είναι το επόμενο ερώτημα. «Να προσέχουν την άρδευση των δένδρων τους και να συγκομίζουν όσο γίνεται νωρίτερα και σε σύντομο χρονικό διάστημα. Θα μπορούσαν εφέτος και να εφαρμόσουν ένα σκεύασμα καολίνη που θα δούλευε σε αυτές τις ευνοικές συνθήκες για το δάκο περίοδο της συγπομιδής, που είχαμε ελάχιστες βροχοπτώσεις.»

Όπως εξηγεί ο ερευνητής του Ινστιτούτου Ελιάς κ. Γιώργος Κουμπούρης «προτείνουμε στους παραγωγούς να επισκεφθούν τους ελαιώνες τους άμεσα για να εκτιμήσουν την κατάσταση και να προγραμματίσουν τη συγκομιδή νωρίτερα από άλλες χρονιές γιατί με βάση τα παραπάνω στοιχεία αλλά και μετρήσεις ελαιοπεριεκτικότητας που έχουμε κάνει στο Ινστιτούτο, η χρονιά είναι πρώιμη. Καθυστέρηση στην συγκομιδή μπορεί να οδηγήσει σε ποιοτική υποβάθμιση και μεγάλη ή πλήρη απώλεια της παραγωγής, λόγω δακοπροσβολής και καρπόπτωσης».

Αδιαφορία του ΕΛΓΑ καταγγέλλουν οι παραγωγοί

Για άνιση μεταχείρισή τους από τον ΕΛΓΑ κάνουν λόγο την ίδια ώρα οι αγρότες, αφού ο Οργανισμός δεν προβλέπει αποζημιώσεις για καταστροφές λόγω δάκου.

Το ζήτημα τέθηκε, μεταξύ άλλων, στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα στο Εργατικό Κέντρο Χανίων, όπου παραβρέθηκε, μεταξύ άλλων, το μέλος της γραμματείας της Πανελλαδικής Επιτροπής των Μπλόκων Ρίζος Μαρούδας.

«Σκοπός της σύσκεψης είναι να ακούσουμε τους αγρότες, να ενημερωθούμε για τα προβλήματά τους και να επικαιροποιήσουμε το διεκδικητικό μας πλαίσιο ενόψει και της πανελλαδικής σύσκεψης που θα γίνει 15 Δεκεμβρίου στη Λάρισα», υπογράμμισε ο κ. Μαρούδας.

Ειδικότερα για τα Χανιά τόνισε ότι το κυριότερο πρόβλημα που έχει προκύψει αυτή την περίοδο είναι η εκτεταμένη προσβολή από τον δάκο που διαπιστώνεται στις ελαιοκαλλιέργειες και η οποία έχει προκαλέσει σοβαρές ζημιές στην ποσότητα της παραγωγής και την ποιότητα του ελαιολάδου.

«Από εκεί και πέρα το πρόβλημα είναι ότι ο ΕΛΓΑ δεν αποζημιώνει, που σημαίνει ότι θα υπάρξει μεγάλη απώλεια εισοδήματος χωρίς καμία αποζημίωση από το κράτος. Αυτό δεν μπορούμε να το δεχθούμε», ανέφερε ο κ. Μαρούδας και πρόσθεσε ότι βασικό αίτημα των αγροτών είναι να διεκδικηθεί πλήρης κάλυψη του χαμένου εισοδήματος αφού δεν φέρουν ευθύνη οι παραγωγοί και παράλληλα να αλλάξει ο κανονισμός του ΕΛΓΑ ώστε να καλύπτονται όλες οι περιπτώσεις καταστροφών και απώλειας εισοδήματος.

Συνεχίζοντας ο κ. Μαρούδας υποστήριξε ότι οι ελαιοπαραγωγοί δεν μπορεί να πληρώνουν «χαράτσι» για τη δακοκτονία και τον ΕΛΓΑ και να μην αποζημιώνονται. «Δεν γίνονται έγκαιρα οι ψεκασμοί, δεν γίνονται όπως θα έπρεπε και επίσης κατά τη γνώμη μας θα έπρεπε να γίνονται με ευθύνη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και των δομών που έχει το κράτος», συμπλήρωσε ο κ. Μαρούδας.

Στη σύσκεψη τέθηκαν ακόμα τα ζητήματα των χαμηλών τιμών των προϊόντων και του αυξημένου κόστους παραγωγής (πετρελαίου, ρεύματος, λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων κ.λπ.). «Θα πρέπει να επιβληθεί μια κατώτερη εγγυημένη τιμή στα προϊόντα, η οποία να αφήνει ένα μεροκάματο στον παραγωγό ώστε να μπορεί να ζήσει την οικογένειά του», επεσήμανε ο κ. Μαρούδας και συμπλήρωσε ότι όσοι υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο αντιστρατεύεται τους νόμους της ελεύθερης αγοράς θα πρέπει να απαντήσουν ποιος καθορίζει την τιμή στο τελικό προϊόν. «Δεν γίνεται να πωλείται το προϊόν από τον παραγωγό πάμφθηνα και στο ράφι να το βρίσκει ο καταναλωτής ακριβό. Κατά την άποψή μας για να αλλάξει αυτό χρειάζεται δυνάμωμα των αγροτικών συλλόγων και αγώνες. Εμείς είμαστε ένα κίνημα διεκδικητικό, δεν είμαστε ένα κίνημα συναλλαγής που πάει στα υπουργεία για να κάνει δημόσιες σχέσεις. Πρέπει να πιστέψουμε στη δύναμη των αγροτών και των αγώνων μας», είπε καταλήγοντας ο κ. Μαρούδας.