Προτάσεις για «ολοκληρωμένη και αποτελεσματική προσέγγιση της μεθοδολογίας καταπολέμησης του δάκου» επαναφέρει με ανακοίνωσή του το
παράρτημα Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου (ΓΕΩΤΕΕ). Παράλληλα, τονίζει ότι ότι «η πραγματική λύση σε όλα τα προβλήματα της ελαιοκαλλιέργειας θα έρθει μέσα από τον χαρακτηρισμό του νησιού μας ως «Πράσινο» υιοθετώντας την Βιολογική Γεωργία ως την μόνη ενδεδειγμένη για την καλλιέργεια της ελιάς».
Οπως σημειώνεται, μεταξύ άλλων, στην ανακοίνωση,
σήμερα «το σκηνικό της ελαιοκομίας στην Κρήτη συντίθεται αφενός από την μειωμένη παραγωγή λόγω των υψηλών ζημιών από το δάκο στις περιοχές που υπήρχαν πιο αυξημένα ποσοστά καρποφορίας και αφετέρου από τις δυσμενείς επιδράσεις της περυσινής ανομβρίας.
Παράλληλα το διαχειριστικό μοντέλο της δακοκτονίας εξακολουθεί να παραμένει το γραφειοκρατικό, δυσλειτουργικό, αναποτελεσματικό και το χειρότερο από όλα απαξιωμένο στα μάτια του παραγωγικού κόσμου και όχι μόνο.
Έτσι χρόνο με τον χρόνο παρατηρούμε να αυξάνονται οι πρωτοβουλίες προστασίας της ελαιοπαραγωγής σε ατομικό επίπεδο, που διακυβεύουν τόσο την ποιότητα του ελαιολάδου, όσο και την διασφάλιση των προτύπων ΠΟΠ ή ΠΓΕ . Για άλλη μια φορά είμαστε λοιπόν μπροστά στο ίδιο δικαιολογημένο ναι μεν, αλλά επαναλαμβανόμενο σκηνικό των απεγνωσμένων εκκλήσεων των παραγωγών για οικονομική βοήθεια – αποζημίωση από το κράτος, την ίδια χρονική στιγμή της συγκομιδής!».
Σύμφωνα με το ΓΕΩΤΕΕ, «η λύση στην σημερινή αδιέξοδη κατάσταση δεν μπορούμε να ευελπιστούμε ότι θα έρθει προφανώς μέσα από την πρόσκαιρη αποζημίωση των ελαιοπαραγωγών αν και εφόσον εγκριθεί, που εμείς ασφαλώς και υποστηρίζουμε ότι θα πρέπει να καταβληθεί.
Η λύση θα πρέπει να έρθει μέσα από την:
περιφερειακή αποκέντρωση, αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισμό του μοντέλου της δακοκτονίας
διαφοροποίηση των καλλιεργητικών τεχνικών (λίπανση, άρδευση, κ.λ.π) προσαρμοσμένες στις επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής (ανομβρία,
ανάδειξη και πάταξη των κακών κείμενων και παραβατικών συμπεριφορών που υποδαυλίζουν το αποτέλεσμα της δακοκτονίας».
ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Για την βελτίωση και αποτελεσματικότητα της δακοκτονίας το ΓΕΩΤΕΕ Παρ/μα Κρήτης προτείνει μεταξύ άλλων:
•Χρήση των δεδομένων όλων των μετεωρολογικών σταθμών που υπάρχουν σε κάθε περιοχή (Κέντρου Προστασίας Φυτών, Δήμων, Ενώσεων κ.λπ.).
•Στατιστική επεξεργασία όλων των δεδομένων των προηγούμενων ετών για τη διεξαγωγή συμπερασμάτων ανά περιοχή.
•Αποτύπωση όλων των παραπάνω σε σύστημα GIS που εξελισσόμενο θα δίνει τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων σε πραγματικό χρόνο. Η χρήση προγράμματος γεωγραφικών πληροφοριών με ακριβή αποτύπωση πληροφοριών παρελθόντων μετρήσεων πληθυσμών και προσβολών καρπού, μετρήσεων 12 μηνης παρακολούθησης πτήσεων σε επιλεγμένα σημεία, κλιματικών στοιχείων και με ημερήσια τροφοδοσία τρέχοντων στοιχείων θα προσφέρει την δυνατότητα:
εντοπισμού επικίνδυνων περιοχών (hotspots) για εντατικότερη παρακολούθηση, εντοπισμού τυπικών περιοχών ως ενδεικτικών ευρύτερων τάσεων περιόδου, Ελάττωσης θέσεων παγίδων
Προβλέψεων για επεμβάσεις, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερος χρόνος προετοιμασίας.
Δημιουργία μαθηματικού μοντέλου πρόγνωσης.
•Παρακολούθηση της δραστηριότητας του εντόμου καθ ́όλη την διάρκεια του έτους
όπως ακριβώς λειτουργούν οι γεωργικές προειδοποιήσεις, αλλά και της υλοποίησης του
έργου καθ ́όλη την διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου.
•Ανάδειξη του ρόλου του τομεάρχη ως ο επιστήμονας που θα παρακολουθεί τα
εξελικτικά στάδια τόσο του καρπού όσο και του εντόμου σε συνδυασμό με τα μετεωρολογικά δεδομένα προκειμένου να δίνει οδηγία ψεκασμού όσο πιο έγκαιρα γίνεται. Επίσης θα είναι υπεύθυνος να κρίνει την αναγκαιότητα τοπικού ψεκασμού ή να προτείνει ψεκασμό κάλυψης από τους παραγωγούς. Η επιλογή της θέσης των παγίδων είναι ευθύνη του τομεάρχη και όχι από του παγιδοθέτη.
•Απρόσκοπτη δυνατότητα αναγνώρισης του τομέα από κάθε τομεάρχη προκειμένου να επιτελέσει το παραπάνω επιστημονικό του έργο με επάρκεια.
•Τροποποίηση της διαδικασίας του διαγωνισμού – ανάδειξης των εργολάβων ψεκασμού και αντιμετώπισης του σαν δημόσιο έργο φυτοπροστασίας με απαίτηση:
Συμμετοχή εργοληπτών δημοσίων έργων φυτοπροστασίας. Κριτήριο για την ανάθεση η συμφερότερη προσφορά όπου θα αξιολογούνται παράμετροι που θα έχουν τεθεί ενιαία σε επίπεδο περιφέρειας (π.χ αποδεικτικά εμπειρίας και καλής εκτέλεσης ανάλογων έργων, αποδεικτικά για τον τεχνολογικό εξοπλισμό κ.λπ.). Συνεργασία του εργολάβου με γεωπόνο που θα διασφαλίζει την ορθότητα της εφαρμογής.
Ενιαία ανώτερη προσφερόμενη τιμή ανά ελαιόδεντρο σε κάθε χωριό. Διασύνδεση της αποτελεσματικότητας του ψεκασμού με την αποζημίωση του εργολάβου.
•Έγκαιρη προμήθεια όλων των ποσοτήτων των φυτοπροστατευτικών και ελκυστικών προκειμένου να αποφεύγονται καθυστερήσεις.
•Εναλλαγή των ελκυστικών σε κάθε ψεκασμό γιατί εμφανίζεται σε μελέτες ότι ο δάκος αναπτύσσει εθισμό στην κατ’ εξακολούθηση χρήση της ίδιας ελκυστικής ουσίας. Οφείλει να ελέγχεται η οξύτητά της κατά την παραλαβή της αλλά και κατά την διάρκεια της αποθήκευσης. Υπάρχει περίπτωση επειδή ακριβώς δεν ελέγχεται να δημιουργεί αντίθετα αποτελέσματα από τα αναμενόμενα. Σημαντικό θέμα επίσης είναι οι συνθήκες αποθήκευσης των εντομοκτόνων και των ελκυστικών μετά την παραλαβή των.
•Η επιλογή περιοχών πιλότων μια σε κάθε Π.Ε αρχικά, όπου θα εφαρμοστεί η καταπολέμηση του δάκου με την μέθοδο της μαζικής παγίδευσης προκειμένου να υπάρχουν πέρα από τα πειραματικά δεδομένα και δεδομένα σε μεγαλύτερη έκταση. Κρίσιμος παράγοντας είναι το κόστος των παγίδων και της τοποθέτησης σε επίπεδο ελαιοκομικής περιόδου. Το κόστος της αγοράς πρέπει να αποτελέσει στοιχείο ιδιαίτερης σοβαρής διαπραγμάτευσης (η προμήθεια να πραγματοποιείται από την Περιφέρεια) και να εξεταστεί το ενδεχόμενο η ανάρτηση τους να πραγματοποιείται με ευθύνη των παραγωγών.
•Τήρηση και έλεγχος της υποχρέωσης του εργολάβου για ανάρτηση σε επιλεγμένα και σταθερά σημεία των ανακοινώσεων ψεκασμού και για των δρομολογίωνπου θα ακολουθούν τα συνεργεία του.
•Κινητοποίηση των τοπικών παραγόντων και πρωτίστως των ίδιων των παραγωγών για τον έλεγχο της διαδικασίας των ψεκασμών.
•Τεκμηρίωση της αναγκαιότητας των επεμβάσεων και οι εγγραφές των παραμέτρων των επεμβάσεων πρέπει να είναι συμβατές με την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Καλλιεργειών και με τις διαδικασίες ιχνηλασιμότητας. Η δακοκτονία, ως η μεγαλύτερη δράση φυτοπροστασίας στην χώρα, δεν είναι πλέον ανεκτό να βρίσκεται εκτός διαδικασιών Ολοκληρωμένης Διαχείρισης.
•Εκπαίδευση του προσωπικού και κατάρτιση όλων των καλλιεργητών σε θέματα αποτελεσματικότητας και ασφάλειας προσώπων και περιβάλλοντος (όπως απόρριψη πλεονασμάτων ψεκαστικού υγρού και κενών συσκευασίας, drift, κ.α.).
